هر آنچه باید در مورد ارز دیجیتال میکر و استیبل کوین دای بدانید

پیش از مطرح شدن دیفای (DeFi)، ارز دیجیتال میکر (Maker) بسیار محبوب بود. با پیشرفت برنامه‌های مالی غیرمتمرکز، فضای رمزارز در بازه زمانی کوتاهی به رشد چشمگیری دست یافت و ارز دیجیتال میکر به عنوان پرچم دار اصلی برنامه‌های دیفای مطرح شد. در این مقاله، قصد داریم تا نگاهی به پروتکل موسوم به میکر یا میکر دائو (MakerDAO) داشته باشیم.

ارز دیجیتال میکر چیست؟

میکر، پلتفرم قرارداد هوشمند مبتنی بر اتریوم (Ethereum) است که به وسیله CDP از استیبل کوین دای (DAI) حمایت می‌کند. هیچ نهادی مسئولیت این استیبل کوین را برعهده ندارد و درعوض، شرکت‌کنندگان توکن حاکمیتی (MKR) را در اختیار دارند که به آنها حق رای در مورد اعمال تغییر بر پروتکل را خواهد داد. این همان بستری است که در آن دائو (سازمان خودگردان غیرمتمرکز) به صورت کارآمد از سوی شبکه توزیعی سهام دارانی که توکن‌های MKR در اختیار دارند، اداره می‌شود. در این اکوسیستم غیرمتمرکز، قراردادهای هوشمند و نظریه بازی به دای امکان حفظ ارزش نسبتاً پایدار را خواهد داد و شما می‌توانید آنها را برای دوستان و خانواده‌ خود بفرستید و از آنها برای خرید کالا و خدمات استفاده کنید یا در سیستم مالی ییلد فارمینگ (yield farming) سهیم شوید.

تاریخچه ارز دیجیتال میکر

تاریخچه اکوسیستم میکر، فراز و نشیب‌های زیادی داشته است که نخستین مرحله آن به میکردائو باز می‌گردد. ارز دیجیتال میکر در سال 2014 توسط رون کریستنسن (Rune Christensen)، کارآفرین دانمارکی و فارغ‌التحصیل دانشگاه کپنهاگ ساخته شد. وی پس از تحصیل در بیوشیمی و تجارت بین‌المللی، یکی از بنیانگذاران شرکت استخدام بین‌المللی ترای چاینا (Try China) قبل از انتقال به بلاک چین محسوب می‌شود.

در سال 2017، دای به صورت رسمی در شبکه اتریوم راه‌اندازی شد و یک سال بعد بنیاد میکر با هدف تقویت اکوسیستم و برای توسعه غیرمتمرکز ایجاد شد. کریستنسن مدیرعامل این بنیاد شد. در ابتدا، اتریوم تنها دارایی بود که می‌توانست از طریق پروتکل ارز دیجیتال میکر با دای ایجاد شده موسوم به سای یا دای تک وثیقه‌ای، به صورت وثیقه باشد. در سال 2019، سیستم MCD اجرا شد و تا به امروز، هر نوع دارایی اتریوم پایه را که از سوی جامعه دارندگان MKR می‌تواند سپرده شود را تایید نموده است.

ارز دیجیتال میکر چگونه کار می‌کند؟

برای درک حیطه و چشم‌انداز میکر دائو باید ابتدا، بخش‌های آن را توضیح دهیم تا با عملکرد هریک از آنها در تکمیل یکدیگر آشنا شویم. پس اجازه دهید، ابتدا به برخی از مفاهیم میکر دائو بپردازیم:

پروتکل ارز دیجیتال میکر

اول از همه، به پروتکل میکر می‌پردازیم، پروتکلی که بر قراردادهای هوشمند در حال اجرا بر روی بلاک چین اتریوم ساخته می‌شود. هدف از این پروتکل، فراهم آوردن پلتفرمی برای تولید و کنترل استیبل کوین موسوم به دای است. علاوه بر این، پروتکل ارز دیجیتال میکر به کنترل قرارداد هوشمند میکر والتس (Maker Vaults)، اوراکل‌ها (Oracles) و رای‌گیری در کل سیستم می‌پردازد. ارز دیجیتال میکر به شما امکان کنترل پارامترهای اصلی این سیستم از جمله هزینه‌های ثبات، نرخ‌ها از جمله نرخ بهره و دارایی‌های وثیقه‌ای را خواهد داد.

ساختاربندی تمام اینها به روش دموکراتیک صورت می‌گیرد، بنابراین هرگونه پیشنهاد تغییر باید رای اکثریت دارندگان توکن MKR را داشته باشد. این روند مانع از این می‌شود که پروتکل به دست چندین نفر بیفتد یا اینکه در آن دستکاری صورت گیرد.

استیبل کوین دای

عامل دوم که امکان عملکرد میکر دائو را فراهم می‌کند، استیبل کوین دای است که صرفاً با استفاده از پروتکل ارز دیجیتال میکر و تحت شرایط خاص تعیین شده از سوی جامعه حاکم بر پروتکل تولید می‌شود. بدین ترتیب، دای به استیبل کوین غیرمتمرکز و بی‌طرف تبدیل می‌شود.

دای فقط یک استیبل کوین صِرف نیست، بلکه استیبل کوینی است که به بانک‌ها وابسته نیست، وثیقه شده با پشتوانه فیات محسوب نمی‌شود و به عنوان ارز دیجیتال به جای وثیقه استفاده می‌شود. بدون تردید، عملکردی بسیار باورنکردنی دارد که امکان برخورداری از ارز باثبات را برای کسانی که به دنبال ثبات بدون امتیازدهی به بانک‎های مرکزی هستند را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، برای تولید دای، کاربر باید اتر (یا هر ارز پذیرفته شده پروتکل) را در میکر والتس بلوکه کند. میکر والتس از ارزهای دیجیتال مذکور برای وام یا تعهد وثیقه (CDP) استفاده می‌کند و بنابراین دای مربوطه را تولید خواهد کرد.

تعهد وثیقه (CDP)

به منظور تولید، پشتیبانی و حفظ ارزش استیبل کوین دای، لازم است که ارزش آن با استفاده از توکن‌های مختلفی که می‌توان در میکر والتس سپرد را تضمین کرد. در این راستا، پروتکل ارز دیجیتال میکر اطمینان حاصل می‌کند که هر دای از پشتیبانی ارزش واقعی برخوردار است که امکان پشتیبانی از انتشار هر دای در اکوسیستم را فراهم می‌آورد.

بی‌تردید، وثیقه‌های پذیرفته شده در میکر دائو، همان توکن‌هایی هستند که بخشی از اکوسیستم اتریوم محسوب می‌شوند. پذیرش آنها منوط به رای کسانی است که پروتکل را کنترل می‌کنند و تایید صرفاً با اکثریت آرای موافق صورت می‌گیرد. مقادیر وثیقه‌گذاری برای هر توکن تفاوت دارد و تصمیم‌گیری در مورد آن با پروتکل حاکمیتی صورت می‌گیرد. با وجود این، در میکر دائو، وثیقه‌ها با فرآیندی بسیار ساده‌تر شروع می‌شود، به این صورت که در ابتدا، وثیقه‌های پذیرفته شده صرفاً اترها بوده‌اند، اما در سال 2019، با انتشار پروتکل MCD جدید (دای چندوثیقه‌ای)، سایر توکن‌ها نیز پذیرفته شدند.

میکر والتس (Maker Vaults)

همانطور که تاکنون متوجه شدید، میکر والتس‌ها نقش مهمی در عملکرد میکردائو ایفا می‌کنند. آنها مخازنی هستند که ارزهای دیجیتالی که نقش وثیقه‌ برای دای‌ دارند را نگه می‌دارند. از این طریق، دو راهکار تعاملی پیش رو داریم:

1. ارسال رمزارزها به عنوان وثیقه و دریافت دای
2. ارسال دای و دریافت رمزارز وثیقه‌ای

در هر صورت، تعامل با والتس به شیوه‌ای غیرمتمرکز و بدون واسطه صورت می‌گیرد و این کاربر است که به صورت مستقیم تعامل دارد. میکر والتس‌ها دارای برنامه و قوانین عملیاتی هستند. برای نمونه، اگر توکن‌هایی را به عنوان وثیقه به میکر والتس برای تولید دای بفرستیم، این وثیقه، آنجا در دسترس خواهد بود، مگر اینکه قیمت توکنی که استفاده کرده‌ایم دچار نوسانی فراتر از نقطه شناخته شده موسوم به «نسبت تسویه حساب» باشد. در مورد این رخداد، سیستم وثیقه را لیکویید می‌کند. لیکویید کردن به این معناست که میکر والتس، ارزهای دیجیتال شما را که تا حد زیادی سعی در حفظ رابطه ثابت و مثبت دای دارند را می‌فروشد.

توکن MKR

توکن MKR، دو نقش مهم در پروتکل ارز دیجیتال میکر دائو ایفا می‌کند.

1. حاکمیت: دارندگان توکن MKR در تغییرات میکر دائو حق رای دارند. برای نمونه، دارندگان توکن می‌توانند به تغییر نرخ پس‌انداز یا افزایش سقف بدهی در میکردائو رای دهند.
2. آخرین چاره: همانگونه که گفته شد، دای به دلیل اینکه پشتوانه وثیقه‌ای هر وامی محسوب می‌شود، دارای ارزش است. در رویدادی که این وثیقه نمی‌تواند برای پرداخت وام لیکویید شود، یا وثیقه به اندازه بازپرداخت وام ارزش کافی ندارد، میکردائو اقدام به ضرب MKR و فروش آن به بازار آزاد می‌کند. درآمد حاصل از این فروش را می‌توان برای تسویه وام دای استفاده کرد.

چرا هر باید توکن MKR داشته باشید؟

تریدرهایی که میکر دائو دریافت می‌کنند موظف به پرداخت سود هستند. این سودهای پرداختی از سوی میکردائو جمع‌آوری شده و برای خرید MKR استفاده می‌شود. سپس، این کوین‌های MKR نابود شده و در نتیجه موجب کاهش عرضه توکن‌ها می‌شود. نتیجه این کار، تقاضای مداوم MKR و کاهش تدریجی عرضه خواهد بود.

مزیت دارندگان توکن آن است که سودهای پرداخت شده که برای خرید و نابود کردن MKR استفاده می‌شود، قیمت توکن را افزایش می‌دهد. این امر به ویژه بیشتر مورد توجه تریدرهایی است که وام‌های میکردائو دریافت می‌کنند. ریسک این امر آن است که در صورت ورشکستگی، MKR باید چاپ شده و در بازار آزاد فروخته شود. این امر موجب اعمال فشار بر روند فروش شده و قیمت MKR احتمالاً کاهش خواهد یافت.

خرید و فروش ارز دیجیتال میکر چگونه است؟

هم MKR و هم دای را می‌توان در صرافی‌های ارز دیجیتال خریداری کرد. اگر کاربر قصد تبادل آنها را با ارزهای دیجیتال دیگر یا دلار آمریکا داشته باشد، یکی از راهکارها همین است. با وجود این، اگر کاربر بخواهد آنها را به عنوان سرمایه‌گذاری طولانی مدت و مطمئن خریداری کند، نیاز به کیف پول سخت‌افزاری یا نرم‌افزاری دارد. کیف پول‌های سخت‌افزاری مطمئن‌تر هستند، اما هزینه زیادی را در پی دارند که ممکن است برای سرمایه‌گذاران خرد مقرون به صرفه نباشد. در مقابل، کیف پول‌های نرم‌افزاری به طور معمول، رایگان هستند. دای، به عنوان استیبل کوین ارزش چندانی نخواهد داشت، بنابراین خرید MKR برای سرمایه‌گذاری منطقی‌تر خواهد بود.

مزایا و معایب میکر

مزایای ارز دیجیتال میکر

• شفافیت: با ثباتی و قفل بودن تمام وثیقه‌ها
• دای: دای تنها استیبل کوین مقاوم موجود در برابر سانسور است و صرفاً می‌تواند از طریق پروتکل قرارداد هوشمند Maker CDP (وام با تعهد وثیقه) منتشر شود.
• در دسترس بودن جهانی: پروتکل Maker DAO CDP (وام با تعهد وثیقه)، پروتکل غیرمتمرکزی است که بر روی اتریوم سوار شده و برای هر کسی که دسترسی به اینترنت داشته باشد، آزاد است.
• حاکمیت: میکردائو، سازمان غیرمتمرکزی است که از سوی دارندگان توکن اداره می‌شود. دارندگان توکن MKR می‌توانند توکن‌های خود را در قالب قراردادی هوشمند قفل کنند و برای به روزرسانی و تغییرات پروتکل برای پلتفرم CDP رای دهند.
• حریم خصوصی: ارز دیجیتال میکر، در واقع پروتکل غیرمتمرکزی است که از طریق قراردادهای هوشمند اداره می‌شود. کاربران نیازی به ثبت، KYC یا ارائه مدارک شناسایی به منظور دسترسی به خدمات وام ندارند.
• پشتیبانی از کیف پول: پروتکل MakerDAO CDP  از کیف پول‌های متامسک (MetaMask)، لجر نانو اس (Ledger Nano S)، ترزور (Trezor) و کوین بیس (Coinbase) پشتیبانی می‌کند و تجربه کاربری بسیار امنی را فراهم می‌کند.

معایب ارز دیجیتال میکر

• بیمه نبودن موجودی: پروتکل‌های بستر غیرمتمرکز وام‌دهی تحت مجوزها و مقررات مالی سنتی عمل نمی‌کند و مسئولیت حفظ امنیت کیف پول با خود کاربر است.
• ریسک‎های قراردادهای هوشمند: تا به امروز، به واقع هیچ مشکل امنیتی در قرارداد هوشمند Maker CDP (وام‌ها با تعهد وثیقه) وجود نداشته است. بی‌تردید، این امر در آینده اجتناب ناپذیر خواهد بود و کاربران باید از بازدهی‌های بالاتر که تا حدودی منوط به ریسک‌های موجود در محصولات مالی جدید و نوآورانه است، آگاهی داشته باشند.

آینده ارز دیجیتال میکر

میکردائو، پروژه‌ای هیجان انگیز محسوب می‌شود که در سال گذشته با رشد چشمگیری همراه بوده است. این پروژه برای دستیابی به پذیرش جهانی، به زمان نیاز دارد. این پلتفرم به ممیزی‌های کدهای بیشتر و سوابق آماری طولانی‌تری نیاز دارد تا نشان دهد که این پلتفرم ایمن است. اگر میکردائو بتواند بر امنیت خود صحه بگذارد، صعود چشمگیر و بالقوه در انتظار او خواهد بود. تصور روزی که 100 میلیارد دلار قفل شده در میکردائو وجود داشته باشد، چندان دور از ذهن نیست.

منبع: academy.binance , kriptomat , academy.bit2me