فهرست مطالب
ابزارها و روش‌های تجزیه و تحلیل فنی یا به اصطلاح تکنیکال (TA) زیادی وجود دارند که تریدرها (معامله‌گران) به وسیله آنها می‌توانند قیمت‌های آینده را پیش بینی کنند. اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی (Fib retracement)، شاخص معروفی است و اکثر تریدرها از آن در بازارهای فارکس، سهام و بازار ارزهای دیجیتال استفاده می‌کنند. فیبوناچی اصلاحی بر اساس توالی اعداد است که حدود ۷۰۰ سال پیش، توسط ریاضیدانی به نام لئوناردو فیبوناچی (Leonardo Fibonacci) کشف شد. در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی نحوه استفاده از این ابزار مهم بپردازیم.
اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی چیست؟
فیبوناچی اصلاحی، یک اندیکاتور فنی برای تعیین نواحی مقاومت و حمایت در یک نمودار مورد استفاده قرار می‌گیرد. فیبوناچی اصلاحی مشتق شده از رشته اعدادی است که در قرن سیزدهم کشف شد. ارتباطات خاص ریاضی که بین اعداد در این توالی وجود دارد، نسبت‌هایی را ایجاد می‌کند که می‌توان بر روی نمودار رسم کرد. این نسبت‌ها به صورت زیر می‌باشد:
- 0 درصد
- 23.6 درصد
- 38.2 درصد
- 61.8 درصد
- 78.6 درصد
- 100 درصد
اگرچه 50 درصد نسبت‌های فیبوناچی در جمله نیست، اما بسیاری از تریدرها از آن به عنوان یک نقطه میانی استفاده می‌کنند. همچنین ممکن است از نسبت‌های خارج از محدوده 0 تا 100 نیز استفاده کنند که می‌توان به 161.8 درصد، 261.8 درصد یا 423.6 درصد اشاره کرد.
در ادامه درباره‌ی چگونگی استفاده تریدرها از این درصدها بحث خواهیم کرد. همچنین این نسبت‌های روی نمودار، ممکن است با سطوح برجسته‌ای در بازار ارتباط داشته باشند. معمولا تحلیلگران از فیبوناچی اصلاحی برای شناسایی نقاط حساسی مانند نقاط حمایت، مقاومت، ورود و خروج استفاده می‌کنند.
روش محاسبه اندیکاتور فیبوناچی
دنباله‌ای از اعداد را که با اعداد صفر و یک شروع می‌شود، ایجاد می‌کنیم. سپس برای محاسبه عدد بعدی، دو عدد قبلی را جمع می‌کنیم. با ادامه‌ی این کار به یک دنباله‌ای از اعداد می‌رسیم که فیبوناچی نام دارد:
0، 1، 1، 2، 3، 5، 8، 13، 21، 34، 55، 89، 144، 233، 377
به جز چند عدد اول در این دنباله، در مورد اعداد بعدی همواره این ارتباط وجود دارد که اگر عدد قبلی بر عدد بعدی تقسیم شود، نسبتی تقریبا برابر 0.618 و اگر هر عدد بر عدد بعد از عدد بعدی خود تقسیم شود، نسبتی تقریبا برابر 0.382 بدست خواهد آمد. همه‌ی نسبت‌ها در اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی (به جز 50 درصد) از این روش به دست آمده‌اند.
نسبت طلایی
نسبت طلایی (0.618 درصد یا 1.618 درصد) یک نسبت ریاضی است که از اعداد فیبوناچی نشات می‌گیرد. اما شاید باعث ایجاد سوال شود که دلیل اهمیت این اعداد چیست؟ نسبت طلایی در بسیاری از پدیده‌های طبیعت نظیر اتم‌ها، ستاره‌ها، کهکشان‌ها و حتی زنبور‌های عسل وجود دارد.
هنرمندان، طراحان و مهندسان از این نسبت‌ها برای ایجاد ترکیب‌هایی مطلوب و زیبا استفاده می‌کنند. اهرام مصر و مونا لیزای مشهور داوینچی مجموعه‌ای هستند که با استفاده از این نسبت طلایی انجام شده است. همچنین از این نسبت در بازارهای مالی استفاده می‌شود و از اهمیت بسیاری برخوردار است.
نحوه استفاده از اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی
فیبوناچی اصلاحی برای ترسیم سطوح بین دو نقطه پایین و بالای قیمت و سطح داخل محدوده استفاده می‌شود. از این اندیکاتور می‌توان در موارد دیگری مانند ترسیم سطوح مهم خارج از این دامنه قیمت نیز استفاده کرد.
استفاده از فیبوناچی اصلاحی در یک روند صعودی
نقاط بالا و پایین را تعیین کرده و سطوح فیبوناچی بین این دو محدوده محاسبه می‌شود. برای محاسبه‌ی سطوح در روند صعودی از فرمول زیر استفاده می‌شود:
سطوح قیمت فیبوناچی = ( قیمت پایین – قیمت بالا) × سطوح فیبوناچی – قیمت بالا
سطوح فیبوناچی ذکر شده در فرمول به عددهای 38.2 درصد، 50 درصد، 61.8 درصد و 78.6 درصد و … اشاره دارد. در این روند نقطه پایین 1 یا 100 درصد و نقطه بالا صفر در نظر گرفته می‌شود. تریدرها می‌توانند با ترسیم خطوط فیبوناچی اصلاحی سطوح مقاومت، حمایت و … را شناسایی کنند. فیبوناچی اصلاحی در این حالت به حرکت از پایین اشاره دارد.
استفاده از اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی در یک روند نزولی
در این روند هم مشابه روند قبلی، نقاط بالا و پایین را تعیین کرده و سطوح فیبوناچی بین این دو محدوده محاسبه می‌شود. برای محاسبه‌ی سطوح در روند نزولی از فرمول زیر استفاده می‌شود:
سطوح قیمت فیبوناچی = قیمت پایین + (قیمت پایین– قیمت بالا) × سطوح فیبوناچی
در روند نزولی دقیقا برعکس روند صعودی، نقطه پایین صفر درصد و نقطه بالا 1 یا 100 درصد خواهد بود. در این حالت، روند قیمت نزولی است و اگر بازار صعودی شود، ابزار فیبوناچی اصلاحی سطح مقاومت بالقوه را نشان می‌دهد.
اطلاعاتی که سطوح فیبوناچی اصلاحی در اختیار تریدرها قرار می‌دهد
تریدرها می‌توانند با استفاده از سطوح فیبوناچی نقاط ورود، خروج، حد ضرر و غیره را مشخص کنند. نحوه استفاده از این سطوح با توجه به سبک ترید و استراتژی می‌تواند متغیر باشد. استراتژی‌هایی مانند سودآوری، در محدوده بین دو سطح خاص فیبوناچی قرار دارد. مانند خرید در سطح 38.2 درصد و فروش در 23.6 درصد در یک روند صعودی می‌تواند استراتژی جالبی باشد. اما توجه به این نکته ضروری است که به استراتژی فردی و بسیاری از عوامل فنی دیگر بستگی دارد.
اغلب، فیبوناچی اصلاحی را با تئوری امواج الیوت ترکیب می‌کنند که این می‌تواند یک استراتژی قدرتمند برای پیدا کردن ارتباط بین ساختار‌های موج و نواحی احتمالی مقاومت و حمایت باشد. این اندیکاتور نیز مانند سایر اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال باید در ترکیب با دیگر ابزارها مورد استفاده قرار گیرد.
زیرا ممکن است گزینه‌ای که سیگنال خرید و فروش نیست با سایر اندیکاتورها به سیگنال تبدیل شود. ابزار‌های تحلیل تکنیکال را باید با یکدیگر ترکیب کرد و با توجه به شرایط بازار و سایر عوامل تاثیر گذار به تحلیل داده‌ها و نمودارهای مورد نظر پرداخت.
اندیکاتور فیبوناچی اصلاحی در چه زمان‌هایی ممکن است اشتباه عمل کند؟
فیبوناچی اصلاحی مانند سایر اندیکاتورهای تکنیکال بدون خطا نیست؛ در غیر این صورت همه می‌توانستند بدون آموزش و از طریق این اندیکاتور ترید را انجام دهند. تریدرها می‌توانند با پیدا کردن و بررسی نواحی مقاومت و حمایت در یک نمودار تریدهای بهتری را انجام دهند. برای کاهش خطای محاسبات، پارامترهایی وجود دارند که در ادامه آنها را مرور می‌کنیم:
اطمینان پذیری
میزان اطمینان به سطح فیبوناچی اصلاحی بستگی به بازه زمانی استفاده شده دارد. به این صورت که سطح 61.8 درصد در نمودار ماهانه نسبت به همین سطح در نمودار 4 ساعته بهتر و قوی‌تر است. به همین دلیل باید تایم فریم بیشتری را برای این اندیکاتور و یا سایر آنها در نظر گرفت.
ثبات
هنگام ترسیم نمودار و مشخص کردن نقاط سوئینگ بالا و پایین، حتما باید به این نکته توجه شود که بدنه های کندل به یکدیگر و سایه ها به یکدیگر تنظیم شده باشد، زیرا عدم توجه به این نکته نتایج برعکس دارد به همین دلیل تریدرها به دنبال راهی برای کاهش آن هستند.
انتخاب
یکی دیگر از مشکلاتی که باید به هنگام تحلیل با اندیکاتور فیبوناچی بدانیم، انتخاب درست نقاط سوئینگ بالا و پایین است. هر تحلیل گری در تایم فریم‌های متنوع نگاه و تحلیل متفاوتی نسبت به نمودارها ارائه می‌دهند که هر کدام دلایل قانع کننده مخصوص به خود را دارند و با استفاده از دانش قبلی خود نسبت به روند دارایی ترید و تحلیل می‌کنند.
فیبوناچی گسترشی یا اکستنشن (Fibonacci extensions)
همانطور که در ابتدای مقاله ذکر شد، از سطوح فیبوناچی برای پیدا کردن نواحی مقاومت و حمایت در یک نمودار استفاده می‌شود (قسمت اول عکس). اما به جز آن می‌تواند برای ترسیم سطوح مهم خارج از این دامنه نیز استفاده شود، که به آن سطوح فیبوناچی اکستنشن گفته می‌شود.(قسمت دوم عکس)
سطوح فیبوناچی اکستنشن به عنوان تارگت تریدرها در نظر گرفته می‌شود. هر تریدر سطح مختلفی از اکستنشن را به عنوان هدف خود انتخاب می‌کند. سطوح اکستنشن شامل 138.6 درصد، 150 درصد، 161.8 درصد، 261.8 درصد و 423.6 درصد است. این سطوح ممکن است نشان‌دهنده‌ی مناطقی باشد که به قیمت‌های بعدی منتهی می‌شود.
نتیجه‌گیری
اعداد فیبوناچی در بازارهای مالی بسیار حائز اهمیت هستند. مانند سایر اندیکاتورها، رابطه‌ی بین قیمت‌ها و نمودارها از هیچ اصول علمی یا قانون فیزیکی پیروی نمی‌کند. یکی از دلایل اهمیت این اندیکاتور، افراد فعال در بازارهای مالی هستند که توجه بسیاری به اندیکاتور فیبوناچی نشان می‌دهند. از این اندیکاتورها به عنوان یک شاخص می‌تواند نواحی مورد علاقه برای سرمایه گذاران را مشخص و پیش بینی کند.
منبع: academy.binance , corporatefinanceinstitute