شاخص ترس و طمع در بازار رمزارزها نشان‌دهنده چیست؟

معامله‌گران برای تحلیل چارت رمزارزها و پیش‌بینی عملکرد آنها از اندیکاتورهای مختلفی استفاده می‌کنند. اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال می‌توانند مبتنی بر نوسان، ممنتوم، حجم معاملات و در اغلب موارد روندها باشند. یکی از اندیکاتورهای تشخیص روند محبوب در میان سرمایه‌گذاران کریپتو، شاخص ترس و طمع است.

اما در این مورد بخصوص یک اندیکاتور روند داریم که شاخص هم هست؛ یعنی برای پیش‌بینی قیمت، طیف متنوعی از داده‌ها را با هم ترکیب می‌کند. در شاخص ترس و طمع ترکیب پارامترهای بنیادی و احساسات، تصویر اجمالی از ترس و طمع بازار بدست می‌دهد. این اندیکاتور به شما کمک می‌کند تا احساسات کلی حاکم بر بازار رمزارزها را بفهمید، گرچه برای معامله نباید فقط به یک اندیکاتور بسنده کرد.

شاخص چیست؟

معامله‌گران هنگام ارزیابی ارزش فعلی یا آینده یک رمزارز، معمولا به داده‌های تکنیکال قوی متکی هستند. تعداد منابع و داده‌هایی که یک نفر می‌تواند انتخاب کند، تقریبا بی‌نهایت است. در نتیجه فعالان بازار با استفاده از شاخص‌ها دیگر نیازی ندارند ساعت‌ها وقت را صرف جمع‌آوری اطلاعات کنند.

یک شاخص معمولا بخش‌های متعددی از داده‌ها را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را در یک معیار آماری واحد ترکیب می‌کند. احتمالا تاکنون نام شاخص میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) به گوشتان خورده است، یک شاخص معروف که بازار سهام را دنبال می‌کند. DJIA یک ترکیب وزنی قیمت از 30 شرکت بزرگ است که در صرافی‌های سهام بزرگ ایالات متحده لیست شده‌اند.

معامله‌گران و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خریداری DJIA، ترکیبی از سهام این شرکت‌‌ها داشته باشند. شاخص ترس و طمع نیز یک معیار وزنی از داده‌های بازار است، اما این تنها شباهت این شاخص با DJIA است. شاخص ترس و طمع یک ابزار مالی و یا چیزی که بتوانید خریداری کنید نیست، تنها یک اندیکاتور بازار است که می‌تواند مکمل تحلیل‌هایتان باشد.

شاخص ترس و طمع چیست؟

شاخص ترس و طمع در اصل توسط CNNMoney برای تحلیل احساسات بازار سهام ساخته شد. مجموعه Alternative.me پس از آن نسخه اصلی را اصلاح کرد و آن را با بازار کریپتو منطبق نمود. شاخص ترس و طمع مجموعه‌ای از روندها و اندیکاتورهای مختلف بازار را تحلیل می‌کند تا تعیین نماید که آیا فعالان بازار احساس ترس دارند یا طمع! رتبه 0 نشان‌دهنده ترس شدید و 100 نشان‌دهنده طمع شدید است. عدد 50 نشان می‌دهد بازار تقریبا در حالت خنثی به سر می‌برد.

یک بازار سرشار از ترس می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که ارزش رمزارزها کمتر از مقدار واقعی آن است. ترس زیاد در بازار می‌تواند منجر به فروش بیش از حد شده و هیجانات افراطی شود. ترس لزوما بدین معنا نیست که بازار وارد روند خرسی طولانی‌مدت شده است. در عوض شما باید این نشانه را یک مبنای کوتاه یا میان‌مدت درباره احساسات کلی بازار تلقی کنید.

پیشنهاد می‌شود مقاله فومو یا ترس از دست دادن در بازار رمزارزها را مطالعه کنید.

طمع در بازار به موقعیت برعکس ترس گفته می‌شود. اگر سرمایه‌گذاران و معامله‌گران طمع کنند، احتمال حباب و بالا رفتن ارزش رمزارزها وجود دارد. موقعیتی را تصور کنید که در آن فومو (FOMO) یا همان “ترس از دست دادن” باعث می‌شود سرمایه‌گذاران بازارها را پامپ کرده و قیمت بیت‌کوین را بیش از حد بالا ببرند. به بیان دیگر، طمع زیاد ممکن است تقاضای مفرط به دنبال داشته و تورم مصنوعی برای قیمت ایجاد کند.

درک احساسات بازار به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهد که از این موقعیت سود ببرند. وارن بافت (Warren Buffet)، سرمایه‌گذار معروف، در این باره می‌گوید: «وقتی دیگران طمع می‌کنند بترس و وقتی می‌ترسند طمع کن.»

نحوه عملکرد شاخص ترس و طمع در رمزارزها

به لحاظ تئوری شما می‌توانید شاخص ترس و طمع خودتان را طراحی کنید. پیش‌نیاز چنین امری این است که اطلاعات استفاده شده هم درست باشد و هم درست استفاده شود. به عنوان مثال بایستی به یک دانش معین از وقایع و واکنش‌های بازار دسترسی داشت تا بتوان تاثیر وقایع را به طور واقعی تشخیص داد. بررسی وزن فاکتورهای حقیقی نیز نقش مهمی در این تحلیل‌ها بازی می‌کند.

شاخص ترس و طمع اینگونه اندازه‌گیری می‌شود:

• 0-24 = ترس شدید
• 25-49 = ترس
• 50-74 = طمع
• 75-100 = طمع شدید

در نمودار این شاخص ترس (0 تا 49) نشان‌دهنده کم شدن ارزش بازار کریپتو است و طمع (50 تا 100) حاکی از ارزش‌گذاری بالای رمزارزها و یک حباب بالقوه دارد. شاخص ترس و طمع از ساعت 00:00 (UTC) هر 8 ساعت بروز می‌شود. برای تعیین ارزش این شاخص باید اشاره کرد که اطلاعات ترس و طمع از شش منبع مختلف به دست می‌آید که در ادامه آورده شده‌اند.

نحوه اندازه‌گیری شاخص ترس و طمع

شاخص ترس و طمع از 6 فاکتور زیر با درصد وزنی متفاوت تشکیل شده است:

نوسان (25%)

نوسانات شدید در قیمت رمزارزها نشان‌دهنده یک بازار مضطرب است، درحالیکه رنج زدن قیمت به معنای ثبات بیشتر است. شاخص ترس و طمع، نوسان فعلی بازار را اندازه‌گیری کرده و آن را به ترتیب با میانگین‌های 30 و 90 روز گذشته مقایسه می‌کند. بدین ترتیب نوسان غیرعادی و شدید مستقیما روی قیمت تاثیر گذاشته و واکنش‌های زنجیره‌ای را سبب می‌شود.

ممنتوم و حجم معاملات بازار (25%)

ممنتوم بازار به نرخ شتاب کل برای اندازه‌گیری احساسات بازار گفته می‌شود. ممنتوم بازار می‌تواند در روند صعودی یا نزولی حرکت کند که تغییر حجم معاملات می‌تواند تاییدگر آن باشد. این بدان معناست که هرچه حجم معاملات بازار بیشتر باشد، معامله‌گران بیشتری در حال مشارکت‌اند.

این فاکتور را می‌توان از حجم معاملات فعلی بازار با استفاده از میانگین 30 یا 90 روز گذشته محاسبه کرد. هرچه حجم خرید در یک بازار مثبت بیشتر باشد، شاخص طمع بالاتر است.

حجم بازار همچنین با نرخ put-call (کاهش-افزایش) نیز قابل ارزش‌گذاریست. این فرمول با تقسیم کل تعداد گزینه‌های put (پوزیشن شورت) بر کل تعداد گزینه‌های call (پوزیشن لانگ) محاسبه می‌شود. اگر ارزش حاصل بیشتر از 1 باشد، گزینه‌های put حاکم بوده و اکثر فعالان بازار با احساسات منفی آن را ارزیابی می‌کنند (پیش‌بینی می‌کنند قیمت کاهش یابد).

شبکه‌های اجتماعی (15%)

شبکه‌های اجتماعی محل خوبی برای نظر دادن درباره معاملات بیت‌کوین و رمزارزهاست. بخصوص در توییتر، یک کامیونیتی قوی به طور پیوسته ناظر بازار بوده و مستقیما به آن واکنش نشان می‌دهد. با محاسبه هشتگ‌های معین و تعداد هشتگ‌های مربوط به بیت‌کوین در یک بازه خاص، می‌توان وضعیت را تقریبا دقیق تجزیه و تحلیل کرد. هرچه درخواست‌ها و اشتیاق بیشتر باشد، فاکتور طمع بالاتر است.

شبکه‌های اجتماعی محرک پامپ و دامپ‌های بزرگ نیز هستند. به عنوان مثال پست‌های آنلاین ممکن است حاوی اطلاعات باارزشی بوده و انگیزه خرید یک رمزارز بخصوص باشند. به محض آنکه فومو پخش شده و هیاهوی خریداران ارزش آن دارایی را بالا ببرد، کسانی که پست گذاشته بودند، می‌توانند سهم‌های خود را فروخته و قیمت را به طور چشم‌گیری کاهش دهند. این افراد سپس می‌توانند با خرید مجدد رمزارزها سود کنند.

نظرسنجی‌ها (15%)

نظرسنجی‌ مستقیم درباره وضعیت فعالان بازار و دیگر ذینفعان گزینه مناسبی است. برای انجام آن، از تعداد کمی وبسایت واسطه معتبر استفاده می‌شود تا در فواصل زمانی مرتب آن‌ها را در جامعه آماری مناسبی اجرا کنند. نظرسنجی‌ به ما کمک می‌کند احساسات کلی بازار را تخمین بزنیم چرا که جامعه آماری انتخاب شده نماینده گروهی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران کریپتو هستند.

کمپین‌های تبلیغاتی اغلب برای معرفی بهتر محصول خود از این روش استفاده می‌کنند. رای‌ها به طور خاص خریداری شده و نظرسنجی‌ها تنها نقش بازاریابی دارند. جاستین سان (Justin Sun)، موسس پلتفرم ترون، بابت استفاده از این روش برای تبلیغ پلتفرم خود مورد انتقاد قرار گرفته بود.

دامیننس بیت‌کوین (10%)

بیت‌کوین در بازار رمزارزها پادشاه است. دامیننس این رمزارز در سهم آن از کل سرمایه بازار منعکس می‌شود. سرمایه بازار رمزارزها معیاری برای ارزش بازار است. دامیننس بالای بیت‌کوین می‌تواند نشان‎دهنده یک بازار مردد باشد، زیرا بسیاری از سرمایه‌گذاران سرمایه‌های خود را از آلت‌کوین‌های پرریسک به بیت‌کوین منتقل کرده‌اند.

در چنین مواردی بیت‌کوین یک بهشت به‌شمار می‌آید که از سرمایه‌گذاران در برابر سقوط شدید قیمت محافظت می‌کند. البته این فاکتور را می‌توان به شکل متفاوتی نیز معنا کرد، مقدار زیاد سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین می‌تواند نشان‌دهنده فضای امن بازار نیز باشد.

گوگل ترند (10%)

Google Trends یک ابزار بسیار قدرتمند برای تحلیل اشتیاق کاربران است. این ابزار امکان ارزیابی مقدار جستجوی یک عبارت مشخص در موتور گوگل را فراهم می‌آورد. به عنوان مثال به محض افزایش توجه‌ها به بیت‌کوین، صف جستجوها و قیمت به طور همزمان بیشتر می‌شود. به لحاظ تاریخی افزایش جستجوها در گوگل برای بیت‌کوین با نوسانات هیجانی قیمت منطبق بوده است.

آیا می‌توان از شاخص ترس و طمع برای پیش‌بینی بازار رمزارزها استفاده کرد؟

شاخص ترس و طمع یک اندیکاتور عالی برای پیش‌بینی زمانیست که کف موضعی قیمت‌ شکل گرفته و یک رالی قیمتی محتمل است. از سوی دیگر این اندیکاتور ابزاری ارزشمند برای زمان‌بندی تغییر در احساسات بازار و بازگشت بعدی قیمت‌هاست.

قیمت با نزدیک شدن به ناحیه ترس شدید گرایش به برگشت دارد. این لحظه‌ایست که ترس اولین نشانه‌های تغییر به طمع را پیش از ورود کامل به منطقه طمع از خود نشان می‌دهد.

شاخص ترس و طمع می‌تواند ابزاری کارآمد برای کنترل کردن تغییرات احساسات بازار باشد. پیش از آنکه بقیه بازار روند را منعکس کنند، نوسانات بزرگ می‌توانند نشان‌دهنده فرصتی برای ورود یا خروج باشند.

آیا می‌توان از این شاخص برای تحلیل‌های بلندمدت استفاده کرد؟

این اندیکاتور در تحلیل‌های بلندمدت چرخه بازار کریپتو خوب عمل نمی‌کند. در یک رالی گاوی یا خرسی، سیکل‌های متعددی از ترس و طمع وجود دارد که برای نوسان‌گیری سودده هستند. با این حال پیش‌بینی تغییر بازار از گاوی به خرسی فقط از روی این شاخص برای سرمایه‌گذارانی که قصد هولد دارند دشوار خواهد بود. برای آنکه دید بلندمدتی داشته باشید، بایستی ابعاد دیگر بازار را نیز تحلیل کنید.

توصیه همیشگی ما این است که به یک اندیکاتور یا سبک تحلیل متکی نباشید. قبل از هر سرمایه‌گذاری تحقیقات خود را انجام دهید و فقط مقداری از دارایی خود را سرمایه‌گذاری کنید که اگر از بین رفت آسیبی نبینید.

جمع ‌بندی

با آنکه شاخص ترس و طمع می‌تواند ابزاری بسیار مهم و کارآمد در تحلیل رمزارزها باشد، اما استفاده از آن به تنهایی هرگز کافی نیست. در تعیین قیمت همیشه فاکتورهای متعددی نقش دارند و باید آن‌ها را در نظر گرفت. به عنوان مثال شاخص ترس و طمع تنها به تحلیل احساسات بازار مربوط است، در حالی که تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال مستقل از احساسات هستند.

شاخص ترس و طمع به دلیل نوسان‌های موجود عموما برای پیش‌بینی‌های کوتاه و میان‌مدت به کار گرفته می‌شود. از آنجایی که این شاخص مستعد تغییرات سریع بوده و به راحتی تحت‌تاثیر پارامترهای جدید قرار می‌گیرد، استفاده از آن برای پیش‌بینی‌های بلندمدت قیمت‌ توصیه نمی‌شود.

منبع: academy.shrimpy , academy.binance , learn.bybit