فهرست مطالب
هر روزه تقاضا برای استفاده از انواع خدمات دیفای، از جمله صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) در حال بالارفتن است. محدودیت‌های ایجاد شده برای بعضی کشورها برای انجام معاملات، از جمله دلایلی است که معامله‌گران را به استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز به جای صرافی‌های متمرکز ترغیب کرده است.
پروتکل پرپچوال (Perpetual Protocol) یک صرافی غیرمتمرکز مانند یونی سواپ و پنکیک سواپ است که با استفاده از قراردادهای هوشمند و ارز دیجیتال PERP معامله‌گران را قادر می‌سازد تا بتوانند از معاملات فیوچرز با اهرم‌هایی تا ۲۰ برابر در یک پلتفرم غیرمتمرکز استفاده کنند.
برای آشنایی کامل با صرافی غیرمتمرکز و انواع آن، پیشنهاد می‌شود این مقاله را مطالعه نمایید.
پروتکل پرپچوال چیست؟
پروتکل پرپچوال که در ابتدا با نام “Strike” شناخته می‌شد، در سال 2019 با الهام‌گیری از پلتفرم‌های Synthetix و Uniswap با هدف ترکیب خدمات آنها ساخته شد.
در این پروتکل می‌توان بر بستر اتریوم با کارمزد کم، قراردادهای پرپچوال را معامله کرد. به لطف طراحی بازارساز خودکار مجازی (vAMM)، معامله‌گران قادر به استفاده از اهرم‌هایی تا 20 برابر در معاملاتشان هستند، امکانی که در سایر صرافی‌های غیرمتمرکز وجود ندارد.
فروش استقراضی و بازکردن پوزیشن شورت از دیگر مزایایی است که پروتکل پرپچوال به معامله‌گران ارائه می‌دهد. این پلتفرم به لطف بازارساز مجازی، لغزش قیمتی کمتری نسبت به بازارسازهای خودکار سنتی دارد که باعث می‌شود معامله‌گران با اطمینان بیشتری در آن ترید کنند.
لازم به ذکر است که پروتکل Perptual خدمات مبنی بر اسپات تریدینگ را ارائه نمی‌دهد و به جای آن امکان استفاده از قراردادهای دائمی یا Perpetual را برای معامله‌گران فراهم می‌کند.
پروتکل پرپچوال چگونه کار می‌کند؟
پروتکل Perpetual در نظر دارد تا با استفاده از دو مکانیسم بازارساز خودکار مجازی (vAMM) و صندوق بیمه (Insurance Fund)، معاملات سنتی در صرافی‌های متمرکز را در بستر غیرمتمرکز و بر روی قراردادهای پرپچوال شبیه‌سازی کند.
بازارساز خودکار مجازی
پروتکل پرپچوال نوع جدیدی از تکنولوژی بازارساز خودکار یعنی بازارساز خودکار مجازی (vAMM) را به کار می‌گیرد. بازارساز خودکار قبلا بر روی پلتفرم‌هایی از جمله کرو و یونی سواپ استفاده شده و ثابت کرده است که می‌تواند جایگزین مناسبی برای صرافی‌های متمرکز باشد.
بازارساز خودکار مجازی، الگوریتم یکسانی با بازارساز خودکار دارد ( از فرمول x*y=k استفاده می‌کند) و از آن بعنوان مکانیسم قیمت‌یابی استفاده می‌شود. برخلاف AMMها، بازارساز خودکار مجازی از استخر نقدینگی برای قفل کردن دارایی‌ها استفاده نمی‌کند و به همین دلیل مجازی نامیده می‌شود.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بازارسازهای خودکار و نحوه عملکرد آنها، پیشنهاد می‌شود این مطلب را مطالعه کنید.
این پروتکل برای ذخیره‌سازی رمزارزها از قراردادهای هوشمندی که مدیریت بازارساز خودکار مجازی را بر عهده دارند، استفاده می‌کند. بازارساز خودکار مجازی، امکان باز کردن پوزیشن‌های شورت را فراهم کرده و با تامین نقدینگی کافی و لغزش قیمت (Slippage) پایین، تجربه یک ترید متفاوت در صرافی‌های غیرمتمرکز را برای کاربران مهیا می‌کند.
لازم به ذکر است بازارهای قابل معامله در پروتکل Perpetual در حال حاضر تنها توسط تیم آن اضافه می‌شود اما در آینده‌ای نزدیک با تبدیل شدن پروژه به سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO)، اضافه شدن بازارهای جدید و آپدیت‌های پروژه توسط جامعه و کاربران پلتفرم پیشنهاد و تایید می‌شود.
زنجیره هوشمند پروتکل پرپچوال دو وظیفه را در برمی‌گیرد:
- اتاق پردازش (Clearinghouse)
- صندوق وثیقه (Collateralization Vault)
اتاق پردازش برای دریافت وجه واریزی معامله‌گران و ثبت میزان مارجین و اهرم معاملات، نقش بسیار کلیدی دارد. پس از این مرحله وجوه به قرارداد هوشمند بعدی یعنی صندوق وثیقه منتقل می‌شود. صندوق وثیقه نیز موقعیت‌های معاملاتی را ایمن کرده و سیگنال‌هایی را به vAMM برای بروزرسانی قیمت توکن‌ها ارسال می‌کند.
صندوق بیمه
لیکویید شدن یا دیگر رویدادهای غیر منتظره، خطراتی را در برمی‌گیرد که می‌تواند باعث عدم تامین مالی موقعیت‌های اهرمی معامله‌گران شود. زمانی که این اتفاق می‌افتد، صندوق بیمه به میدان می‌آید. می‌دانیم که نیمی از کارمزدهای تراکنش شبکه به استیک کنندگان تعلق دارد، نیم دیگر کارمزدها نیز در صندوق بیمه سپرده‌گذاری می‌شود.
یک قرارداد هوشمند در پروتکل پرپچوال به منظور جلوگیری از ورشکستگی صندوق بیمه طراحی شده است. زمانی که صندوق بیمه در خطر خالی شدن باشد این قرارداد هوشمند، ارزدیجیتال PERP ضرب کرده و آنها را می‌فروشد تا سیستم پرداخت پروتکل را اطمینان‌پذیر کند.
استخر استیکینگ
دارندگان ارز دیجیتال PERP (توکن بومی شبکه) می‌توانند رمزارزهای خود را در استخر PERP استیک کرده و علاوه بر دریافت سود به صورت ارز دیجیتال PERP، پنجاه درصد از کارمزد تراکنش‌ها را به صورت استیبل کوین USDC دریافت کنند.
مقیاس پذیری
از آن‌جایی که پروتکل پرپچوال بر بستر اتریوم بوده و ممکن است کارمزدهای بالا و سرعت پایینی را برای کاربر رقم بزند، از مقیاس‌پذیری شبکه xDai برای افزایش سرعت تراکنش‌ها و کاهش کارمزد معاملات استفاده می‌کند.
معرفی ارز دیجیتال PERP
توکن PERP، ارز دیجیتال بومی پروتکل پرپچوال است که برای حاکمیت آن بسیار مهم است. این پلتفرم در حال حاضر توسط تیم آن اداره می‌شود اما در برنامه‌های خود اعلام کردند که در تلاشند تا قدرت را به دارندگان ارز دیجیتال PERP انتقال دهند، تا آنها در رشد و پیشرفت این پلتفرم تاثیرگذار باشند.
دارندگان ارز دیجیتال PERP نه تنها در فعالیت‌های شبکه شریک هستند بلکه می‌توانند آن را استیک کنند. استیک‌کنندگان این توکن بعنوان پاداش، ارزهای PERP تازه ضرب شده و نیمی از کارمزد شبکه را (بسته به سرمایه استیک شده) دریافت می‌کنند.
توکنومیک ارز دیجیتال PERP
پروتکل پرپچوال در ابتدا 100,000,000 ارز دیجیتال PERP را با حداکثر عرضه 150,000,000 میلیون توکن ایجاد کرد. در تاریخ 9 سپتامبر 2020، تعداد 7,500,000 میلیون توکن از طریق یک استخر نقدینگی در پلتفرم Balancer توزیع شد. Binance Labs در مراحل اولیه فاندریزینگ یا جمع آوری سرمایه، بر روی پروتکل سرمایه‌گذاری کرده و در حال حاضر نگهدارنده 6,250,000 توکن PERP است.
58,500,000 توکن به تیم، مشاوران و سرمایه گذاران استراتژیک پروژه اختصاص دارد. باقی توکن‌ها که چیزی در حدود 77,750,000 توکن است، بعنوان پاداش برای معامله‌گران، استیک کنندگان و توسعه‌دهندگانی که بصورت فعال در اکوسیستم پرپچوال پروتکل فعالیت می‌کنند در نظر گرفته شده است.
سازندگان و سرمایه‌گذاران پروتکل پرپچوال
تیم سازنده پروتکل Perpetual
شائو کانگ لی (Shao-Kang Lee) و ینوئن فنگ (Yenwen Feng)، اعضای اصلی تیم پروتکل پرپچوال هستند. ینوئن فنگ فارغ التحصیل رشته علوم کامپیوتر در مقطع کارشناسی ارشد بوده و قبل از شروع این پروژه در بنیان‌گذاری 6 شرکت دیگر نفش داشته است. شائو کانگ لی در رشته مدیریت اطلاعات و مهندسی نرم افزار تحصیل کرده است.
وی در زمینه‌هایی مانند توسعه IOS، مهندسی وب و موبایل فعالیت کرده و نیز قبل از شروع پروژه پرپچوال در راه اندازی 4 شرکت استارت‌آپی مربوط به حوزه تکنولوژی مشارکت داشته است. سایر اعضای تیم نیز تحصیلات عالی در زمینه‌های نرم افزار و برنامه نویسی داشته و سابقه فعالیت در سایر استارت‌آپ‌های فعال در زمینه تکنولوژی را دارند.
سرمایه‌گذاران پروتکل Perpetual
آشنایی با سرمایه‌گذاران یک پروژه، یکی از الزامات تحلیل فاندامنتال، برای بررسی شرایط سرمایه‌گذاری بر روی یک ارز دیجیتال است. از سرمایه‌گذاران برجسته‌ی پروتکل پرپچوال می‌توان به Binance Labs، Alameda Research وThree Arrows Capital اشاره کرد. CMS Multicoin Capital ،Divergence Ventures ،Mechanism Labs و Zee Prime Capital سایر سرمایه‌گذاران پروتکل Perpetual هستند.
مزایا و معایب پروتکل پرپچوال
پروتکل Perpetual مزایایی دارد که آن را نسبت به رقبای خود متمایز می‌کند:
مزایای پروتکل پرچوال
- امنیت بالا: این پلتفرم متن باز است، پس هرکسی می‌تواند کدهای آن را بررسی کند. بعلاوه، این پروتکل زیر نظر شرکت‌های فعال و معروفی در زمینه رمزنگاری از جمله ConsenSys و PeckShield فعالیت می‌کند. همچنین برای ایمن‌سازی وجوه کاربران، دارای پوشش بیمه‌ای از شرکت‌های Unslashed Finance و Nexus Mutual است، دو شرکتی که متخصص در حفاظت از دارایی‌های سرمایه‌گذاری شده در حوزه دیفای هستند.
- کارمزد پایین: پروتکل‌هایی که بر روی بستر اتریوم فعالیت می‌کنند، از کارمزدهای بالایی برخوردار هستند. پلتفرم‌هایی که بر روی لایه دوم اتریوم فعال هستند از جمله پروتکل پرپچوال، معاملات را سریع و با کارمزد کم ارائه می‌دهند.
معایب پروتکل پرپچوال
پس از بررسی نقاط قوت این پلتفرم، نگاهی به نقاط ضعف آن می‌اندازیم:
- کارمزد پایین: شاید بنظر این مورد یک مزیت باشد اما در حقیقت مشکلاتی را برای پروتکل ایجاد کرده است. معمولا بین سود باز (Open Interest) پوزیشن‌های خرید و فروش، تعادلی وجود ندارد و در نتیجه مسئولیت نرخ تامین مالی را برعهده صندوق بیمه می‌گذارد نه خود معامله‌گران. این اتفاق در بلندمدت می‌تواند ضررهایی را برای پلتفرم در پی داشته باشد.
آیا پروتکل پرپچوال برای سرمایه‌گذاری مناسب است؟
محدودیت‌های صرافی‌های متمرکز برای کشورهای تحریم شده و همینطور ممنوعیت معاملات متمرکز در چین، معامله‌گران را به استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز علاقمند می‌کند. پروتکل پرپچوال با توجه به غیرمتمرکز بودن و ارائه امکاناتی بیشتر نسبت به سایر صرافی‌های غیرمتمرکز از جمله استفاده از اهرم، می‌تواند مورد استقبال معامله‌گران قرار بگیرد.
از آن‌جایی که در ادامه، این پروژه در نظر دارد تا توکن خود را حاکمیتی کرده و به سمت DAO حرکت کند، کاربران در آینده‌ی پلتفرم مورد استفاده‌ی خود تاثیرگذار هستند که می‌تواند معامله‌گران را به استفاده از این ارز علاقمند کند.
جمع‌بندی
فضای دیفای و اقتصاد غیرمتمرکز در حال رشد است و دائما پروژه‌های جدید به آن اضافه می‌شوند که راه حل‌هایی برای پروژه‌های قبلی ارائه داده و در راه رسیدن به اهداف خود موفق می‌شوند یا شکست می‌خورند. پروتکل پرپچوال یکی از آن پروژه‌هایی است که در تلاش برای رسیدن به اهداف خود، تا بدین جا موفق ظاهر شده است.
این پروتکل راه حل‌های مناسبی را برای برطرف کردن مشکلات سایر رقبا و همچنین علاقمندسازی معامله‌گران برای استفاده از آن در نظر گرفته است. پیشنهاد می‌شود قبل از تصمیم برای سرمایه‌گذاری بر روی ارز دیجیتال PERP، تحلیل تکنیکال و فاندامنتال کاملی بر روی آن انجام داده و در صورت تصمیم برای خرید، مدیریت ریسک و سرمایه را در نظر بگیرید.
منبع: Learn.bybit, Messari