فهرست مطالب
در سال 2020، پاول دوروف (Pavel Durov) که مدیرعامل پیام رسان تلگرام است، شبکه غیرمتمرکزی را به نام شبکه باز تلگرام (TON) راه‌اندازی کرد. در سال 2018، این پروژه تقریبا 2 میلیارد دلار سرمایه جمع آوری کرده بود. دوروف مقاله‌ای باعنوان «بلاک‌چین تلگرام چه بود و چه شد» در تلگرام منتشر کرد و گفت: «این پروژه به علت مواجه شدن با موانع قانونی از سوی دولت ایالات متحده آمریکا متوقف شده است.» در این مقاله به بررسی شبکه بلاک چین تلگرام، روند عرضه و دلایل شکست خوردن آن می پردازیم.
شبکه بلاک چین تلگرام چیست؟
شبکه بلاک‌چین تلگرام مخفف شده‌ی عبارت «Telegram Open Network» و به معنی «شبکه باز تلگرام» است. این پروژه بر بستر بلاک چین و شبکه‌ی همتا به همتایی که توسط پروکسی محافظت می‌شود، ایجاد شد. بلاک‌چین تلگرام امکان پرداخت با استفاده از توکن گرام (Gram)، ذخیره اطلاعات و ایجاد برنامه‌های غیر متمرکز (dapps) را فراهم کرد. این پروژه دارای ویژگی‌های زیر می‌باشد:
شبکه‌ی همتا به همتا
شبکه بلاک چین تلگرام همتا به همتا است، به این معنی که کاربران تلگرام در یک شبکه، بدون سرورهای متمرکز به یکدیگر متصل می‌شوند. همچنین توسعه دهندگان می‌توانند پروکسی‌های عمومی ایجاد کنند تا هنگام مسدود شدن تلگرام توسط دولت‌ها، کاربران بتوانند در تمام نقاط جهان از آن‌ها استفاده کنند.
ذخیره سازی توزیع شده
فایل‌ها در شبکه بلاک چین تلگرام دقیقا مانند تورنت (Torrent) به صورت غیر متمرکز ذخیره سازی می‌شوند. با این تفاوت که در این شبکه به کسانی که فضای ذخیره سازی خود را به شبکه اختصاص داده‌اند، توکن گرام تعلق می‌گیرد. به همین ترتیب کاربرانی که تمایل دارند فضای ابری بیشتری را برای ذخیره سازی داشته باشند، می‌توانند با رمزارز شبکه تلگرام هزینه آن را پرداخت کنند.
فضای ذخیره سازی این شبکه دارای سرویس‌های متنوعی برای ارائه دادن به کاربران مانند برش دادن یک فیلم یا موسیقی، جستجو در ویدیوها، موسیقی‌ها و همچنین کتاب و کاتالوگ‌هایی در زمینه‌های مختلف می‌باشد.
پروکسی
شبکه بلاک چین تلگرام برای جلوگیری از ایجاد محدودیت، فیلتر و انواع مختلف سانسور، از مکانیسم پروکسی استفاده می‌کند. پروکسی در شبکه باز تلگرام این اجازه را می‌دهد که آدرس IP کاربران هنگام متصل شدن به سیستم مخفی بماند و با این قابلیت یک مبارزه موثر با هر نوع از سانسور اتفاق می‌افتد.
همچنین در هنگام کار با پروکسی شبکه باز تلگرام (TON) از IPهایی که ممکن است محاسبه و یا مسدود شوند، استفاده نمی‌شود. سرویس‌های دریافت کننده این شبکه بدون وجود یک سرور مرکزی قابلیت ارتباط برقرار کردن با دیگر سرورها را دارد و به راحتی به یکدیگر متصل می‌شوند. همین امر اجازه مسدود شدن و فیلترینگ سیستم عامل را نمی‌دهد.
DHT
در شبکه بلاک چین تلگرام، DHT جدول هش توزیع شده برای ذخیره سازی مقادیر رایگان محسوب می‌شود. از DHT در شبکه باز تلگرام (TON) برای پیدا کردن گره‌هایی که توزیع شده‌اند به کار می‌رود و در بخش ذخیره سازی شبکه برای جستجو در فایل‌ها نیز کاربرد دارد.
همچنین برای پیدا کردن گرههای میانی در قسمت پروکسی شبکه باز تلگرام استفاده می‌شود. جدول هش (Hash-table) در شبکه تلگرام به تنهایی یک مموری یا حافظه رمزنگاری شده نیست، به همین علت هنگام نگهداری اطلاعات و داده‌های محرمانه از آن استفاده نمی‌شود.
خدمات
برنامه‌های توزیع شده در بستر شبکه باز تلگرام ایجاد می‌شوند. همچنین برای استفاده از این برنامه‌ها و یا خرید محصولات می‌توان از توکن گرام استفاده شود. دو نوع از برنامه‌های قابل دسترسی در شبکه تلگرام شامل موارد زیر می‌باشد:
- وب‌سایت‌های بلاک چین تلگرام شامل صفحاتی با محتوا است که از پیوندهای داخلی موجود در سیستم پشتیبانی می‌کنند.
- سرویس‌های فاگ (Fog)، که شامل برنامه‌های گوشی همراه می‌باشد. مانند برنامه‌های Google Play و AppStore که مسدود نمی‌شوند.
به این صورت شبکه باز تلگرام به صورت یک مرورگر عمل می‌کند. اتصال مرورگرهای ذخیره سازی شبکه باز تلگرام (TON Storage)، خود شبکه تلگرام و DNS شبکه باعث به وجود آمدن یک ورژن مدرن و به روز اینترنت می‌شود.
DNS
برای پشتیبانی از قراردادهای هوشمند، برنامه‌های غیرمتمرکز و خواندن نام حساب‌ها ایجاد شده است. با استفاده از سرویس DNS شبکه بلاک چین تلگرام دسترسی به برنامه‌های غیر متمرکز به راحتی صورت می‌گیرد به طوری که مانند دیدن یک سایت در اینترنت است، که این سرویس قابلیت دسترسی کاربران را بسیار آسان می‌کند.
پرداخت
با استفاده از این سیستم امکان انتقال توکن گرام و سایر ارزهای دیجیتال برای کاربران فراهم می‌شود. همچنین از این توکن برای برنامه‌های غیر متمرکز، ذخیره سازی فایل‌ها و پرداخت در DNS و پروکسی‌ها استفاده می‌شود.
ایجاد شناسه ایمن
به شناسه‌ای که به اطلاعات ذخیره شده متصل است، تلگرام پاسپورت (Telegram Passport) گفته می‌شود. تلگرام پاسپورت این امکان را فراهم می‌کند تا کاربران را توسط نسخه‌ای از اسناد اسکن شده شناسایی کنید. اطلاعات کاربران توسط این شناسه در شبکه ذخیره شده است، به طوری که کلید‌های خصوصی آن‌ها توسط کاربران رمزگذاری شده و برای هیچ کس دیگری قابل رویت نمی‌باشد. اسناد و داده‌های مورد نیاز بلاک چین تلگرام، مانند سیستم پرداخت پی‌پل (PayPal) و سایر روش‌های پرداخت است:
- عکس
- اسکن مدارک شناسایی مثل گذرنامه و یا گواهینامه رانندگی
- تأییدیه‌‌ی آدرس توسط نسخه‌های اسکن شده فاکتورهای خدمات شهری
- اطلاعات کارت‌های بانکی
کاربران به جای وارد کردن اطلاعات شخصی خود، برای مثال هنگام استفاده از خدمات بانکی، می‌توانند از خدمات شبکه باز تلگرام استفاده کنند. هیچ شخصی نمی‌تواند بدون اجازه کاربر به اسناد وی دسترسی پیدا کند، به این دلیل که تنها خود کاربر می‌تواند اطلاعات را رمزگشایی کند.
جذب سرمایه بلاک چین تلگرام
تلگرام برای توسعه بلاک چین خود از طریق پیشنهاد خصوصی توکن شبکه باز تلگرام، سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری در این ارز تشویق کرد. همچنین طرح حقوقی دو مرحله‌ای را در نظر گرفت به صورتی که قرارداد خرید گرام مانند یک قرارداد آتی می‌باشد و این امکان را می‌دهد که پس از راه‌اندازی شبکه، سرمایه گذاران توکن خود را دریافت کنند. طبق مقررات D اوراق بهادار، قراردادهای آتی تنها برای سرمایه گذاران معتبر در نظر گرفته می‌شود. همچنین این قرارداد دو مرحله‌ای توسط یک شرکت حقوقی در آمریکا به نام اسکادن (Skadden) تنظیم شده است.
توکن‌ها در دو مرحله عرضه شدند، اولین عرضه توکن گرام به میزان 2.25 میلیارد توکن، با قیمت اعلام شده 0.38 دلار و حداقل خرید 20 میلیون دلار بود. همچنین عرضه دوم با ارائه 640 میلیون دیگر، با قیمت هر توکن به میزان 1.33 دلار و حداقل خرید یک میلیون دلار برگزار شد. این شرکت، در سال 2018 از فروش توکن‌های گرام 1.7 میلیارد دلار سرمایه جذب کرد. اما در نهایت این پروژه برای انتشار توکن گرام با کمیسیون SEC آمریکا به مشکل برخورد.
مقابله‌ی کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا با بلاک چین تلگرام
در اکتبر 2019، بیست روز قبل از راه‌اندازی بلاک‌چین تلگرام، کمیسیون بورس و اوراق بهادار دستور جلوگیری از راه‌اندازی این پلتفرم را صادر کرد. اظهارات کمیسیون بورس و اوراق بهادار درباره توکن گرام بدین گونه است که این توکن قبل از راه‌اندازی و توزیع به سرمایه گذاران، باید به عنوان اوراق بهادار ثبت شود.
اقدامات این کمیسیون در دادگاه آمریکا ثبت و این پروژه به نقض قانون اوراق بهادار آمریکا متهم شد. همچنین SEC اظهار کرده که تلگرام مرتکب دو تخلف شده است. تخلف اول این است که شرکت مربوطه در سال 2018 فروش قراردادهای خرید گرام، شرایط معافیت را ندارند. خلاف دوم این است که گرام‌ها اوراق بهادار هستند اما این در حالی است که بلاک چین تلگرام قصد توزیع گرام‌ها را دارد. همچنین در پایان اظهار کرد که گرام، پس از راه‌اندازی در صرافی‌ها ترید می‌شود.
بازارهای ثانویه توکن گرام را قبل از راه‌اندازی می‌فروشند
در سال 2019، گزارش‌هایی مبنی بر اینکه پلتفرم‌های ارز دیجیتال، توکن گرام را می‌فروشند، منتشر شد. این در حالی است که هیچ یک از صرافی‌ها به گرام‌ها دسترسی نداشتد. اما بلاک‌چین تلگرام فروش در بازارهای ثانویه را تایید نکرد. دو نمونه از معروف‌ترین صرافی‌های ارز دیجیتال مانند لیکوئید (Liquid) و بیت فارکس (Bitforex) ارائه توکن گرام را در سال 2019 شروع کردند.
لیکوئید اظهار کرد که یک پلتفرم منحصر به فرد برای فروش توکن گرام است که از یک سرمایه گذار بزرگ در آسیا دریافت کرده است. بیت فارکس هم اظهار داشت که بعد از توافق با یک کاربر برای فروش خصوصی توکن گرام، یک میلیون توکن در دسترس دارد.
متوقف شدن بلاک چین تلگرام
این پروژه تا تاریخ 30 آوریل به دلیل عدم توافق با کمیسیون بورس و اوراق بهادار راه‌اندازی نشد، بعد از آن هم شروع به بازپرداخت سود سرمایه گذاران کرد. دوروف در سال 2020 اعلام کرد که به دلیل کشمکش با قوانین تنظیم کننده آمریکا، راه‌اندازی این پروژه را متوقف می‌کند. در اواسط ماه می، دو گزینه به افرادی که گرام را قبل از راه‌اندازی خریداری کردند، پیشنهاد شد. گزینه اول دریافت فوری 72 درصد از وجوه خود و گزینه بعدی دریافت 110 درصد از وجوه خود در آوریل سال 2021. در نهایت تلگرام در می 2020، تجدید نظر خود را درباره‌ی کمیسیون بورس اوراق بهادار آمریکا پس گرفت و به این دادخواست پایان داد.
منبع: okex , ton-telegram