کریپتو فاست به کاربران این امکان را می‌دهد تا با انجام کارهای ساده، ارزهایی به عنوان جایزه کسب کنند. این استعاره بر این اساس است که چگونه حتی یک قطره آب از یک شیر آب نشتی می‌تواند در نهایت یک فنجان را پر کند. انواع مختلفی از کریپتو فاست وجود دارد، از جمله فاست‌های بیت کوین [1] (BTC)، اتریوم [2] (ETH) و فاست‌های BNB. مقدمه اولین کریپتو فاست یک فاست بیت کوین بود که در سال 2010 توسط توسعه دهنده پیشرو شبکه بیت کوین به نام گاوین آندرسن ایجاد شد. به هر کاربری که یک کپچای ساده را تکمیل کند، 5 بیت کوین به صورت رایگان اهدا می‌کرد. این فاست بیت کوین در نهایت 19715 بیت کوین در مجموع صادر کرد که به توزیع گسترده مالکیت اولیه بیت کوین کمک کرد. این در آموزش شبکه اولیه کاربران بیت کوین بسیار مفید بود و بعداً منجر به رشد سالم این ارز دیجیتال [3] شد. به طور طبیعی، امروزه هیچ سیستم رایگان کریپتویی چنین پرداخت‌های هنگفتی را ارائه نمی‌کنند، زیرا قیمت بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. اما پروژه‌های رمزارزی نوظهور هنوز نیاز به جذب کاربران جدید دارند و افراد زیادی در آنجا هستند که می‌خواهند درباره ارزهای دیجیتال بیاموزند. فاست‌های رمزارزی در ارتباط عرضه و تقاضا نقش دارند. می‌توانید فاست‌ها را به‌عنوان کوپن‌هایی در نظر بگیرید که گاهی اوقات برای دانلود یک برنامه جدید در تلفن خود یا ثبت نام در یک سرویس آنلاین جدید دریافت می‌کنید. اما با فاست‌های کریپتو، باید وظایف را تکمیل کنید تا پاداش را در قطعات کوچک به دست آورید. به این ترتیب، استفاده از فاست‌ها راه خوبی برای مبتدیان است تا سفر خود را با رمزارزها آغاز کنند. تاریخچه کریپتو فاست فاست‌های کریپتو از سال 2010 وجود داشته‌اند. آنها درست پس از عمومی شدن شبکه بیت کوین در سال 2009 ایجاد شدند. با این حال، هرگز قرار نبود منبعی برای ارز دیجیتال یا پول رایگان باشند. در آن زمان، بیت کوین ارزش کمی داشت. هیچ کس از آن استفاده نمی‌کرد و اکثر مردم حتی از آن آگاه نبودند. برای جلب علاقه و آموزش مردم در مورد مزایای این دارایی دیجیتال جدید، یک توسعه دهنده بیت کوین و پذیرنده اولیه به نام Gavin Andersen شروع به ارائه بیت کوین رایگان به افرادی کرد که مجموعه‌ای از کپچاها را به صورت آنلاین تکمیل می‌کردند. این اولین فاست رمزارزی بود. در آن زمان، شرکت در این کریپتو فاست 5 بیت کوین اهدا می‌کرد. اکنون فاست‌های بیت کوین تنها مقدار کمی ساتوشی، کوچکترین واحد یک بیت کوین، می‌دهند. پس از آن، بسیاری از کریپتو فاست‌ها به وجود آمدند که شامل ارزهای دیجیتال مختلف می‌شدند. امروزه فاست‌های اتریوم، لایت کوین، مونرو و بسیاری دیگر وجود دارند. همچنین، اگر در آن زمان از آن فاست بیت کوین استفاده می‌کردید، امروز 5 بیت کوین به ارزش حدود 200000 دلار داشتید. کریپتو فاست چگونه کار می‌کند؟ کریپتو فاست‌ها معمولاً ساده و کاربرپسند ساخته می‌شوند. کاربران معمولاً باید ابتدا یک حساب کاربری در سرویس دارایی دیجیتال ثبت کنند. همچنین سایت‌ها و برنامه‌های اختصاصی کریپتو فاست وجود دارند که در ارائه رمزارزهای رایگان به کاربرانی که کارهای ساده را انجام می‌دهند، تخصص دارند. در هر دو مورد، کاربران باید کیف پول [4] رمزارزی خود را برای دریافت پاداش داشته باشند و گاهی اوقات ممکن است از آنها خواسته شود هویت خود را تأیید کنند. به کاربران پیشنهاد می‌شود کارهایی را انجام دهند که می‌تواند شامل تماشای ویدیو، خواندن مقاله، تماشای تبلیغات، انجام بازی‌ها و شرکت در آزمون‌ها یا نظرسنجی‌ها باشد. این سرویس همچنین می‌تواند از کاربران بخواهد که دوستان خود را به آن معرفی کنند. این وظایف نسبتاً ساده هستند و اکثر افراد مشکلی برای تکمیل آنها نخواهند داشت. اما، در برخی موارد، کارها می‌توانند نسبتاً زمان بر باشند. پس از انجام کارهای خواسته شده، کاربران مقادیر کمی ارز دیجیتال پاداش می‌گیرند. با این حال، اگر به طور مداوم از فاست استفاده کنید، پاداش‌ها می‌توانند در طول زمان ترکیب شوند و به مقادیر قابل توجهی برسند. توجه داشته باشید که برخی از وب‌ سایت‌ها و برنامه‌ها ممکن است از کاربران بخواهند که پاداش‌های خود را قبل از اینکه بتوانند پول نقد کنند (به عنوان مثال حداقل ۵ دلار ارز دیجیتال) جمع‌آوری کنند. بهترین فاست بیت کوین همان طور که در مطالب بالا اشاره شد بهترین فاست بیت‌کوین توسط گوین اندرسون به جامعه رمزارزی اهدا شد. یکی دیگر از دلایل راه اندازی یک فاست رایگان بیت کوین، در دسترس بودن محدود صرافی‌ها در روزهای اولیه ظهور رمزارزها بود. به سادگی هیچ صرافی وجود نداشت، بنابراین خرید بیت کوین دشوار بود. دادن بیت‌کوین رایگان به مردم انگیزه‌ای عالی برای علاقه‌مند کردن مردم به بیت‌کوین و پذیرش آن بدون نیاز به ریسک کردن سرمایه بود. فاست بیت کوین را می‌توان به عنوان یک سیستم پاداش تعریف کرد که از طریق آن می‌توان مقادیر کمی بیت کوین را پاداش داد، که به عنوان ساتوشی شناخته می‌شود، واحد یک میلیونی بیت کوین (0.00000001 BTC). سیستم پاداش به شما ساتوشی ها را در ازای حل کپچا، کلیک کردن روی لینک‌ها یا کارهای ساده دیگر ارائه می‌دهد. تعداد بیت‌کوین رایگانی که یک فاست می‌تواند به شما ارائه دهد متفاوت است – برخی از سایت‌ها دارای نرخ‌های عالی هستند، در حالی که برخی دیگر چنین نیستند. بیت کوین به عنوان اولین فاست معرفی شد و آنقدر محبوب شد که سایر دارایی‌های دیجیتالی وارد بازار شدند. برخی از بهترین و بزرگترین سایت‌های عرضه رایگان بیت کوین را می‌توانید در bestfaucetsites.com [5] پیدا کنید که محبوب ترین آنها Freebitcoin، Cointiply و Firefauce است. کاربران می‌توانند از طریق حل reCaptcha، SolveMedia، بازی کردن یا استخراج، بیت کوین کسب کنند. حداقل محدوده برداشت از 0.0002 تا 0.002 بیت کوین است. اکثر این فاست‌های بیت کوین پرداخت فوری و مستقیم دارند. بهترین فاست اتریوم فاست اتریوم مانند بیت کوین کار می‌کند، اما به جای ساتوشی، به کاربران برای انجام وظایف مختلف، اتر پاداش می‌دهد. این یک راه عالی برای به دست آوردن توکن‌های اتریوم رایگان با مشارکت در تبلیغات و داده کاوی است. چند گزینه فاست اتریوم عبارتند از: Ethereum-faucet.org [6] توکن‌های اتریوم را برای حل کپچا ارائه می‌دهد. علاوه بر این، وب سایت به شما اجازه می‌دهد تا با مشارکت در قرعه کشی شرکت کنید. (Ethereumfaucet.org از اوت 2021 خدمات فاست ارائه نمی‌دهد)Bestfaucetsites.com [7] فهرست جامعی از بهترین فاست‌های اتریوم را ارائه می‌دهد که در آن کاربران می‌توانند با حل reCaptcha، SolveMedia، بازی کردن یا استخراج کسب اتر کنند.Allcoins.pw [8] یک کریپتو فاست است که ویژگی‌های ماینر و فاست خودکار را به همراه چند بازی ارائه می‌دهد. فاست برای کسب اتر رایگان است، اما باید برای انجام بازی‌ها هزینه پرداخت کنید.Fire Faucet راه‌های متعددی را برای کسب توکن‌های اتریوم از جمله استخراج مرورگر و تکمیل کپچا ارائه می‌دهد.Dutchy CORP [9] یکی دیگر از وب‌ سایت‌های رایگان فاست اتریوم است که به شما امکان می‌دهد با حل کپچا و انجام بازی‌ها جوایزی را کسب کنید. چه نوع کریپتو فاست‌هایی وجود دارند؟ یکی از راه‌های دسته‌بندی کریپتو فاست، توکنی است که به عنوان پاداش پرداخت می‌شود. فاست‌های بیت کوین، اتریوم، BNB و بسیاری موارد دیگر وجود دارد. به عنوان مثال، هنگام استفاده از فاست‌های بیت کوین، کاربران می‌توانند پاداش‌هایی را به ساتوشی، کوچکترین واحد بیت کوین، دریافت کنند. همچنین وب‌ سایت‌های جمع‌آوری کریپتو فاست وجود دارند که بسته به اینکه کدام توکن را ترجیح می‌دهند پاداش خود را دریافت کنند، گزینه‌های متعددی را در اختیار کاربران قرار می‌دهند. کریپتو فاست با Airdrop متفاوت هست زیرا فاست‌های کریپتو از یک برنامه از پیش تعیین شده توزیع پاداش پیروی می‌کنند. ایردراپ‌ها معمولا به کسانی داده می‌شود که دارای یک توکن خاص هستند یا از یک کیف پول رمزارزی برای افزایش آگاهی از یک پروژه خاص استفاده می‌کنند. فاست‌های کریپتو نیز با پاداش‌ها متفاوت هستند که به لیستی از وظایف پاداش‌آور منتشر شده توسط یک پروژه بلاک چین اشاره دارد. پاداش‌ها راهی برای پروژه بلاک چین است تا از مردم کمک بخواهد و برای هر کسی که می‌تواند وظایف خاصی را انجام دهد. ریسک‌های کریپتو فاست چیست؟ هنگام استفاده از فاست‌های رمزارزی باید بسیار مراقب باشید زیرا کلاهبرداری در بین چنین پیشنهادهایی رایج است. برخی از وب‌سایت‌ها یا برنامه‌هایی که خود را به عنوان کریپتو فاست معرفی می‌کنند، می‌توانند رایانه شما را با بدافزار آلوده کنند که می‌تواند به دستگاه شما و داده‌های ذخیره شده در آن آسیب برساند. همیشه ایده خوبی است که DYOR (Do Your Own Research) را انتخاب کنید و به برندهای معتبری که به آنها اعتماد دارید، اطمینان کنید. یکی دیگر از نقاط ضعف احتمالی این است که پاداش‌هایی که دریافت می‌کنید ممکن است خیلی کوچک باشند یا کارها آنقدر وقت‌گیر باشند که ارزش آن‌ها را نداشته باشند. در برخی موارد، کاربران گزارش دادند که یک هفته مشارکت فعال در فاست‌های کریپتو تنها منجر به پاداش کمتر از یک دلار ارز دیجیتال شده است. در حالت ایده‌آل، شما باید فاست‌های رمزارزی با شهرت خوب را پیدا کنید و به احتمال زیاد پاداش‌های رمزارزی کافی برای توجیه زمان و تلاش‌های شما ایجاد کنند. کلام آخر فاست‌های رمزارزی در مقایسه با روزهای اولیه ارائه بیت کوین رایگان برای حل کپچای ساده پیچیده تر و متنوع تر شده‌اند. برای شروع کار با فاست‌های کریپتو، به یاد داشته باشید که تحقیقات گسترده و دقیق باید اولین قدم باشد. مراقب وعده‌های وسوسه انگیز و وب سایت‌های مشکوک باشید. به برندهای معتبری که به آنها اعتماد دارید تکیه کنید. اگر از فاست‌های کریپتو به طور صحیح و مداوم استفاده کنید، قطرات کوچک کریپتو در نهایت می‌تواند به مقدار معناداری تبدیل شود، به خصوص اگر ارزش بازار توکن‌هایی که جمع‌آوری کرده‌اید بالا برود. منبع: coinmarketcap, [10]academy.binance, [11] [1] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a8%db%8c%d8%aa-%da%a9%d9%88%db%8c%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a7%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%88%d9%85-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] https://blog.valmart.net/%d8%b1%d8%a7%d9%87%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c-%da%a9%db%8c%d9%81-%d9%be%d9%88%d9%84-%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84/ [5] https://bestfaucetsites.com/direct-list/bitcoin-faucets [6] https://ethereum-faucet.org/ [7] https://bestfaucetsites.com/direct-list/ethereum-faucets [8] https://allcoins.pw/ [9] https://dutchycorp.space/?__cf_chl_jschl_tk__=83aab08005f6c1c2c77631c3dcc52046c24d71de-1611723602-0-Ae_WpfoYn6mmsPcpLDbvrKd0EodQXZvi4YZKeKgEPjdIFzLaHcpRvLJNyGypngbdILy100VJE9QKXH2956Mcp-mJYtKEfRptdSicLIAuQc6AEyKt60ozTaabtBGxsotGedc-6ns6wT_41DdpqdQtrgzoJcwnGcFnyjTq2gFDgEBVRnBmNOxS441gDT1ltnaKMNDuS7G1N_rbGaPKoxrG6HVV2tSJMWtad5YTNyp-xjmQmpxGfOO1am0V14Y0UkcH7MRE_Hvl0xMUxonSjNZadzxO-r1bp-2uAKPBBvfOVlzz2FCyqGGY6KAkmN1_WOimPkjWtrJMzSM4-KLmMMNJTMw0WhBcS0dPN2gguAV52nhu3aKKCH3Ua_HwpmN1UwSL9A [10] https://coinmarketcap.com/alexandria/article/what-is-a-crypto-faucet [11] https://academy.binance.com/en/articles/what-is-a-crypto-faucet

نقدینگی یا لیکوئیدیتی یکی از عوامل تعیین‌ کننده در اداره اقتصاد، بازار سرمایه یا شرکت شماست و معیاری است که نشان می‌دهد چقدر می‌توانید یک دارایی را به پول نقد یا دارایی دیگر تبدیل کنید. ممکن است کمیاب‌ترین و با ارزش‌ترین کتاب قدیمی را همراه خود داشته باشید، اما اگر در جزیره‌ای دور افتاده تنها باشید، پیدا کردن خریدار برای آن دشوار خواهد بود. اگر بخواهیم توضیح بسیار خلاصه و ساده در رابطه با سؤال “نقدینگی چیست” مطرح کنیم؛ باید عنوان کنیم که در واقع همان دارایی‌های نقدی شما محسوب می‌شوند. از سوی دیگر، اگر می‌خواهید 100 دلار بیت‌کوین [1] را در جفت ارز BTC/USDT در یک صرافی بخرید، می‌توانید این کار را تقریباً سریع و بدون تأثیر بر قیمت انجام دهید. به همین دلیل است که نقدینگی در مورد دارایی‌های مالی مهم است. مقدمه بهترین روش برای سنجش سلامت بازار چیست؟ می‌توانید به حجم معاملات، نوسانات یا سایر شاخص‌های فنی نگاه کنید. با این حال، یک عامل بسیار مهم وجود دارد که آن نقدینگی است. اگر بازار نقد شوندگی خوبی نداشته باشد، انجام معاملات بدون تأثیر قابل توجهی بر قیمت می‌تواند بسیار دشوار باشد. بیایید به این بپردازیم که این مفهوم چیست و چرا مهم است. نقدینگی چیست؟ معیاری است برای سهولت تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر بدون تأثیر بر قیمت آن. به زبان ساده، نقدینگی توصیف می‌کند که یک دارایی چقدر سریع و آسان می‌تواند خرید یا فروخته شود. از این نظر، نقدشوندگی خوب به این معناست که یک دارایی را می‌توان به سرعت و به راحتی خرید یا فروخت بدون اینکه تأثیر زیادی بر قیمت آن داشته باشد. برعکس، لیکوئیدیتی بد یا کم به این معنی است که یک دارایی را نمی‌توان به سرعت خرید یا فروخت یا اگر بتوان آن را خرید و فروش کرد، معامله تاثیر بسزایی در قیمت آن داشته باشد. وجه نقد (یا معادل‌های نقدی) را می‌توان نقد ترین دارایی در نظر گرفت زیرا به راحتی می‌توان آن را به دارایی‌های دیگر تبدیل کرد. یک دارایی مشابه در دنیای ارزهای دیجیتال [2] استیبل کوین‌ها هستند. در حالی که استیبل کوین‌ها و ارزهای دیجیتال هنوز بخشی از استانداردهای پرداخت‌های روزمره نیستند، تا زمانی که به طور گسترده مورد پذیرش قرار گیرند، زمان می‌برد. در هر صورت، بیشتر حجم بازار ارزهای دیجیتال در حال حاضر در استیبل‌کوین‌ها انجام می‌شود که باعث می‌شود آنها نقدینگی بالایی داشته باشند. از سوی دیگر، املاک و مستغلات، خودروهای عجیب و غریب یا اقلام کمیاب ممکن است نسبتاً غیر نقد باشند، زیرا خرید یا فروش آنها اصلا ساده نیست. فرض کنید یک چیز کمیاب در اختیار داشته باشید، پیدا کردن یک خریدار با قیمتی که در نظر دارید، امکان دارد دشوار باشد. همچنین، فرض کنید می‌خواهید یک ماشین با مصنوعات و وسایل خود بخرید. تقریباً غیرممکن است که کسی را پیدا کنید که دقیقاً ماشین مورد نظر شما را بفروشد و بخواهد آن را با مصنوعات شما عوض کند. اینجاست که پول نقد مفید است. به‌طورکلی دارایی‌های فیزیکی به دلیل ملموس بودن، نسبت به دارایی‌های دیجیتال از قدرت نقدشوندگی کمتری برخوردارند. همچنین دارایی‌های فیزیکی مشمول هزینه‌های اضافی (مانند مالیات، تعمیر و نگهداری) نیز بوده و حتی ممکن است خریدوفروش آن‌ها طی پروسه طولانی‌تری انجام بگیرد. این در حالی است که در مورد مبادلات دیجیتال و رمزارزها، خرید یا فروش دارایی‌ها تنها یک بازی انتقال بیت (bits) میان رایانه‌ها است. این موضوع به سود نقدینگی است، زیرا مراحل لازم برای انجام یک معامله و تراکنش را به مراتب ساده‌تر می‌کند.  البته بهتر است نقدینگی را به عنوان یک طیف در نظر بگیریم و به هر دارایی بخشی خاص از آن را اختصاص بدهیم. در یک سو، پول نقد و استیبل کوین است و در سوی دیگر، دارایی‌های سخت نقد شونده و راکد مانند کالاهای نادر وجود دارند. به‌طورکلی بهتر است انواع دارایی‌ها را در بخشی از طیف نقدینگی بگنجانیم. انواع نقدینگی چیست؟ نقدینگی حساب‌های مالی  نقدینگی حساب‌های مالی یا حسابداری اصطلاحی است که بیشتر در زمینه مشاغل و ترازنامه آنها استفاده می‌شود که به معنای توان پرداخت بدهی‌های یک شرکت با محاسبه دارایی و گردش مالی آن شرکت است. نقدینگی دارایی بالای یک شرکت سلامت تراز مالی آن را تضمین می‌کند. نقدینگی بازار  نقد ینگی بازار میزانی است که یک بازار اجازه می‌دهد تا دارایی‌ها با قیمت‌های منصفانه خرید و فروش شوند. اینها قیمت‌هایی هستند که نزدیک ترین قیمت به ارزش ذاتی دارایی‌ها هستند. در این مورد، ارزش ذاتی به این معنی است که کمترین قیمتی که فروشنده مایل به فروش در (خواستن) است، نزدیک به بالاترین قیمتی است که یک خریدار مایل به خرید در آن (پیشنهاد) است. به تفاوت بین این دو مقدار، اسپرد یا شکاف پیشنهاد و تقاضا می‌گویند. اسپرد یا شکاف پیشنهاد و درخواست چیست؟ اسپرد پیشنهاد و تقاضا تفاوت بین کمترین قیمت و بالاترین پیشنهاد است. همانطور که تصور میک‌نید، اسپرد قیمت پیشنهادی پایین برای بازارهای نقدی مطلوب است. به این معنی که بازار نقدینگی خوبی دارد زیرا ناهماهنگی‌های قیمتی به طور مداوم توسط معامله گران و تریدرها به تعادل باز می‌گردد. در مقابل، اسپرد پیشنهاد-فروش بزرگ معمولاً به این معنی است که بازار نقدینگی ندارد و بین جایی که خریداران می‌خواهند خرید کنند و فروشندگان می‌خواهند بفروشند، تفاوت زیادی وجود دارد. اسپرد پیشنهاد و تقاضا می‌تواند برای تریدرها به اصطلاح آربیتراژ نیز مفید باشد. هدف آنها این است که از تفاوت‌های کوچک در قیمت پیشنهادی بارها و بارها استفاده کنند. در حالی که تریدرهای آربیتراژ سود می‌برند، فعالیت آنها نیز به نفع بازار است. چطور؟ از آنجایی که آنها اسپرد پیشنهاد و تقاضا را کاهش می‌دهند، سایر تریدرها نیز اجرای معاملات بهتری خواهند داشت. تریدرهای آربیتراژ همچنین اطمینان حاصل می‌کنند که تفاوت قیمت زیادی بین جفت‌های بازار مشابه در صرافی‌های مختلف وجود ندارد. آیا تا به حال متوجه شده اید که چگونه قیمت بیت کوین در بزرگترین و نقدترین صرافی ها تقریباً یکسان است؟ این تا حد زیادی به لطف تریدرهای آربیتراژ است که تفاوت‌های کوچکی بین قیمت‌ها در صرافی‌های مختلف پیدا می‌کنند و از آنها سود می‌برند. چرا نقدینگی مهم است؟ با وجود اینکه رمز ارزها دارایی دیجیتالی هستند، اغلب انتظار می‌رود که نقدشوندگی بالایی داشته باشند، اما در واقعیت چنین نیست. برخی رمزارزها به خاطر حجم معاملات بیشتر و بازدهی بالاتر بازار، از سایر رمزارزها قابلیت نقدشوندگی بهتری دارند. برخی از بازارها تنها چند هزار دلار حجم معاملات در روز خواهند داشت، در حالی که برخی دیگر میلیاردها دلار خواهند داشت. لیکوئیدیتی مشکلی برای ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین یا اتریوم [3] نیست، اما بسیاری از کوین‌های دیگر با کمبود قابل توجه نقد‌شوندگی در بازارهای خود مواجه هستند. نقدینگی به ویژه در مورد خریدوفروش آلت کوین‌ها بسیار مهم است چراکه خریدن یک رمزارز با نقد ینگی کم و راکد به این معنی است که فروش آن سادگی یک رمزارز با نقدینگی بالا نیست و ممکن است برای معامله‌گر مشکلاتی به وجود آورد. برای همین به‌طورکلی پیشنهاد می‌شود که رمزارزهایی را خریدوفروش کنید که از نقد ‌ینگی بالایی برخوردارند. در یک سفارش سریع در بازاری با نقدشوندگی پایین، شما با افت قیمت روبرو خواهید شد. افت در اینجا به این معنی است که معامله با قیمتی کاملاً متفاوت از آنچه در نظر داشتید، صورت می‌گیرد. این معمولاً به این خاطر اتفاق می‌افتد که در دفتر سفارش‌ها، سفارش کافی و نزدیک به قیمت مورد نظر شما وجود ندارد. شما می‌توانید با سفارش محدود، از این موضوع اجتناب کنید، اما در این صورت ممکن است سفارش شما برای مدت‌ها در لیست سفارش‌ها باقی بماند. نقدینگی نیز می‌تواند تحت شرایط مختلف بازار به شدت تغییر کند. یک بحران مالی می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر میزان نقدشوندگی داشته باشد زیرا بازیگران بازار برای پوشش تعهدات مالی یا بدهی‌های کوتاه مدت خود به سمت خروج از بازار می‌روند. کلام آخر نقدینگی یک عامل مهم در بررسی بازارهای مالی است. به طور کلی، تجارت در بازارهایی که قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند، مطلوب است، زیرا می‌توانید با سهولت نسبی وارد موقعیت‌ها و خروجی‌ها شوید. منبع: academy.binance [4] [1] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a8%db%8c%d8%aa-%da%a9%d9%88%db%8c%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a7%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%88%d9%85-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] https://academy.binance.com/en/articles/liquidity-explained

در طی سالیان اخیر، حوزه‌های متفاوتی در بازار رمزارزها از جمله دیفای، DAO، متاورس و NFT شروع به شکل‌گیری کرده و توجهات را به خود جذب کرده‌ است، اما تمامی آن‌ها تکه‌هایی از یک پازل بزرگ‌تر بنظر می‌رسند. وب 3.0، نسل جدید اینترنت است که با استفاده از فناوری بلاکچین و ویژگی غیرمتمرکز بودن آن، در نظر دارد تا وضعیت فعلی اینترنت را یک قدم جلوتر برده، قدرت را از دست غول‌های فناوری گرفته و به خود مردم تقدیم کند. پروژه‌های پرشماری در حوزه وب 3.0 فعالیت می‌کنند که با توجه به پیش‌بینی‌ها در مورد این حوزه، بنظر می‌رسد سرمایه‌گذاری بر روی آن‌ها می‌تواند سرمایه‌گذاری پرسودی باشد. در ادامه با وب 3.0 و بهترین پروژه‌های وب 3.0 آشنا خواهیم شد. وب 3.0 چیست؟ بصورت مختصر، وب 3.0 نسل سوم اینترنت است که غیرمتمرکز و متن باز بوده و اطلاعات را با استفاده از ماشین لرنینگ و هوش مصنوعی پردازش می‌کند، بدون آن‌که به پلتفرم‌های متمرکز برای پردازش داده‌ها نیازی داشته باشد. کاربران وب 3.0 که در پروتکل‌های حاکمیتی شرکت می‌کنند، دارای یک سهم (توکن یا ارز دیجیتال) هستند که نشان‌دهنده مالکیت آن‌ها در شبکه است. دارندگان توکن، حق رای‌دهی در مورد تغییراتی که در شبکه اعمال می‌شود را دارند. وب 3.0 ادامه‌دهنده نسل‌های قبلی اینترنت یعنی وب 2.0 و وب 1.0 است. اولین نسخه اینترنت یعنی وب 1.0، از تصاویر و متن‌های ایستا (Read Only) تشکیل شده بود و کاربران می‌توانستند متن‌ها را مطالعه کرده و تصاویر را مشاهده کنند اما سایر امکانات مانند نظردادن یا تعامل امکان‌پذیر نبود. در حال حاضر ما نسل دوم اینترنت یعنی وب 2.0 را تجربه می‌کنیم. وب 2.0 تعامل دوطرفه کاربران و وب را با استفاده از شبکه‌های اجتماعی ممکن کرد. هرچند که تعداد زیادی از غول‌های فناوری به دلیل استفاده از داده‌های شخصی و تبلیغات، مورد انتقاد قرار می‌گیرند. وب 3.0 نسل بعدی اینترنت است که بر پایه تکنولوژی بلاکچین بوده و تمرکز آن بر روی غیرمتمرکز بودن و واگذاری قدرت به مردم است. در وب 3.0، اطلاعات کاربران مانند نسل‌های قبلی اینترنت، توسط شرکت‌های بزرگ فناوری کنترل نمی‌شود و کاربران می‌توانند اطلاعات و داده‌های خودشان را کنترل کنند. همچنین کاربران اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، می‌توانند در مورد نحوه کسب درآمد از اطلاعات و داده‌های خود تصمیم‌گیری نمایند. به این شکل اطلاعات کاربران نزد خودشان باقی خواهد ماند و خود مردم هستند که تصمیم می‌گیرند از آن درآمد کسب کنند یا نه. زیرساخت‌ اصلی وب 3.0 وب 3.0 برای رسیدن به اهداف بزرگ خود، نیازمند زیرساخت‌هایی است تا آن را در راه رسیدن به هدف خود همراهی کند. بلاکچین، ارزهای دیجیتال، قراردادهای هوشمند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (dApps) و اوراکل‌ها از اصلی‌ترین زیرساخت‌های وب 3.0 محسوب می‌شوند که در ادامه به اختصار آن‌ها را بررسی می‌کنیم:  بلاکچین بلاکچین یک شبکه بشدت امن و غیرمتمرکز است که مردم بدون نظارت هیچ منبع متمرکزی، می‌توانند در آن به ذخیره اطلاعات و تبادل ارزش بپردازند، به شکلی که تمامی فعالیت‌ها در یک دفتر تراکنش ثبت می‌شود. بلاکچین یکی از اصلی‌ترین زیرساخت‌های وب 3.0 است که فضایی امن و غیرمتمرکز را برای اینترنت نسل جدید فراهم می‌کند. رمزارزها کریپتوکارنسی‌ها، توکن‌های دیجیتالی هستند که از فضای امن و غیرمتمرکز بلاکچین، برای تسهیل تراکنش‌های امن استفاده می‌کنند. بعضی از ارزهای دیجیتال، توکن‌های بومی پلتفرم‌های غیرمتمرکز بر بستر بلاکچین هستند و کاربران پلتفرم‌های وب 3.0 می‌توانند از آنها برای پرداخت هزینه خدمات و شرکت در تصمیم‌گیری‌های حاکمیتی استفاده کنند. قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز قراردادهای هوشمند، کدهای نرم افزاری مبتنی بر بلاکچین هستند که بر اساس منطق شرطی "اگر X درست است، پس Y اجرا شود" کار می‌کنند و تراکنش‌ها را بصورت اتوماتیک انجام می‌دهند.  قراردادهای هوشمند، ایجاد اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا dAppها و پروتکل‌های اقتصادی رمزنگاری شده را ممکن می‌کنند. توسعه‌دهندگان با استفاده از قراردادهای هوشمند، اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی را در حوزه‌های دیفای، دائو و بازی‌های آنلاین اجرا کرده‌اند. در واقع قراردادهای هوشمند هستند که وب 3.0 را به زندگی روزمره آورده و آن را در اختیار کاربران قرار می‌دهد.  اوراکل‌ها قراردادهای هوشمند برای اجرایی شدن، نیاز به دسترسی به داده‌های خارج از زنجیره بلاکچین دارند تا بتوانند دستورات را برای اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز اجرایی کنند. حمل و نقل داده‌ها توسط اوراکل‌ها انجام می‌شود. در واقع اوراکل‌ها از این جهت برای وب 3.0 حیاتی هستند که یک پل ارتباطی میان دنیای مجازی و بلاکچین با دنیای واقعی و اطلاعات برقرار می‌کنند. برای آشنایی کامل با اوراکل‌ها، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب [1] را بخوانید. بخش‌های مهم وب 3.0 اینترنت نسل جدید، بخش‌های مختلفی را از اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز تشکیل داده تا در حوزه‌های متفاوت از جمله سرگرمی، اقتصادی، حاکمیتی و… بتواند جوابگوی نیاز کاربران باشد. در ادامه بخش‌های اصلی وب 3.0 را بررسی می‌کنیم: دیفای (Defi) اقتصاد غیرمتمرکز (Decentralize Finance) یا به اختصار Defi، یکی از مهم‌ترین نقش‌ها را در وب 3.0 بازی می‌کند. صنعت دیفای در بلاکچین از قراردادهای هوشمند، برای تسهیل انجام خدمات مالی همتا به همتا استفاده می‌کند. دیفای به کاربران اجازه می‌دهد با آزادی‌های بیشتری نسبت به سیستم مالی سنتی و بدون نیاز به واسطه، از این فناوری استفاده کنند.  متاورس (Metaverse) یکی از حوزه‌های مورد توجه بازار ارزهای دیجیتال طی سالیان اخیر، متاورس [2] است. متاورس اصطلاحی است که مجموعه‌ای از جهان‌های سه بعدی و مرتبط با یکدیگر را توصیف می‌کند. در واقع اینترنت چیزی است که ما می‌یبینم اما متاورس جایی است که ما در آن حضور داریم. این حوزه شامل پلتفرم‌های بازی، فضاهای کاری (Workspace) مجازی و برنامه‌های تعامل اجتماعی می‌شود. بسیاری از برنامه‌های غیرمتمرکز و پروتکل‌های بلاکچین که در متاورس حضور دارند، بخشی از دنیای وب 3.0 محسوب می‌شوند.  توکن‌های غیرمثلی (NFT) توکن‌های غیرمثلی [3] (Non-Fungible Token) یا به اختصار NFTها، مالکیت قابل تایید دارایی‌های دیجیتال را ارائه می‌کند و به آیتم‌های دیجیتالی این امکان را می‌دهند تا قابلیتی شبیه به کالاهای فیزیکی داشته باشند و بتوان آن‌ها را معامله کرد. با استفاده از NFTها، می‌توان یک آیتم دیجیتالی را از دیگری متمایز کرد. هنرهای دیجیتال، برنامه‌های کاربردی متاورس و بازی‌های ویدیویی، تنها بخشی از اپلیکیشن‌های وب 3.0 هستند که از NFTها استفاده می‌کنند. سازمان خودگردان غیرمتمرکز (DAO) سازمان خودگردان غیرمتمرکز [4] (Decentralized autonomous organization) یا به اختصار DAO، سازمانی است که توسط اعضای آن و بدون هیچ واسطه‌ای مدیریت می‌شود. در دائو هیچکسی نمی‌تواند سرمایه‌ی سازمان را بدون رضایت سایر اعضا خرج کند، تصمیم گیری‌ها با مشارکت اعضا انجام می‌شود، تمامی تصمیمات بر روی بلاکچین ثبت می‌شوند و قابل مشاهده هستند. دائو تلاش دارد تا یک جایگزین غیرمتمرکز و عادلانه برای فرآیندهای سازمانی سنتی باشد. مدل مدیریت جامعه دائو، باعث می‌شود تا همکاری میان گروه‌های مختلف بدون اعتمادسازی انجام بگیرد. این کار همکاری را بین پروژه‌های وب 3.0 راحت‌تر و کاربردی‌تر می‌کند. پروژه‌های وب 3.0 با اینکه پروژه‌های بسیار زیادی وجود دارند که در حوزه وب 3.0 فعالیت می‌کنند اما کمتر پروژه‌ای است که جزو بهترین پروژه‌های وب 3.0 محسوب شود. در ادامه لیستی از بهترین پروژه‌های وب 3.0 را مشاهده می‌کنیم که از پروژه‌های فعال در حوزه وب 3.0 انتخاب شده که در زمینه‌های مختلفی از آن، از جمله ذخیره‌سازی غیرمتمرکز، اینترنت اشیا و... فعالیت می‌کنند. اینترنت کامپیوتر (ICP) ICP یکی از مهم‌ترین پروژه‌های وب 3.0 و یکی از بزرگترین پروژه‌های بلاکچین محسوب می‌شود که توسط بنیاد DFINITY ساخته شده و توکن آن به بازار عرضه شد. این بلاکچین، محاسبه و پردازش قراردادهای هوشمند را مقیاس پذیرتر می‌کند، آنها را با سرعت وب اجرا کرده و چارچوب‌های نرم افزاری قدرتمندی را به توسعه‌دهندگان ارائه می‌دهد. اینترنت کامپیوتر در واقع مقدمه‌ی یک راه انقلابی، برای ساخت خدمات اینترنتی توکنایز شده و بستری برای پلتفرم‌های ترکیبی از صنایع مختلف وب 3.0 از جمله دیفای محسوب می‌شود. برای آشنایی بیشتر با اینترنت کامپیوتر، این مطلب [5] را مطالعه نمایید. پولکادات (Polkadot) پولکادات [6] در سال 2016 توسط چند تن از معتبرترین افراد فعال در حوزه بلاکچین از جمله یکی از موسسان اتریوم یعنی جیمز گوین وود ساخته شد. این پروژه توسط بنیاد وب 3.0 حمایت می‌شود، بنیادی که با هدف حمایت از پروژه‌های وب 3.0 و تلاش در راستای ساخت یک اینترنت غیرمتمرکز و کاربرپسند ساخته شده است. هدف پولکادات این است که به اینترنت بلاکچین‌ها تبدیل شود و محلی برای تجمیع تمامی آن‌ها باشد تا بتواند تعامل و همکاری را مقدور سازد. مقیاس‌پذیری، امنیت و فراهم کردن امکان همکاری میان بلاکچین‌های مختلف، از مهم‌ترین ارکان پولکادات محسوب می‌شوند. کوساما (Kusama) کوساما یکی دیگر از پروژه‌های وب 3.0 است که بعنوان شبکه قناری پولکادات شناخته می‌شود، بدین معنا که یک پلتفرم آزمایشی بر اساس کدهای پولکادات است که تیم‌های توسعه‌دهنده پروژه‌های خود را در ابتدا بر روی این بلاکچین آزمایش می‌کنند تا بتوانند نقاط ضعف و قوت پروژه‌ی خود را تحلیل کنند. در ادامه پروژه‌هایی که بر روی کوساما لانچ می‌شوند، می‌توانند به شبکه پولکادات منتقل شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره کوساما، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله [7] را بخوانید. بیت تورنت (BitTorrent) بیت تورنت [8] یک بستر برای به اشتراک گذاری فایل‌های غیرمتمرکز است که احتمالا با اسم تورنت برای ما ایرانی‌ها آشنا باشد. بیت تورنت جزو معدود پروژه‌های وب 3.0 است که قبل از ایجاد وب 3.0 و حتی بیت کوین وجود داشته است و با گذر به یکی از پرکاربردترین برنامه‌های غیرمتمرکز تبدیل شد و بنیاد ترون (Tron Foundation) آن را خریداری کرد. بیت تورنت در ابتدا بدون توکن بومی فعالیت می‌کرد اما سال‌هاست که ارز دیجیتال خود به نام BTT را منتشر کرده است که میان 50 ارز برتر بازار قرار دارد. فایل کوین (Filecoin) فایل کوین یک پروتکل غیرمتمرکز مبتنی بر بلاکچین است که بدون استفاده از سرورهای متمرکز، برای ذخیره‌سازی و بازیابی ایمن داده‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پروژه برای تشویق ارائه‌دهندگان فضای ذخیره سازی، از توکن بومی FIL استفاده می‌کند تا در ازای در اختیار گذاشتن بخشی از فضای خالی هارد خود، مبلغی را در قالب ارز دیجیتال فایل کوین دریافت کنند. در واقع فایل کوین در حال ایجاد یک اقتصاد داده غیرمتمرکز در Web3 است. این پروژه در مقایسه با سایر رقبای خود که بصورت متمرکز ذخیره‌سازی فایل‌ها را انجام می‌دهند، قیمت مناسب و رقابتی‌ای را پیشنهاد می‌دهد. بعلاوه به علت ذخیره غیرمتمرکز اطلاعات، ویژگی‌های امنیتی و حفظ حریم خصوصی را به کاربران ارائه می‌دهد. برای آشنایی بیشتر با فایل کوین، این مطلب [9] را مطالعه کنید. مرورگر Brave Brave، یک مرورگر وب 3.0 و منبع باز است است که می‌توان رایگان از آن استفاده کرد. این پروژه به کاربرانی که تبلیغات این مرورگر را مشاهده می‌کنند، با استفاده از ارز دیجیتال BAT پاداشی را پرداخت می‌کند که کاربران می‌توانند درآمد غیرفعال از آن داشته باشند، اتفاقی که در سایر مرورگرها امکان پذیر نیست. حتی ممکن است صفحات تبلیغاتی یا Pop-up متفاوتی نیز بدون کسب اجازه و در نظرگرفتن حریم شخصی، برای شما نمایش داده شود. Brave یک مرورگر نیمه‌امن به نام TOR Browser را نیز پیشنهاد می‌دهد که کاربران در آن می‌توانند انتخاب کنند که هیچ تبلیغی مشاهده ننمایند. مرورگر Brave یکی از مهم‌ترین پروژه‌های وب 3.0 محسوب می‌شود که در بین رقبای خود نیز یکه‌تاز است.  سیا (Sia) سیا یک بازار داده مبتنی بر بلاکچین است. این پلتفرم نیازی به ثبت نام ندارد و جایگزین مقرون به صرفه‌ای برای خدمات ذخیره‌سازی ابری سنتی محسوب می‌شود. این پلتفرم همچنین به کاربران اجازه می‌دهد تا داده‌های خود را با استفاده از کلیدهای رمزگذاری خصوصی کنترل کنند. بدین ترتیب هیچ شخص ثالث یا شرکتی نمی‌تواند به فایل‌هایی که در سراسر شبکه غیرمتمرکز Sia نگهداری می‌شود، دسترسی پیدا کرده یا آن را دستکاری کند. بازار داده سیا به ارائه‌دهندگان فضای ذخیره‌سازی اجازه می‌دهد تا با یکدیگر برای پیداکردن مشتری و پیشنهاد قیمت مناسب رقابت کنند؛ در نتیجه قیمت مناسب‌تری نسبت به رقبای ذخیره‌ساز متمرکز، در پلتفرم سیا به مشتریان پیشنهاد می‌شود. توکن بومی این پلتفرم Siacoin بوده و لازم بذکر است، پلتفرم سیا در بین پروژه‌های وب 3.0 یکی از رقبای فایل کوین محسوب می‌شود. آرویو (Arweave) آرویو یک پلتفرم ذخیره‌سازی غیرمتمرکز داده مبتنی بر بلاکچین است. این پلتفرم به تمامی کاربران شبکه این امکان را می‌دهد تا با اجاره فضای هارد دیسک بلا استفاده سیستم خود، بتوانند توکن AR به دست آورند. همچنین آرویو، سرویسی را به نام "اطلاعات دائمی" (Information Permanence) ارائه می‌دهد که از تمامی داده‌ها در برابر از دست رفتن دائمی، محافظت می‌کند. داده‌های توزیع شده در شبکه Arweave، بین صدها رایانه در سراسر جهان توزیع می‌شود، بنابراین داده‌ها همیشه قابل بازیابی هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد آرویو، شما را به خواندن این مطلب [10] دعوت می‌کنیم. اوشن پروتکل (Ocean Protocol) اوشن پروتکل در واقع یک بستر مبادله داده غیرمتمرکز و مبتنی بر بلاکچین است. ویژگی جالب اوشن در میان پروژه‌های وب 3.0، این است که به عنوان یک پروتکل به هرکسی اجازه می‌دهد تا بازار داده غیرمتمرکز خود را بسازد. چنین بازارهای داده‌ای افراد و سازمان‌ها را قادر می‌سازد تا داده‌ها را به اشتراک بگذارند، مبادله کنند و از آن برای ساخت محصولات، خدمات و تجربه کاربری بهتر استفاده نمایند. توکن OCEAN، توکن بومی این پلتفرم است که به عنوان یک ابزار برای خرید، استیکینگ و فروش داده‌ها از آن استفاده می‌شود. آیوتا (IOTA) آیوتا یک پروتکل انتقال داده‌ی اینترنت اشیا (IoT) است که از تکنولوژی نمودارهای غیرچرخه‌ای مستقیم (Directed Acyclic Graphs) یا اختصارا DAG استفاده می‌کند. DAGها از فناوری دفتر کل توزیع شده‌ای شبیه به بلاکچین استفاده می‌کنند و ویژگی‌های متعددی دارند که شبیه به بلاکچین است اما برخی از ناکارآمدی‌های آن را مثل کارمزد معاملات شامل نمی‌شود. DAG با حذف پروسه کارمزد تراکنش، توان عملیاتی بالاتر و مقیاس‌ پذیری بیشتری را ارائه می‌دهد. آیوتا تبادل ارزش و داده را سریع و مقرون به صرفه کرده و در واقع به تقویت انواع اقتصادهای دیجیتال غیرقابل اعتماد (Trustless) کمک می‌کند. هولو (Holo) هولو یکی از پروژه‌های وب 3.0 است که خدمات میزبانی ابری (Cloud Hosting Services) را فراهم می‌کند. با هولو، هرکسی می‌تواند با کامیپوتر خود، از طریق میزبانی اپلیکیشن‌های وب 3.0 بصورت همتا به همتا، ارزشی ایجاد کرده و درآمدزایی کند. شرکت‌کنندگان در شبکه، می‌توانند با میزبانی از اپلیکیشن‌ها و حمایت از شبکه، HoloFuel کسب کنند. در واقع سازندگان اپلیکیشن‌ها، با اجاره قدرت محاسباتی سیستم میزبان‌ها، مبلغی را به آن‌ها پرداخت می‌کنند. نکته‌ی مثبت دیگر در مورد هولو این است که به الزامات نظارتی، مانند پشتیبانی از توکن‌های HoloFuel پایبند است. بنظر می‌رسد فناوری نو و جدید هولو و هولوچین در آینده حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشد. کراست نتورک (Crust Network) کراست نتورک یکی دیگر از پروژه‌های وب 3.0 مانند فایل کوین و سیا است که در زمینه ذخیره‌سازی اطلاعات فعالیت می‌کند. این پروژه بر روی بلاکچین پولکادات اجرا می‌شود. کراست نتورک با توزیع فایل‌ها میان نودهای مختلف شبکه، ذخیره‌سازی داده‌ها را بدون هیچ واسطه و منبع متمرکزی امکان پذیر می‌کند. این شبکه از پروتکل‌های لایه‌ای ذخیره‌ساز متعددی مانند Inter Planetary File Systems یا به اختصار (IPFS) پشتیبانی می‌کند. این شبکه با قابلیت‌های تعامل‌پذیری و پردازش سریع شبکه، که به واسطه بلاکچین پولکادات به دست آورده است، می‌تواند در آینده وب 3.0 تاثیرگذار باشد. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با کراست نتورک، این مقاله [11] را مطالعه نمایید. آینده اینترنت وقتی از یک دورنمای کلی به روند توسعه اینترنت از نسل 1.0 تا 3.0 نگاه می‌کنیم، می‌بینیم که مسئله اصلی، ادغام بیشتر کامپیوترها با کسب و کار، تعاملات اجتماعی و زندگی روزمره ماست. وب 3.0 در تلاش است تا انسان‌ها و ماشین‌ها را در یک رابطه نزدیک و هماهنگ قرار دهد که در آن وظایف بین انسان و ماشین تقسیم می‌شود. تاکنون مردم با درک نیازها و خواسته‌های خود، با اینترنت در تعامل بوده‌اند، در حالی که کامپیوترها یاد می‌گیرند که دستورات را درک و اجرا کنند. ممکن است گام بعدی این باشد که رایانه‌ها درکنار انسان‌ها، در پروسه تولید نیز سهیم باشند و به تصمیم گیری‌ها و انجام مجموعه‌ی گسترده و پیچیده‌ای از اقدامات، انسان‌ها را یاری کنند. جمع‌بندی تکنولوژی‌های نوظهور بسیاری در طی سالیان اخیر، در بازار ارزهای دیجیتال معرفی شده و رشد کرده‌اند. انقلاب وب 3.0 سال‌هاست که شروع شده و فناوری‌های متفاوت از جمله بلاکچین، قراردادهای هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز، همگی در تلاشند تا وب 3.0 به نتیجه رسیده و اینترنت غیرمتمرکز عملی شود. در این مقاله چند نمونه از بهترین پروژه‌های فعال در زمینه وب 3.0 را بررسی کردیم. با توجه به اهدافی که وب 3.0 در سر می‌پروراند و پیشرفتی که از لحاظ زیرساخت طی سالیان اخیر داشته است، ممکن است این حوزه در سال‌های آینده بسیار سودده باشد، هرچند که کماکان ریسک زیادی را نیز با خود به همراه دارد. پیشنهاد می‌شود ابتدا پروژه‌های نام برده شده را از جهات مختلف مانند فاندامنتال و تکنیکال بررسی کنید و در صورت تصمیم به خرید، با در نظر گرفتن مدیریت ریسک و سرمایه، شانس خود را برای سرمایه‌گذاری در این حوزه امتحان کنید. منبع: Moralis Academy [12] , Aax Academy [13] [1] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d9%88%d8%b1%d8%a7%da%a9%d9%84-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d9%85%d8%aa%d8%a7%d9%88%d8%b1%d8%b3-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/nft-%db%8c%d8%a7-%d8%aa%d9%88%da%a9%d9%86-%d8%ba%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%ab%d9%84%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] https://blog.valmart.net/%d8%af%d8%a7%d8%a6%d9%88-%d8%b3%d8%a7%d8%b2%d9%85%d8%a7%d9%86-%d8%ae%d9%88%d8%af%da%af%d8%b1%d8%af%d8%a7%d9%86-%d8%ba%db%8c%d8%b1%d9%85%d8%aa%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [5] https://blog.valmart.net/%d8%b4%d8%a8%da%a9%d9%87-%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%aa%d8%b1%d9%86%d8%aa-%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%be%db%8c%d9%88%d8%aa%d8%b1-icp/ [6] https://blog.valmart.net/%d9%be%d9%88%d9%84%da%a9%d8%a7%d8%af%d8%a7%d8%aa-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [7] https://blog.valmart.net/%d8%b4%d8%a8%da%a9%d9%87-%da%a9%d9%88%d8%b3%d8%a7%d9%85%d8%a7-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [8] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a8%db%8c%d8%aa-%d8%aa%d9%88%d8%b1%d9%86%d8%aa-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [9] https://blog.valmart.net/%d9%85%d8%b9%d8%b1%d9%81%db%8c-%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%84-%da%a9%d9%88%db%8c%d9%86/ [10] https://blog.valmart.net/%d8%b4%d8%a8%da%a9%d9%87-%d9%88-%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a2%d8%b1%d9%88%db%8c%d9%88/ [11] https://blog.valmart.net/%da%a9%d8%b1%d8%a7%d8%b3%d8%aa-%d9%86%d8%aa%d9%88%d8%b1%da%a9-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [12] https://academy.moralis.io/blog/web3-projects-to-look-out-for-in-2022 [13] https://academy.aax.com/en/the-top-web3-projects-to-watch/

یکی از مهم‌ترین بخش‌های حوزه دیفای، سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز (Decentralized Autonomous Organizations) یا به اختصار دائو (DAO) است که به نظر می‌رسد در آینده در حوزه سرمایه‌گذاری و کسب و کار، بیشتر از آن استفاده شود. دائوها در دنیای بلاکچین نقش مهمی را ایفا می‌کنند و به غیرمتمرکز شدن و برقراری دموکراسی در یک سازمان کمک می‌کنند. تصمیم‌گیری‌ها در دائو توسط کاربران انجام می‌شود تا تمرکز زدایی انجام گیرد. در ادامه با دائو و سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکز بیشتر آشنا خواهیم شد. دائو (DAO) چیست؟ طبق تعریف فنی، سازمان خودگردان غیرمتمرکز یا دائو، سازمان‌های اجتماعی هستند که با قوانین کدنویسی شده‌‌ اداره می‌شوند و کاملا خودمختارند. به نوعی می‌توان گفت دائو توسط کاربران آن سازمان مدیریت می‌شود. نقش‌ها در دائو سلسله مراتبی نیست و همه افراد سازمان می‌توانند در رای‌گیری‌ها شرکت کرده و در آینده دائو و مسیر آن تاثیرگذار باشند. از زمانی که بیت کوین [1] موفق شد واسطه میان تراکنش‌های مالی را از بین ببرد و یک سیستم انتقال ارزش غیرمتمرکز باشد، ایده یک سیستم مدیریتی غیرمتمرکز مثل دائو در جامعه ارزهای دیجیتال مطرح بوده است. هدف اصلی از ایجاد یک DAO، تشکیل شرکت یا سازمانی است که بتواند بدون نیاز به سلسه مراتب مدیریتی فعالیت کند و تمام اعضای سازمان در رشد سازمان نقش داشته باشند. دائوها در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند اما از سالیان قبل، پروژه‌هایی مانند The DAO در این زمینه فعالیت می‌کردند. این پروژه به دلیل وجود باگ‌هایی در کدهای اولیه، شکست خورد و پلتفرم اتریوم [2] را هم به چالش کشاند که در ادامه، این پروژه و تاریخچه آن را نیز بررسی می‌کنیم. سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز با سازمان‌های سنتی چه تفاوتی دارند؟ دائو و سازمان‌های سنتی با یکدیگر تفاوت‌های بسیاری دارند و به نوعی نقطه مقابل یکدیگر محسوب می‌شوند. در ادامه بصورت موردی، ویژگی‌ها و تفاوت آن‌ها را بررسی می‌کنیم. سازمان‌ سنتی ساختار سلسه مراتبی دارد و ارزش افراد در سازمان با یکدیگر متفاوت است.فرد یا نهاد با توجه به اختیاراتش می‌تواند در سازمان تغییری ایجاد کند.خصوصی و متمرکز است.رای‌گیری‌ها بصورت متمرکز و توسط یک نهاد مرکزی انجام می‌شود. سازمان خودگردان غیرمتمرکز ساختار سلسله مراتبی ندارد و به دموکراسی پایبند است.برای ایجاد تغییر در سازمان، نیاز به تایید و رای افراد گروه است.رای‌گیری‌ها بصورت اتوماتیک و بدون دخالت شخص ثالث انجام می‌شود.شفاف و غیرمتمرکز است. سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز چگونه کار می‌کنند؟ نحوه کار سازمان‌های مستقل غیرمتمرکز یا دائو را در ادامه طی 3 مرحله بررسی می‌کنیم: یک. طرح قوانین سازمان خودگردان از طریق رای‌گیری DAO از قراردادهای هوشمند استفاده می‌کند، به همین جهت مستقل و غیرمتمرکز است و توسط تمامی افراد سازمان رهبری می‌شود. قراردادهای هوشمند، قوانین اساسی دائو را مانند نحوه عملکرد آن تعیین می‌کنند. این قوانین قابل تغییر نیستند مگر اینکه اعضای اصلی جامعه دائو تصمیم به تغییر قوانین بگیرند و به آن رای دهند. تصمیمات مربوط به سیستم حاکمیتی، ساختارهای تشویقی و همین طور گردش کار در دائو باید به رای‌گیری گذاشته شود. برای انجام این‌ کار بصورت مستقل و غیرمتمرکز، استفاده از قراردادهای هوشمند برای یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز ضروری است. دو. تامین رشد دائو با خرید توکن بومی پس از نوشته شدن قوانین در قالب قرارداد هوشمند و ثبت بر روی بلاکچین، قدم بعدی تامین مالی است. قراردادهای هوشمند می‌توانند توکن‌های بومی را تولید و توزیع کنند که این توکن‌ها، رمزارزهایی هستند که به یک پروژه تعلق دارند (مثلا توکن بومی پروتکل اوسیس [3] یعنی Rose). در دائو از این توکن‌ها برای رای دادن و تشویق برای انجام فعالیتی خاص استفاده می‌شود. افراد یا نهادهای علاقه‌مند به مشارکت در رشد یک سازمان خودگردان غیرمتمرکز، می‌توانند توکن بومی آن را خریداری کنند. بدین صورت دارندگان توکن، متناسب با مقدار دارایی‌هایشان حق رای دارند و به نوعی سهامدار آن سازمان مستقل غیرمتمرکز می‌باشند. سه. تبدیل شدن به سازمان خودمختار غیرمتمرکز هنگامی که بودجه کافی برای راه اندازی دائو وجود داشته باشد، تمام تصمیمات توسط دارندگان توکن و از طریق رای‌گیری جمعی تعیین می‌شود. دارندگان توکن بجز رای‌گیری، می‌توانند برای DAO کار کنند، نقش‌هایی را در بخش‌های توزیع توکن و مدیریت خزانه داری برعهده بگیرند و در ازای آن توکن حاکمیتی دریافت کنند. ماجرای هک The DAO چیست؟ The DAO در واقع یه ایده ابتدایی از همان سازمان غیرمتمرکز خودگردان فعلی است که توسط Slock.it [4] بر روی شبکه اتریوم ساخته شد. برای راه‌اندازی این پروژه چیزی در حدود 150 میلیون سرمایه جمع آوری شد. کدهای این برنامه متن باز بوده در نتیجه هر کسی می‌تواند در توسعه آن مشارکت کند. The DAO در واقع بعنوان یک صندوق سرمایه‌گذاری برای پروژه‌های تازه وارد دنیای ارزهای دیجیتال فعالیت می‌کرد. کسانی که توکن‌های بومی پروژه The DAO را داشته باشند، می‌توانند در انتخاب پروژه‌هایی که برای آن‌ها بودجه تامین می‌شود، تصمیم‌گیری کنند و رای دهند. در تاریخ 17 ژوئن 2016، یک هکر با سواستفاده از چندین خط کد اولیه برنامه، توانست چیزی در حدود 3.6 میلیون اتریوم که در آن زمان ارزشی در حدود 70 میلیون دلار داشت را جا به جا کند. از طرفی مبلغ برداشت شده به "Child DAO" منتقل شد که به مدت 28 روز نمی‌توان آن را جابه‌جا کرد، بنابراین جامعه اتریوم فرصت داشت تا این مشکل را برطرف کند. آن‌ها تصمیم گرفتند تا یک هاردفورک به زنجیره قبلی بزنند که درحال حاضر با نام اتریوم شناخته می‌شود و فورک [5] قدیمی را اتریوم کلاسیک می‌نامند. پس از این اتفاق توسعه دائوها ادامه یافت و پروژه‌هایی مانند Aregon، درس‌های بزرگی از پروژه The DAO آموختند. این پلتفرم‌ها در حال حاضر برای بعضی از بزرگترین پروتکل‌های حوزه مالی دیفای، سازمان خودگردان غیرمتمرکز می‌سازند و اجرا می‌کنند. اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapp) برنامه‌های غیرمتمرکز (Decentralized Application) یا Dappها، بر اساس قراردادهای هوشمند توسعه داده می‌شوند. آنها خودگردان هستند و از آن‌جایی که با قراردادهای هوشمند کار می‌کنند، برای اجرا شدن به واسطه‌ای نیاز ندارند و متوقف کردن آن‌ها نیز تقریبا غیرممکن است.سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز را می‌توان اپلیکیشن‌های غیرمتمرکزی در نظر گرفت که با اهداف بلند پروازانه‌ای ایجاد شده‌اند. مزایا و معایب سازمان خودگردان غیرمتمرکز مزایا شفافیت: تصمیم گیری‌های دائو برای همگان قابل مشاهده است.خودکار و غیرمتمرکز: رای گیری‌ها بصورت خودکار و بدون دخالت یک نهاد مرکزی، توسط قراردادهای هوشمند انجام می‌شود.دموکراسی: دائو به تمامی افراد سازمان، یک صدا و حق رای می‌دهد تا افراد بتوانند در رشد و آینده دائو تاثیرگذار باشند.سرمایه‌گذاری: دارندگان توکن علاوه بر شرکت در رای گیری‌های دائو، در آینده و با رشد پروژه ممکن است از رشد قیمتی توکن‌های خود به سود برسند. معایب وقت‌گیر بودن: سازمان‌های خومختار غیرمتمرکز به دلیل نداشتن یک مرجع مشخص برای انجام فعالیت‌ها و رای‌گیری، کند عمل می‌کنند و بنابراین تصمیم‌گیری‌ها در دائو، زمان زیادی نیاز دارد.اختلاف نظر: اگر جامعه دائو در مورد یک تصمیم با یکدیگر مخالف باشند، ممکن است سازمان به دو بخش تقسیم شود.شباهت به سازمان‌های سنتی: در بعضی از دائوها افرادی وجود دارند که توکن‌های زیادی را نگهداری می‌کنند و حق رای بیشتری دارند، بدین شکل تصمیم گیری‌ها در این سازمان‌ها شبیه به سازمان‌های سنتی و تقریبا متمرکز است. سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز محبوب اخیرا استقبال از پروژه‌های دائو زیاد بوده و پروژه‌های بیشتری در این حوزه فعالیت می‌کنند. در ادامه ده تا از برترین پروژه‌های دائو در بازار ارزهای دیجیتال (بر اساس مارکت کپ و ارزش بازار) را مشاهده می‌کنیم. یونی سواپ (UNI) [6]، آوه (AAVE) [7]، دش (DASH)، کرو فایننس (CRV) [8]، میکردائو (MKR) [9]، کامپوند (COMP)، سوشی سواپ (SUSHI) [10]، دیکرد (DCR)، سینتتیکس (SNX)  و (0x (ZRX چند نمونه از دائوهای محبوب بازار هستند. نکته جالب این است که اکثر دائوهای نام برده شده در حوزه دیفای مشغول به کار هستند. برای آشنایی با دیگر پروژه‌های سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز، این مطلب [11] را مطالعه کنید. آموزش ساخت دائو در ابتدا لازم است تا با پلتفرم Aragon آشنا شویم. Aragon یک Dapp اتریومی است که کار را برای ساخت یک دائو و اجرای آن بسیار ساده می‌کند. نکته‌ی مهم در مورد این پلتفرم، متن باز بودن آن است. راه‌اندازی نود (گره) اتریوم و متامسک ما می‌خواهیم دائوی خود را بر روی Rinkeby Testnet راه‌اندازی کنیم؛ بنابراین از نود QuickNode Rinkeby [12] استفاده می‌کنیم تا تراکنش‌های سریع‌تری انجام دهیم. اکنون برای انجام تراکنش‌ها، به مقداری ETH آزمایشی نیاز داریم. به سایت Rinkeby faucet [13] بروید دستورالعمل‌های Rinkeby را دنبال کنید تا درنهایت مقداری اتریوم آزمایشی بدست آورید. دائوی خود را بسازید وارد سایت Aragon [14] شوید و مراحل زیر را دنبال کنید: قدم اول: نود Quicknode Rinkeby خود را در کیف پول متامسک انتخاب کنید (نیاز است در این مرحله حداقل 0.2 اتریوم موجودی در کیف پول خود برای ادامه پروسه داشته باشید). قدم دوم: بر روی گزینه "Connect Account" کلیک کنید، سپس گزینه "MetaMask" را انتخاب کرده و درخواست را از طریق متامسک تایید کنید. قدم سوم: گزینه "(Ethereum Testnet (Rinkeby" را انتخاب کنید. قدم چهارم: بر روی "Create an organization" کلیک کنید. حالا می‌توانید یک قالب برای سازمان خود انتخاب کنید، ما در اینجا از قالب "Company" استفاده می‌کنیم. در ادامه پس از انتخاب قالب مورد نظر، بر روی گزینه “Use this templete” کلیک کرده و نام سازمان خودگردان غیرمتمرکز خود را وارد کنید. حالا موارد زیر را تنظیم کنید: درصد پشتیبانی (Support Percentage): این گزینه مربوط به درصد رای یا توکن مورد نیاز برای تایید یک موضوع در رای‌گیری است. برای مثال اگر درصد پشتیبانی بر روی 50 باشد، نیاز است تا بیش از 50% آرا "Yes" باشد تا پیشنهاد به تصویب برسد. حداقل درصد برای تایید (Minimum Approval Percentage): در ابن بخش تعیین می‌کنیم که چند درصد رای "Yes" از منبع توکن‌های باقیمانده نیاز است، تا یک پیشنهاد انتخاب شود. مدت زمان رای‌گیری (Vote duration): مدت زمانی است که اعضای دائو می‌توانند در رای‌گیری شرکت کنند. این موارد را به دلخواه خود تنظیم کنید یا می‌توانید برای مثال از تصویر زیر در تنظیمات خود استفاده کنید. نام و نماد دلخواه را برای توکن خود وارد کرده و سپس توکن‌ها را برای اعضای دائو ارسال کنید. یک بار دیگر اطلاعات را مرور کنید و بر روی "Launch Your Organization" کلیک کنید. در این مرحله، پنجره MetaMask برای تایید تراکنش ظاهر می‌شود، تراکنش را تایید کنید. در نظر داشته باشید در طول انجام پروسه تراکنش، گزینه "Speed-up" را انتخاب نکنید و همچنین از Refresh کردن صفحه خودداری نمایید. وقتی هر دو تراکنش تایید شد، شما باید با صفحه‌ای شبیه به تصویر زیر روبرو شوید. روی "Get Started" کلیک کنید، حالا می‌خواهیم اولین سوال پیشنهادی را برای فرآیند رای‌گیری تعیین کنیم. از منوی سمت چپ گزینه "Voting" و سپس "New vote" را انتخاب کنید. یک سوال پیشنهادی جدید ایجاد کنید و آن را برای رای‌گیری در معرض نمایش افراد جامعه دائوی خود قرار دهید (در نظر داشته باشید، این عملیات به عنوان یک تراکنش در نظر گرفته می‌شود). از زمانی که رای‌گیری اجرا می‌شود، اعضا می‌توانند با Yes و No رای دهند. پنجره رای‌گیری هم به اندازه زمانی که در گزینه "Time duration" انتخاب کرده‌اید، باز می‌ماند. آینده سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز در چند سال اخیر DAOها به شدت مورد استقبال قرار گرفته‌اند و صدها توسعه‌دهنده بر روی نوآوری‌های فنی، بهبود مکانیسم‌های حاکمیتی و راه حل‌های جدید برای فرآیند رای گیری، کار می‌کنند. سازمان خودگردان غیرمتمرکز مورد استقبال "صنایع خلاق" هم قرار گرفته است. برندهای فشن و لباس، برندهای عطر و همینطور جوامع فیلم‌سازی در سال‌های اخیر از دائوها استفاده کرده‌اند. البته در بسیاری از این موارد، کماکان عنصر متمرکز بودن در آن حفظ می‌شود. مثلا در دائوهای فیلم‌سازی، لیستی از فیلم‌ها برای رای‌گیری گذاشته می‌شود تا توسط کاربران دائو، پروژه منتخب تعیین شده و به دنبال جذب سرمایه آن باشند، اما در نهایت اینکه کدام فیلم برای ساخت و جذب سرمایه انتخاب شود، به  دست هیئت داوران سپرده می‌شود. موجی از سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز به نام دائوهای سرمایه‌گذاری یا "DAOs Investment" نیز در بازار وجود دارند که در واقع پروژه‌هایی برای انجام سرمایه‌گذاری ریسک پذیر هستند. پروژه‌های منتخب برای سرمایه‌گذاری در این پلتفرم‌ها، توسط دارندگان توکن و با انجام رای‌گیری تعیین می‌شود. همچنین سازمان‌های خودمختار غیرمتمرکزی به نام "دائوهای جمع آوری کننده" یا "DAOs Collector" وجود دارند که تمرکزشان بر روی پیدا کردن و جمع آوری اقلام با ارزشی مانند NFTها در حراج‌های مختلف است. نکته‌ی دیگر این است که دائوها به سمت به رسمیت شناخته شدن و قانون‌گذاری پیش می‌روند. در آوریل 2021، DAOها در ایالت وایومینگ به عنوان شکل جدیدی از شرکت‌ها به رسمیت شناخته شدند و چند ماه بعد اولین دائو تایید شد. البته همه چیز به نفع دائوها پیش نرفت. در نوامبر 2021، کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا، ثبت توکن برای اولین سازمان خودگردان غیرمتمرکز به رسمیت شناخته شده را متوقف کرد و دلیل آن را انتشار "اطلاعات گمراه کننده" برای کسانی که ممکن بود سرمایه‌گذار این پروژه باشند، عنوان کرد. بنظر می‌رسد دائوها در آینده پیچیده‌تر شوند. مواردی نظیر ناشناس بودن در فرآیند رای‌گیری، تمرکززدایی بیشتر و تدریجی و همینطور انگیزه‌های بیشتر برای مشارکت در فرایندهای یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز، گزینه‌هایی هستند که پیش‌بینی می‌شود در آینده به DAOها اضافه شوند. جمع‌بندی استفاده کاربردی از سازمان‌های خودگردان غیرمتمرکز هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود. دائوها بجز دنیای دیفای و حوزه بازار ارزهای دیجیتال، در صنعت و کسب و کار طی سالیان اخیر کاربرد بسیاری داشته است به طوری در صنایع مختلفی از جمله فشن و لباس و همینطور فیلم‌سازی از آن استفاده شده است. سوال اصلی اینجاست، آیا دائوها موجب تغییر روش فعالیت و جمع‌آوری سرمایه شرکت‌ها و کمپانی‌های سنتی می‌شوند؟ پاسخ به این سوال ممکن نیست و تنها می‌توانیم منتظر بمانیم تا پاسخ را در آینده مشاهده کنیم، ولی ممکن است به زودی شما هم عضو یک دائو شوید و برای راهی که بنظرتان در یک کسب و کار درست می‌رسد رای دهید، بدون آنکه رئیسی به شما بگوید چه کاری انجام دهید. منبع: Academy.Binance [15], Academy.Moralis [16], QuickNode [17] [1] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a8%db%8c%d8%aa-%da%a9%d9%88%db%8c%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a7%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%88%d9%85-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d9%88%d8%b3%db%8c%d8%b3-%d9%86%d8%aa%d9%88%d8%b1%da%a9-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] http://slock.it/ [5] https://blog.valmart.net/%d9%81%d9%88%d8%b1%da%a9-%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [6] https://blog.valmart.net/%d8%b5%d8%b1%d8%a7%d9%81%db%8c-%db%8c%d9%88%d9%86%db%8c-%d8%b3%d9%88%d8%a7%d9%be-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [7] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a2%d9%88%d9%87-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [8] https://blog.valmart.net/%d8%b1%d8%a7%d9%87%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c-%d8%b5%d8%b1%d8%a7%d9%81%db%8c-%da%a9%d8%b1%d9%88-%d9%81%d8%a7%db%8c%d9%86%d9%86%d8%b3/ [9] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d9%85%db%8c%da%a9%d8%b1-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [10] https://blog.valmart.net/%d8%b1%d8%a7%d9%87%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c-%d8%b5%d8%b1%d8%a7%d9%81%db%8c-%d8%b3%d9%88%d8%b4%db%8c-%d8%b3%d9%88%d8%a7%d9%be/ [11] https://blog.valmart.net/%d8%af%da%a9%d8%b3-%db%8c%d8%a7-%d8%b5%d8%b1%d8%a7%d9%81%db%8c-%d8%ba%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%aa%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [12] https://aragon.org/ [13] https://faucet.rinkeby.io/ [14] https://aragon.org/ [15] https://www.binance.com/en/blog/fiat/dao-crypto-tokens-what-why-and-how-to-buy-421499824684903289 [16] https://academy.moralis.io/blog/decentralized-autonomous-organizations-what-is-a-dao [17] https://www.quicknode.com/guides/web3-sdks/how-to-create-your-own-dao-with-aragon

برای آنکه یک معامله‌‌گر خوب باشید، علاوه بر کسب دانش در حوزه کریپتو و داشتن استراتژی‌های مناسب لازم است با اصطلاحات رایج نیز آشنا شوید. فومو (FOMO) عبارتی است که بسیاری از تازه‌واردهای دنیای ارز دیجیتال را گمراه می‌کند. در این مطلب به طور تفصیلی درباره فومو و اهمیت آن در دنیای معاملات رمزارزها صحبت خواهیم کرد. فومو یا ترس از دست دادن چیست؟ عبارت "ترس از دست دادن" یا فومو اساسا به یک احساس نگرانی اطلاق می‌شود که ناشی از ترس از دست دادن یک تجربه خوشایند یا لذت‌بخش است. این پدیده در شبکه‌های اجتماعی بسیار رایج است. در این شبکه‌ها افراد مدام روی جنبه‌های خوب زندگی خود تاکید کرده و باعث می‌شوند که مخاطبین نسبت به شرایط خودشان احساس سرخوردگی کنند. فومو در حوزه رمزارزها به نگرانی معامله‌گر هنگام مشاهده صعود چشمگیر قیمت بیت‌کوین یا دیگر رمزارز‌ها گفته می‌شود. زمانی که قیمت یک رمرزارز به طور قابل‌توجهی نوسان دارد، معامله‌گر ممکن است حرکت قیمتی را مشاهده کند که به نظرش در ابتدا سیگنال مطلوبی به‌شمار بیاید. وقتی قیمت مقدار زیادی بالا رفت، بنظر زمان خوبی برای خرید است. اما در واقعیت هرچه قیمت بیشتر بالا می‌رود، احتمال اصلاح یا ریزش آن نیز بیشتر است. در نتیجه اکثر معاملاتی که در زمان فومو انجام می‌شوند، اغلب به ضرر منجر شده که می‌توان با مدیریت سرمایه از آن جلوگیری کرد. فردی که دچار فومو شده است، چه ویژگی‌هایی دارد؟ ترس از دست دادن از آنجایی که تصمیم‌گیری ما را در تمامی مراحل از جمله ورود ناگهانی و زودهنگام به معامله، بدون تایید و دنبال کردن معاملات از دست رفته تحت تاثیر قرار می‌دهد، دشمن همه معامله‌گران محسوب می‌شود. آنها با مدیریت احساسات در معاملات می‌توانند فومو را کنترل کنند. با این حال همه افراد روانشناسی معامله‌گری بلد نیستند! بسیاری از معامله‌گران همچنان تحت تاثیر فومو قرار گرفته و معمولا ویژگی‌های مشترکی دارند (پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با بحث روانشناسی معامله‌گری و درک اهمیت آن، این مقاله [1] را مطالعه نمایید). طمع: یک معامله‌گر تحت تاثیر فومو همه چیز را همین حالا می‌خواهد. اگر هنگام معامله چنین احساسی دارید، احتمالا به فومو دچار شده‌اید. یعنی به جای آنکه روی انجام درست معامله تمرکز کنید، به مقدار سودتان از معامله فکر می‌کنید. حسادت: معامله‌گرانی که به ترس از دست دادن دچار می‌شوند، اکثر مواقع نسبت به عملکرد دوستان یا دیگر سرمایه‌گذاران حسادت می‌ورزند. انتظارات بالا: برخی معامله‌گران انتظارات خیلی بالایی دارند. آنها می‌خواهند در مدت کوتاه، سرمایه خود را چندین برابر کنند. به همین دلیل معاملات نامعقولی انجام می‌دهند. کمبود اعتمادبنفس: برخی معامله‌گران بعد از چند ضرر پی‌درپی به دنبال جبران آن هستند. آنها برای سود سریع و بازیابی ضررهای خود، به طور تصادفی وارد معامله می‌شوند و در نهایت بیشتر ضرر می‌کنند. تردید: برخی معامله‌گران در تصمیم‌گیری بد عمل می‌کنند، در حالی که تصمیم‌گیری صحیح کلید موفقیت در معامله است. یک تریدر مدام در حال تصمیم‌گیری است، از جمله تعیین زمان ورود به معامله، حجم پوزیشن، موقعیت حد ضرر، هدف قیمتی و ... . کسانی که نمی‎توانند تصمیم بگیرند، در معرض فومو هستند. تفکر دنباله‌رو: یک معامله‌گر زمانی که دچار ترس از دست دادن می‌شود، اغلب بخاطر اینکه دیگران کاری را انجام می‌دهند، دوست دارد آن کار را بکند و به دلیل آن فکر نمی‌کند. دنبال بقیه رفتن در معامله می‌تواند منجر به معاملات نامعتبر و نتایج مخرب شود. عجله: معامله‌گران مبتلا به سندروم فومو اغلب صبر ندارند و منتظر ستاپ معاملاتی نمی‌مانند. این افراد از ترس جا ماندن از رالی قیمت فقط می‌خواهند هر چه زودتر وارد معامله شوند. نداشتن استراتژی معاملاتی: معامله‌گرانی که به ترس از دست دادن دچار شده‌اند، اغلب استراتژی معاملاتی ندارند. آنها هر زمان که دوست داشته باشند وارد معامله می‌شوند. این افراد گمان می‌کنند وقتی قیمت در یک مسیر حرکت می‌کند، تا ابد در آن مسیر خواهد بود.نداشتن چشم‌انداز بلندمدت: معامله‌گران فومو اغلب با دید بلندمدت وارد معامله نمی‌شوند. اگر چنین دیدی داشته باشند، خواهند دانست که هزاران معامله جدید منتظر آنهاست و تاکید زیادی روی یک معامله نمی‌کنند.نداشتن مدیریت ریسک: کسانی که از ترس از دست دادن معامله می‌کنند، معمولا مدیریت ریسک ندارند. این افراد اغلب زمانی وارد معامله می‌شوند که قیمت رشد خودش را کرده و پیدا کردن محل مناسب برای خروج کار سختی است. عوامل ایجاد فومو در معامله‌گران ترس از دست دادن یک احساس درونی است اما  احساسی که می‌تواند توسط موقعیت‌های مختلفی ایجاد ‌شود. برخی از عوامل خارجی که می‌توانند باعث ایجاد فومو در یک معامله‌گر شوند عبارتند از: بازارهای پرنوسان: فومو محدود به بازارهای گاوی که در آن افراد می‌خواهند با روند نزولی همراه شوند، نیست و می‌تواند در هر شرایطی از بازار وجود داشته باشد. هیج معامله‌گری نمی‌خواهد فرصت‌های خوب را از دست بدهد.بردهای متوالی: کسب پیروزی‌های متوالی و طولانی مدت می‌تواند معامله‌گران را هیجان‌زده کند. آنها ممکن است کم‌کم احساس کنند که شکست‌ناپذیرند و وارد هر معامله‌ای بشوند. در نهایت زمانی که شرایط بازار تغییر کند، با ضررهای سنگین روبرو خواهند شد.ضررهای مکرر: معامله‌گران ممکن است در یک چرخه معیوب گیر بیافتند: ورود به معامله، ترسیدن، خروج از معامله و سپس ورود مجدد به یک معامله دیگر از روی نگرانی و افسوس هولد نکردن! این روند می‌تواند در نهایت منجر به ضررهای بیشتر شود.اخبار و شایعات: شنیدن اخبار و یا شایعات می‌تواند احساس فومو و جا ماندن را تقویت کند و معامله‌گران ممکن است فکر کنند از دور خارج شده‌اند.شبکه‌های اجتماعی، بخصوص توییتر: معامله‌گری بر مبنای شبکه‌های اجتماعی می‌تواند بسیار خطرناک باشد، زمانی که به نظر می‌رسد همه در معاملات برنده‌اند! بسیار مهم است که به ظاهر محتوای شبکه‌های اجتماعی بها ندهید و برای تحقیق درباره اینفلوئنسرها و ارزیابی پست‌ها زمان کافی بگذارید. چرا باید هنگام معاملات از فومو جلوگیری کرد؟ تا اینجا متوجه شدید که به عنوان یک معامله‌گر، ترس از دست دادن دشمن واقعی شماست. اگر می‌خواهید در حیطه معامله‌گری موفق شوید، باید بتوانید بر آن غلبه کنید. برای جلوگیری از فومو در معاملات دلایل زیادی وجود دارد اما دراینجا به سه مورد اشاره خواهیم کرد: عادت‌های بد معاملاتی: حتی اگر خوش شانس باشید و در معامله‌ای که از روی فومو وارد شده‌اید، برنده شوید همچنان کاری اشتباه محسوب می‌شود؛ زیرا این برد عادت معاملاتی را تحت تاثیر قرار داده و شما را به بی‌احتیاطی تشویق می‌کند که در نهایت چیزی جز ضررهای سنگین در آینده‌ای نه چندان دور بر جا نخواهد گذاشت.ضررهای مخرب بالقوه: معاملات ناشی از فومو به احتمال زیاد با شکست مواجه خواهند شد، زیرا زمانی شما وارد معامله می‌شوید قیمت رشد خودش را کرده و احتمالا برای اصلاح یا بازگشت روند آماده است. علاوه بر این، اکثر قربانی‌های فومو معامله‌گران احساساتی هستند که حتی از استاپ لاس نیز استفاده نکرده و در معرض ضررهای سنگین هستند. سختی تعیین استاپ لاس: هنگامی که از ترس از دست دادن وارد یک معامله می‌شوید، احتمالا قیمت از زمان ایده‌آل خود برای ورود تغییر کرده است. در حالت عادی استاپ لاس شما باید مقداری بالاتر از یک ناحیه حمایتی یا مقاومتی قوی باشد. اما هنگامی که یک روند را بعد از شکل‌گیری کامل آن دنبال می‌کنید، تعیین استاپ لاس در جای درست امری دشوار است؛ چرا که احتمال دارد حد ضرر خیلی زود فعال شده و معامله بسته شود. برای آشنایی کامل با نحوه تعیین استاپ لاس، پیشنهاد می‌شود این مطلب [2] را مطالعه کنید. فومو علاوه بر تاثیر گذاشتن روی افراد می‌تواند مستقیما روی بازارهای مالی نیز تاثیرگذار باشد. بازارهای پرنوسان ممکن است تحت تاثیر احساسات باشند طوری که معامله‌گران به دنبال فرصت گشته و زمانی که فکر می‌کنند روند جدیدی در حال شکل‎گیری است، به دنبال نقطه ورود می‌گردند. زمانی که افراد از ترس از دست دادن شروع به معامله می‌کنند، بازارهای گاوی ممکن است در دوره‌ای رشد شارپی داشته باشند و پس از مدت کوتاهی سقوط کنند. افرادی که دیر وارد پوزیشن لانگ (خرید) می‌شوند، نیز پولشان را از دست خواهند داد که این بدترین سناریو در معاملات ناشی از فومو به‌شمار می‌آید. روش‌های کنترل فومو در معامله‌گری کنترل فومو یک فرایند مداوم است و شما احتمالا در تمام معاملات خود با آن مواجه خواهید شد. با آنکه هیچ راهکاری برای از بین بردن تاثیر احساسات بر معامله وجود ندارد، این چند نکته ساده می‌توانند به شما کمک کنند تا هنگام انجام معاملات، احساسات خود را کنترل کنید: از پولی استفاده کنید که توان از دست دادن آن را دارید: بسیار مهم است که با مقدار سرمایه‌ای شروع کنید که از دست دادن آن برایتان گران تمام نشود، زیرا هر زمان که در بازار باشید ممکن است احساساتتان برانگیخته شوند.فرصت برای معامله همیشه وجود دارد: بازار همیشه هست و فرصت‌های معامله نیز همیشه به وجود می‌آیند؛ بنابراین لازم نیست فکر کنید یک معامله آخر دنیاست و فرصت دیگری وجود ندارد.بازاری که در آن معامله می‌کنید را بشناسید: تلاش کنید شناخت کافی نسبت به بازارهای مالی داشته باشید. بسیار مهم است که تحلیل‌های رایج معاملاتی مانند تحلیل فاندامنتال و تکنیکال را خودتان انجام دهید و متکی به دیگران نباشید.برنامه و استراتژی معاملاتی داشته باشید:  شما باید برای معامله‌گری، حداقل یک استراتژی معاملاتی داشته و نیز یک پلن معاملاتی تهیه کنید و مواردی مثل میزان سرمایه ورود به معاملات، درصد ریسک و نسبت سود به ضرر را در آن بگنجانید. حواستان باشد که به برنامه خود پایبند باشید. برای داشتن یک پلن معاملاتی موفق، پیشنهاد می‌شود این مطلب [3] را مطالعه کنید. آرامش خود را در بازارهای پرنوسان حفظ کنید: دستکاری قیمت در همه بازارهای مالی ازجمله کریپتو امری رایج است. بازیگران بزرگ بازار (مثل نهنگ‌ها) قدرت آن را دارند تا قیمت یک رمزارز را پامپ کرده و ناگهان آن را دامپ کنند.  وقتی قیمت سقوط می‌کند، کسانی که از ترس افزایش بیشتر قیمت‌ها اقدام به خرید می‌کنند، مستعد ضرر خواهند بود.دلایل خود را برای ورود به یک معامله بیان کنید: ما بیشتر اوقات در پاسخ به اینکه چرا تحلیل‌های خود را نادیده گرفته و دنباله‌روی دیگران هستیم، بهانه می‌آوریم. یکی از مواردی که به شما کمک می‌کند به برنامه معاملاتی خودتان مقید باشید، این است که دلایل خود را برای ورود به معامله بیان کنید. آیا بر اساس تحلیل‌ها و استراتژی وارد معامله می‌شوید یا صرافا از روی احساسات است؟ژورنال معاملاتی داشته باشید: باید یک ژورنال (دفتر) معاملاتی داشته باشید که در آن تمامی معاملات خود ثبت کنید تا در آینده به آن مراجعه کرده و مجددا آنها را بررسی و تحلیل نمایید. ثبت معاملات با جزئیات و استراتژی‌های اتخاذ شده باعث می‌شود تا اشتباهات خود را شناسایی کرده و سعی در برطرف نمودن آنها نمایید. فومو و نرخ موفقیت سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها فومو یا ترس از دست دادن منحصر به بازار کریپتو نیست. این پدیده در بیشتر بازارهای مالی نظیر سهام، فارکس، فیوچرز، کالا و ... نیز وجود دارد که می‌تواند تاثیر منفی بر موفقیت در سرمایه‌گذاری‌های افراد داشته باشد. وارن بافت (Warren Buffet)، سرمایه‌گذار موفق بازار سهام، جمله معروفی دارد که می‌گوید: «مهمترین خصوصیت یک سرمایه‌گذار، خُلق و خوی اوست نه ذکاوتش. از این حیث به خلقو وخویی نیاز است که انسان نه از همراه شدن با جماعت خیلی سرخوش شود و نه از حرکت در خلاف جهت آنها» "پیروی از جمع" لزوما بهترین استراتژی سرمایه‌گذاری نیست. وقتی یک رمزارز را به این خاطر می‌خرید که همه درباره آن صحبت می‌کنند، در زمان کاهش موقت قیمت در معرض ضرر خواهید بود. علت آن است که احتمال دارد شما تعلل کرده باشید و ارز مورد نظر بیش از حد ارزش‌گذاری شده و اماده فروش ‌باشد. نتیجه‌گیری معامله‌گری ناشی از فومو یک نوع رفتار معاملاتی است که سرمایه‌گذار در آن به احساساتی مانند ترس از دست دادن اجازه می‌دهد تا جایگزین تفکر استراتژیک و منطقی شود. فومو اغلب از روی احساسات و به دور از تعقل بوده که می‌تواند به میزان قابل‌توجهی بر نتایج سرمایه‌گذاری تاثیر بگذارد. تحقیق، دانش، درک میزان تحمل ریسک و اهداف مالی در مقوله سرمایه‌گذاری بسیار کمک‌کننده است. غلبه کردن بر فومو یک شبه اتفاق نمی‌افتد و روندی ادامه‌دار است. این مقاله با تاکید بر اهمیت روانشناسی معامله و نیز مدیریت احساسات به منظور جلوگیری از اثرگذاری فومو بر تصمیمات معاملاتی، نقطه آغاز خوبی برای شما در مسیر معامله‌گری خواهد بود. منبع: therobusttrader [4] , zipmex [5] [1] https://blog.valmart.net/%d8%b1%d9%88%d8%a7%d9%86%d8%b4%d9%86%d8%a7%d8%b3%db%8c-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84%d9%87%e2%80%8c%da%af%d8%b1%db%8c-%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%be-%d9%84%d8%a7%d8%b3-%db%8c%d8%a7-%d8%ad%d8%af-%d8%b6%d8%b1%d8%b1-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/%d9%be%d9%84%d9%86-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%aa%db%8c-%d9%85%d9%88%d9%81%d9%82/ [4] https://therobusttrader.com/what-does-fomo-mean-in-trading/ [5] https://zipmex.com/glossary/fomo/

احتمالا تا به امروز هنگام انجام معاملات دچار احساسات مختلفی از جمله ترس، خوشحالی و طمع شده‌اید. درگیری با این احساسات اتفاقی کاملا طبیعی است. ما انسان‌ها در طول روز هنگام تصمیم‌گیری‌ها و انجام کارهای مختلف با احساسات متفاوتی روبه رو می‌شویم. ممکن نیست شما در حین انجام معاملات خود چیزی احساس نکنید، اما نکته مهم آن است که درگیر احساسات نشوید. برای این کار لازم است تا احساسات خود را کنترل کنید و اولین گام، شناخت احساسات است. روانشناسی معامله‌گری به شما در راه شناخت احساسات و کنترل آن برای موفقیت در معامله‌گری کمک می‌کند. در ادامه‌ی مقاله با بخش‌های متفاوت روانشناسی معامله‌گری در بازار ارز دیجیتال آشنا خواهیم شد. اهمیت روانشناسی معامله‌گری ­­موفقیت در ترید نیازمند زمان و یادگیری مهارت‌های مختلفی از جمله تحلیل تکنیکال، تحلیل فاندامنتال و یادگیری مدیریت ریسک و سرمایه است. اما یادگیری تمام این موارد هم تضمینی برای موفقیت در شغل معامله‌گری نیست. مهارت دیگری نیز وجود دارد که هر معامله‌گری برای موفقیت در حرفه‌ی خود، به یادگیری و حرفه‌ای شدن در آن نیاز دارد و آن چیزی نیست جز روانشناسی معامله‌گری. ذهنیت یک معامله‌گر در تصمیم برای ورود به یک معامله بسیار مهم است. هر معامله‌گری نیاز دارد تا تصمیمات مربوط به معاملاتش را خودش به تنهایی بگیرد. دیر یا زود متوجه تاثیر احساسات در تصمیم گیری‌ها و نتایج معاملات خود می‌شوید. اینجاست که روانشناسی معامله‌گری وارد شده و نقش مهمی در موفقیت یک معامله‌گر علی الخصوص در بازار ارز دیجیتال ایفا می‌کند. تلاش برای یادگیری و فهم بیشتر در مورد اینکه احساسات چگونه نقش مهمی در معاملات شما بازی می‌کند به مواجهه بهتر شما با احساسات کمک کرده و یک قدم معامله‌گر را به موفقیت نزدیک می‌کند. در مواقعی دچار احساساتی از جمله ترس، اعتماد به نفس کاذب، طمع و خوش‌بینی خواهید شد. زمانی که دچار احساسات هستید، فکر نمی‌کنید در حالی که معامله‌گری یک بازی فکری بوده و در هنگام انجام معاملات نیاز به یک حالت ذهنی خاص و پایبندی به برنامه و قوانین معاملاتی از پیش تعیین شده است. در ابتدا در مورد الگوهای روانشناسی یاد می‌گیریم تا در صورت مواجهه با آن در معامله‌گری، توانایی شناخت و تشخیص آنها را داشته و بتوانیم خود را در برابر آن مهار کنیم. ترس در معامله‌گری یکی از ناخوشایندترین و فراگیرترین احساساتی که انسا‌ن‌ها جدا از سن و جنسیت به آن دچار می‌شوند، ترس است. ترس مانند یک ویروس عمل می‌کند. زمانی معامله‌گران به آن دچار می‌شوند، این احساس را به سایر معامله‌گران نیز انتقال می‌دهند. حتی اگر شما ترس خود را کنترل کنید و اجازه ندهید در تصمیم‌هایتان تاثیرگذار باشد، می‌توانید تاثیرات ترسِ اکثریت معامله‌گران را در بازار مشاهده کنید. روانشناسی معامله‌گری نشان می‌دهد که ریزش‌های شدید و ناگهانی در بسیاری از روندهای نزولی بازار ارزهای دیجیتال حاصل ترس اکثریت معامله‌گران است. اجتناب از ترس غیر ممکن است، ترس یک حس کاملا طبیعی است و به دلایلی  رخ می‌دهد. طبیعتا از دست دادن پول اتفاق رضایت بخشی نیست و می‌تواند بسیار خطرناک باشد. اینجاست که ترس به ذهن معامله‌گر ورود می‌کند. به همین دلیل است که به معامله‌گران تازه‌کار پیشنهاد می‌شود در ابتدای کار با پول واقعی شروع نکرده و با سرمایه و سیستم‌های دمو و آزمایشی کسب تجربه کنند. ترس یک مکانیسم دفاعی است که از وجود خطر به شما آگاهی داده و هشدار می‌دهد که مراقب باشید. اما زمانی که این ترس بیش از حد شود، بر روی تصمیمات شما تاثیر منفی گذاشته و باعث رخ دادن اشتباهاتی می‌شود. امکان دارد ترس ما از اتفاقی که ممکن است رخ دهد، بیش از حد باشد و این اتفاق آن طور که بنظر می‌رسد خطرناک نباشد. ترس ممکن است باعث فروش موقعیت‌های معاملاتی مناسب شود و از ورود به فرصت‌های معاملاتی منطقی جلوگیری کند. اجازه ندهید ترس روی تصمیمات شما تاثیر بگذارد اما هر وقت به آن دچار شدید تلاش کنید به تمام اطلاعات موجود بصورت بی‌طرف و بدور از ترس نگاه کنید تا خطرات واقعی را ببینید. طمع در معامله‌گری طمع به نوعی مخالف ترس است و با اینکه به شکل متفاوتی ظاهر می‌شود، اما ممکن است به همان اندازه یا بیشتر خطرناک باشد. از آنجایی که معامله‌گران برای بدست آوردن پول به این شغل روی می‌آورند، امکان دارد در روانشناسی معامله‌گری مخصوصا در بازار ارز دیجیتال خطری جدی در نظر گرفته نشود. اما بین انتظار یک سود منطقی و تکاپو برای بدست آوردن سودهای رویاپردازانه، تفاوت زیادی وجود دارد که در تصمیمات مربوط به معامله تاثیرگذار است. طمع تا حدی در زیر شاخه احساس خوش‌بینی قرار می‌گیرد. وقتی شرایط مثبت و به سود ما است امیدواریم که این شرایط تا ابد ادامه داشته باشد در حالی که اینطور نخواهد بود. حتی صعودی‌ترین روندها با بهترین شرایط فاندامنتال و تکنیکال، بالاخره تغییر مسیر می‌دهند. نگهداری فرصت‌های معاملاتی برای بدست آوردن تمامی سودهای ممکن یک اشتباه است و ممکن است به قیمت از دست دادن بخشی از سود یا حتی ضرر نسبت به سرمایه اولیه شود. طمع، احساسی پیچیده و گول‌زننده است که با تمایلات طبیعی معامله‌گران و سرمایه‌گذاران بازی می‌کند. به همین دلیل یکی از بزرگترین موانع در روانشناسی معامله‌گری، کنترل احساس طمع است که به سطح بالایی از نظم و انضباط نیازمند است. این که پس از چند معامله پر سود، دچار اعتماد به نفس کاذب و طمع شوید کار ساده‌ای است. سعی کنید منطقی بمانید و به استراتژی‌هایتان اعتماد کنید. فراموش نکنید برای معاملات خود هدف تعیین کرده و به آن‌ها پایبند بمانید. به دلیل نوسانات بالا، کنترل طمع جزو مهمترین مهارت‌های مربوط به روانشناسی ترید در بازار ارز دیجیتال است. فومو در معامله‌گری فومو (FOMO) مخفف عبارت Fear Of Missing Out و به معنی ترسِ از دست دادن است که احساسی از جنس اضطراب بوده و علم روانشناسی در سال‌های اخیر بیش از پیش به تاثیر این احساس در رفتار و تصمیم گیری انسان‌ها پی برده است. برای مثال وقتی احساس می‌کنید دوستانتان بدون شما لحظات شادی را سپری می‌کنند، دچار نوعی احساس ترسِ از دادن یا فومو می‌شوید. این احساس در معامله‌گری نیز وجود دارد و روانشناسی معامله‌گری برای مقابله با آن نیز راه‌حل‌هایی ارائه داده است. برای مثال وقتی یک تریدر بسیار موفق با بازدهی و سودهای بسیار بالا می‌بینید، بصورت ناخوداگاه علاقمندید تا شما هم مانند او موفق و پر سود باشید. در حالی که این تصمیمی غیرمنطقی است و ممکن است باعث ضرر و از دست دادن سرمایه شما شود. تصویر موفقیت یک فرد، اطلاعات کم و به خصوصی را در خود گنجانده است. شما از دلیل سرمایه‌گذاری، مقدار ریسک پذیرفته شده، مهارت‌های معامله‌گر و تاثیر شانس در موفقیت این فرد، اطلاعی ندارید. وقتی دچار فومو می‌شوید عملی انجام نداده‌اید بلکه عکس‌العمل نشان می‌دهید. این اتفاق شما را یک پله از بازار عقب می‌اندازد. فومو باعث می‌شود افراد از رشد و جهش اصلی قیمت جا مانده و بعد از آن با عجله وارد معاملات شوند و انجام تحلیل‌ها و مدیریت ریسک را فراموش کنند. روانشناسی معامله‌گری در مواجهه با فومو چه پیشنهادی دارد؟ به قوانینی که برای خود تنظیم کرده‌اید پایبند باشید. دچار جو هیجان عمومی نشوید و گول نوسانات بالا در بازار ارز دیجیتال را نخورید، در تریدهای خود از پلن معاملاتی [1] پیروی کنید و ریسک بیش از حد را تحمل نکنید.  برای کسب اطلاعات بیشتر درباره فومو و نحوه کنترل آن، پیشنهاد می‌کنیم این مطلب [2] را مطالعه کنید. چرخه احساسات سرمایه‌گذار احساساتی که در طول معامله‌گری با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنید، متفاوت بوده و بستگی به شرایط پورتفوی شما دارد اما می‌توان به صورت کلی‌تر به تمامی آن احساسات در یک چرخه، به نام چرخه احساسات سرمایه‌گذار نگاه کرد. این چرخه یکی از بخش‌های مهم روانشناسی معامله‌گری است. همانطور که بازار ارز دیجیتال مانند تمامی بازارهای مالی الگوهای تکرار شونده‌ای دارند، احساسات معامله‌گران نیز به همین شکل هستند و در واقع واکنش به الگوهایی است که در نمودار پدیدار می‌شوند. روندهای صعودی بازار با احساسات خوش‌بینی معامله‌گر همزمان شده و روندهای نزولی همراه با ناامیدی است. در ادامه، نقاط مهم چرخه احساسات سرمایه‌گذار را بررسی می‌کنیم. خوش‌بینی این مرحله بسیار پرانرژی و با انگیزه شروع می‌شود. شما فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری پیدا کرده‌اید و احساس می‌کنید به اهداف خود رسیده و موفق خواهید شد. شور و شوق این احساس وقتی به شما دست پیدا می‌کند که شرایط در حال پیشروی در جهت خواسته‌های شماست. معاملات شما به تازگی وارد سود شده‌اند و با افزایش سود، احساسات شما نیز مثبت‌تر می‌شود. هیجان همانطور که سود معاملات شما بیشتر می‌شود، احساس اعتماد به نفس شما هم افزایش یافته و تبدیل به غرور می‌شود. ناگهان حس می‌کنید به موفقیت رسیده‌اید و سیستم معاملاتی شما غیر قابل اشتباه است. خوشحالی در این مرحله دیگر تلاشی برای محاسبه ریسک خود نمی‌کنید. تصور می‌کنید که عدم تزریق سرمایه بیشتر، در واقع از دست دادن فرصت سرمایه‌گذاری است و در حال حاضر بازار در بهترین موقعیت برای کسب سودهای بیشتر است. در این مرحله شما دیگر بدون هیچ محافظتی و بی پروا وارد معاملات می‌شوید و مدیریت ریسک نمی‌کنید. به همین دلیل این نقطه از بازار، پتانسیل بیشترین ریسک مالی را دارد. اضطراب زمانی که بازار روند صعودی خود را تغییر داده و نزولی می‌شود، دچار احساس اضطراب و نگرانی می‌شوید. هرچند در این مرحله سرمایه‌گذاران معتقدند که بازار صرفا دچار رکود مقطعی شده و دوباره به روند صعودی خود بازمی‌گردد. انکار با افت بیشتر بازار، اعتماد شما به خود و بازار کمتر شده و دیگر روند بلندمدت را در نظر نمی‌گیرید. صرفا به روند کوتاه مدت و نزولی چشم دوخته‌اید و تصور می‌کنید دیگر امیدی به بازار نیست. ترس با ادامه ریزش بیشتر دارایی‌هایتان، اعتماد به نفس خود را بطور کامل از دست می‌د‌هید و دیگر توانایی تصمیم‌گیری ندارید. با اینکه می‌توان از ادامه ضرر جلوگیری و از سودهای کوچک کسب شده، محافظت کرد اما به احتمال زیاد هیچکدام از این‌کارها را انجام نخواهید داد. ناامیدی به منفی‌های بازار و سرمایه‌گذاری‌هایتان افزوده می‌شود. به نقطه ناامیدی رسیده‌اید، جایی که دیگر امیدی به بازگشت قیمت‌ها و کم شدن ضررها ندارید. وحشت می‌توان گفت این مرحله، یکی از سخت‌ترین مراحل بازار است و در روانشناسی معامله‌گری جزو مهم‌ترین احساسات شمرده می‌شود. زمانی که به نظر هیچ راه‌حلی نیست و نمی‌توان اتفاقاتی که در آینده رخ می‌دهد را کنترل کرد. تسلیم زمانی که دیگر کوچک‌ترین امیدی به بهبود اوضاع وجود ندارد، مجبور می‌شوید تمامی سرمایه‌گذاری‌های خود را بفروش برسانید. شما کاملا واقف هستید که فروش در این نقطه به هیچ وجه مورد رضایت نیست اما در تلاشید تا از ضررهای بیشتر جلوگیری کنید. دلسردی شما معامله‌گری و سرمایه‌گذاری را تجربه کرده‌اید، احتمالا مقداری سرمایه از دست داده‌اید و دیگر تمایلی به انجام دوباره معامله‌گری ندارید. اما این نقطه در واقع پر از موقعیت‌های سرمایه‌گذاری مناسب است، در صورتی که از چرخه‌های مختلف بازار درس‌های مورد نیاز را آموخته باشید. افسردگی مطمئنا بعد از شکست‌ها و ضررهایی که کسب کرده‌اید، دچار پیامدهای عاطفی خواهید شد. این نقطه‌ای است که در معامله‌گری باید انتخاب کنید، برگردید و از صفر شروع کنید یا شکست را بپذیرید. خواه می‌توانید تسلیم شده و دیگر ادامه ندهید و یا می‌توانید اشتباهات قبلی خود را بررسی کرده و مراقب باشید که دوباره به آنها دچار نشوید. امید اگر بعد از تحلیل اشتباهات و احساسات متفاوت در چرخه سرمایه گذار، تصمیم به معامله دوباره گرفتید، احتمالا حس می‌کنید شرایط بهتر شده و اوضاع تغییر کرده است. این بهترین لحظه برای جست‌وجو و یافتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید است. آسایش خاطر زمانی که بازار علائم برگشت و روند صعودی مجدد را نشان می‌دهد، احساس آرامش و اطمینان می‌کنید. گرچه اعتماد به نفستان هنوز کامل نیست اما دوباره به مهارت خود در معامله‌گری اطمینان پیدا می‌کنید. به زودی خوش‌بینی شروع شده و چرخه احساسات از نو شروع به کار می‌کند. تعیین قوانین روانشناسی معامله‌گری چه اهمیتی دارد؟ احساسات متفاوتی که در طول معامله‌گری با آن روبرو می‌شوید، شدید و پیچیده هستند و نمی‌توان به راحتی آنها را توضیح داد. اما راه‌حل‌هایی که روانشناسی معامله‌گری در مواجه با آن‌ها پیشنهاد می‌دهد، معمولا ساده هستند. همانطور که برای پیدا کردن زمان و مکان یک معامله مناسب نیاز به یک استراتژی معاملاتی دارید، به یک سری قوانین برای مواجهه با احساسات مختلف نیز احتیاج دارید. پس از بررسی مزایای تنظیم قوانین در جهت روانشناسی معامله‌گری، به جزئیات بیشتری در مورد نحوه تعیین قوانین خواهیم پرداخت. قوانین از پیش تعیین شده مانند احساسات منفی با مثبت نیستند، بسته به زمان و شرایط تغییر نمی‌کنند و همیشه به یک شکل خواهند بود. به همین علت می‌توان به آن‌ها مراجعه کرده و از تاثیر احساسات بر روی تصمیماتتان جلوگیری کنید. زمانی که پای احساسات وسط می‌آید، مهم این است که چه عکس‌العملی به آن نشان می‌دهید. سعی کنید خودآگاهی را تمرین کرده تا به احساسات خود در لحظه واقف شوید. قبل از اینکه هر تصمیمی بگیرید تلاش کنید وضعیت عاطفی خود را بررسی کنید. آیا طبق اطلاعات و داده‌های منطقی در حال تصمیم گیری هستید یا صرفا به احساساتتان واکنش نشان می‌دهید؟ بهتر است قوانینی قابل ثبت و اندازه‌گیری نیز تعیین کنید. تعیین اهداف معقول و استفاده از سفارشات پیشرفته برای استفاده از حد ضرر [3] و حد سود، تا حد زیادی معاملات و نتایج آن را از حد و گمان دور می‌کند. تمامی این قوانین به سطح مشخصی از نظم و انضباط نیاز دارند که با تمرین به این سطح دست پیدا خواهید کرد. معامله با درصد مشخصی از ریسک یا مقداری از پورتفو، شما را از درگیری با احساساتی مانند ترس و آسیب‌های مالی و روانی نجات می‌دهد. توصیه‌هایی برای روانشناسی معامله‌گری در بازار ارز دیجیتال روانشناسی معامله‌گری، راه‌حلی برای مدیریت احساسات در طول انجام معاملات است. برای مدیریت بهتر احساسات نیاز است تا نکاتی را در مورد نحوه کنترل احساسات خود مکتوب کنیم تا در زمان هجوم احساسات به آن مراجعه کرده و راه‌حل را پیدا کنیم. در ادامه چندین مورد شایع از درگیری معامله‌گران با احساسات را به همراه راه‌حل بررسی می‌کنیم. ریسک معاملات را کنترل کنید معامله‌گری در مقایسه با سرمایه‌گذاری، تعداد خرید و فروش‌های بیشتری را در بازه زمانی کوتاه‌تری در بر می‌گیرد و این بدان معناست که معامله‌گران بالاخره با ضرر روبه رو خواهند شد ولی تا زمانی که تعداد بردها بیشتر از باخت باشد، در مجموع شما به سود رسیده‌اید. البته این تا وقتی است که در معاملات خود از مدیریت ریسک استفاده کنید. به صورت خلاصه، مدیریت ریسک به معنی معامله با درصد مشخصی از پورتفو است. مدیریت ریسک از تجربه ضررهای سنگینِ ناگهانی جلوگیری می‌کند و تمرکز شما را از کسب سودهای سریع، به کسب سود در بلندمدت بر مبنای پلن معاملاتی سوق می‌دهد. درصد ریسک قابل تحمل توسط معامله‌گران روزانه، معمولا بین ۱ تا ۳ درصد در نظر گرفته می‌شود. در نظر گرفتن درصد ریسک منطقی در هر معامله، یکی از مهم‌ترین اصول روانشناسی معامله‌گری است و از استرس و اضطراب شما جلوگیری می‌کند. همچنین باعث می‌شود به احساسات خود مسلط بوده و بتوانید به شکل صحیحی تصمیم‌گیری کنید. پس از چند معامله اشتباه استراحت کنید روانشناسی معامله‌گری ثابت کرده‌ است دیر یا زود با شرایط سختی روبه رو شده و دچار ضررهای پشت سرهم خواهید شد. اتفاقی که برای تمامی معامله‌گران اعم از با تجربه و تازه‌کار می‌افتد. در این شرایط استرس شدید به شما غلبه می‌کند. حال به سراغ راه‌حل می‌رویم. در صورتی که با این مشکل برخورد کردید، چه کاری باید انجام دهید؟ نیاز به انجام هیچ کاری نیست! شما در شرایط مناسب ذهنی برای تصمیم‌گیری نیستید پس نباید معامله کنید و بهتر است به خود استراحت دهید. با خود صادق باشید و زمانی که نیاز دارید را برای استراحت خود اختصاص دهید. ممکن است چندین روز طول بکشد یا حتی طولانی‌تر باشد. این کار باعث می‌شود که در مرحله اول، ضررهای شما دیگر ادامه پیدا نکند چون شما معامله‌ای انجام نمی‌دهید. همچنین باعث می‌‍‌شود تا در زمان استراحت خود با آرامش به گذشته نگاه کرده، درس‌های مورد نیاز را فراگرفته و به یک استراتژی منطقی دست پیدا کنید تا به شما کمک کند زین پس به سودهای ثابتی برسید. اگر چندین معامله پشت هم شکست خوردید و متضرر شدید، سعی کنید این نکته را فراموش نکنید، مهم این است که در بلندمدت به سوددهی برسید نه در بازه‌ کوتاه مدت! میانگین معاملات مهم است نه صرفا یک معامله نیازی نیست همیشه معاملات شما به نتیجه برسند، اگر در مجموع تعداد معاملات برنده شما بیشتر از معاملات بازنده باشد، طبیعتا حس خوبی نسبت به خود و عملکردتان خواهید داشت. ممکن است چند روز پشت سر هم معاملات ضررده داشته باشید و حس کنید که دیگر امیدی به برگشت پورتفوی شما نخواهد بود، ولی این یک اشتباه است. این احساسات دید معامله‌گر را کوتاه کرده و شما را بر روی بازه کوتاه‌مدت متمرکز می‌کند. در این موقعیت تنها شکست‌های خود را می‌بینید و امیدی به عملکردتان در بازه بلندمدت ندارید. همیشه تلاش کنید تا تمرکز خود را روی بازه‌های بلندمدت قرار دهید. پیشنهادی که می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند، تمرکز بر روی بازدهی ماهانه و سالانه است. تا زمانی که شرایط در بازه‌های زمانی بلندمدت مناسب است، نیاز نیست نگران باشید. حتی اگر ماه‌های بدی را سپری کردید و در سال به سوددهی رسیده‌اید، پس شرایط مناسبی دارید. بازارها قابل پیش بینی صد درصدی نیستند بازارهای مالی از انسان‌های مختلف در سرتاسر جهان و سرمایه‌ی آن‌ها تشکیل شده است. از آن‌جا که پول نقش مهمی در زندگی هر فردی بازی می‌کند، در نتیجه انسان‌ها دچار احساسات می‌شوند و بازار به این احساسات واکنش نشان می‌دهد. ما در مورد روانشناسی معامله‌گری، نحوه عملکرد بازار و نحوه واکنش سرمایه‌گذاران به اتفاقات مختلف، اطلاعاتی داریم اما لزوما همیشه به وقوع نمی‌پیوندند و ممکن است بازار واکنشی متفاوت از خود نشان دهد. تنها نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که بازار در واقع منعکس کننده احساسات معامله‌گران است. از آن‌جایی که احساسات ثبات ندارند، در بازارها شاهد واکنش‌های نوسانی و تصادفی هستیم. روانشناسی معامله‌گری دقیقا در تلاش است تا این گونه رفتارهای بازار را بررسی کند. بازار همیشه منطقی عمل نمی‌کند و اغلب دچار آشفتگی بوده و پیش‌بینی آن دشوار است. از آن‌جایی که ارتباطات گسترش یافته و اخبار به صورت لحظه‌ای در سراسر دنیا منتشر می‌شوند، می‌توان تاثیر آن را در لحظه بر روی نمودار مشاهده کرد. حتی عقلانی‌ترین و سنجیده‌ترین استراتژی‌ها نیز ممکن است با شکست روبه رو شوند. گاهی اوقات تمامی کارهای درست و مورد نیاز را انجام می‌دهید، اما در نهایت باز شکست می‌خورید. عملکرد استراتژی خود را در بلندمدت در نظر بگیرید، داشتن یک شکست به معنای غلط بودن استراتژی نیست. معمولا ضررها و شکست‌ها باعث می‌شوند تا در کاری تجدیدنظر کنید و سیستم خود را تغییر دهید اما همیشه یک ضرر به معنی نیاز برای تغییر شرایط نیست. همیشه شکست‌ها را بصورت جداگانه بررسی کنید. هیچ استراتژی توانایی پیش‌بینی اخبار ناگهانی و اقدامات دیگران را ندارد. بنابراین پس از شکست از خود سوال کنید که دلیل آن چیست؟ استراتژی شما ضعیف است؟ یا با اینکه استراتژی شما مناسب است درگیر شانس و اتفاق شده‌اید؟ جمع بندی در این مقاله احساسات شایعی که معامله‌گران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند را بررسی کرده و برای هر کدام از آن‌ها راه حل‌هایی را ارائه کردیم. روانشناسی معامله‌گری در بازار ارز دیجیتال یکی از مهم‌ترین ابزارها برای رسیدن به موفقیت است. اکنون نیاز است تا این راه‌حل‌ها را به کار ببندید و در معاملات خود اجرا کنید. همچنین نیاز است تا خودتان را بهتر بشناسید، نظم و انضباط را به کار بگیرید و بصورت مداوم عملکرد خود و وضعیت عاطفی‌تان را بررسی کنید. شاید کار سختی بنظر برسد اما مطمئن باشید بسیار موثر بوده و برای به موفقیت رسیدن در معامله‌گری الزامی خواهد بود. منبع: Tokenist [4], Axi [5] [1] https://blog.valmart.net/%d9%be%d9%84%d9%86-%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%aa%db%8c-%d9%85%d9%88%d9%81%d9%82/ [2] https://blog.valmart.net/%d9%81%d9%88%d9%85%d9%88-%db%8c%d8%a7-%d8%aa%d8%b1%d8%b3-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d8%b3%d8%aa-%d8%af%d8%a7%d8%af%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%be-%d9%84%d8%a7%d8%b3-%db%8c%d8%a7-%d8%ad%d8%af-%d8%b6%d8%b1%d8%b1-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] https://tokenist.com/investing/trading-psychology/ [5] https://www.axi.com/uk/blog/education/what-is-trading-psychology

شورت سلینگ، فروش استقراضی، پوزیشن شورت یا موقعیت فروش، همگی نوعی از معاملاتند که در جهت عکس معاملات خرید یا لانگ بوده و با هدف کسب سود از کاهش قیمت سهام، ارز دیجیتال و ... مورد استفاده قرار می‌گیرند. در معاملات فروش با عواملی مانند حساب مارجین، وام گیری از شخص ثالث و اهرم رو به رو هستیم که کار با آن‌ها نیازمند تجربه‌کافی از معامله‌گری، علی‌الخصوص معاملات شورت سلینگ است. این دست از معاملات باعث می‌شوند بازارهای مالی دو طرفه بوده و هر دو امکان خرید و فروش فراهم باشد. در ادامه با شورت سلینگ یا فروش استقراضی بیشتر آشنا خواهیم شد. شورت سلینگ چیست؟ فروش استقراضی یا شورت سلینگ (Short Selling) یک استراتژی سرمایه‌گذاری و معامله‌گری است که در صورت وجود پیش‌بینی کاهش قیمت اوراق بهادار، ارزهای دیجیتال و سایر دارایی‌های مالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. پیش از هر توضیحی، توصیه می‌شود این استراتژی تنها توسط معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با تجربه مورد استفاده قرار گیرد. معامله‌گران ممکن است از شورت سلینگ برای سفته بازی (Speculation) استفاده کنند و مدیران پورتفوی و سرمایه‌گذاران از فروش استقراضی برای محافظت و پوشش ریسک (Hedge) دارایی‌های خریداری شده، در برابر کاهش قیمت بازار استفاده می‌کنند. سفته بازی ریسک قابل توجهی را بدنبال دارد و روش معاملاتی پیشرفته‌ای است. از آن‌طرف پوشش ریسک، روش معاملاتی رایج‌تری است که شامل باز کردن یک موقعیت معاملاتی فروش، در جهت کاهشِ ریسکِ دارایی‌های خریداری شده است. یک معامله‌ی ‌فروش استقراضی با قرض گرفتن ارز دیجیتال یا دارایی دیگری که معامله‌گر معتقد است ارزش آن کاهش می‌یابد، باز می‌شود. در ادامه معامله‌گر، سهام قرض گرفته شده را به قیمت بازار به خریدارانی که مایل هستند می‌فروشد. در واقع معامله‌گر معتقد است که ارزش دارایی در آینده کاهش پیدا خواهد کرد و می‌تواند با قیمت پایین‌تری دارایی مورد نظر را خریداری کرده و دارایی وام گرفته شده را پس دهد. از آن‌جایی که قیمت هر دارایی می‌تواند تا بی‌نهایت افزایش پیدا کند پس ریسک شورت سلینگ نامحدود است. همیشه نسبت به فروشندگان استقراضی یا شورت‌کنندگان بازار حس بدی وجود دارد؛ چرا که وقتی اکثریت مردم در ضرر هستند آنها سود می‌برند. در ویدئو زیر نگاهی به نقش اساسی شورت‌کنندگان و ضرورت وجود آنها در بازار می‌اندازیم. نحوه کار فروش استقراضی در شورت سلینگ، فروشنده با قرض کردن دارایی از صرافی، یک موقعیت فروش باز می‌کند به این امید که در آینده بتواند در قیمت‌های پایین‌تری دارایی مورد نظر را بازخرید کند و از این اتفاق کسب سود کند. برای بستن یک موقعیت شورت سلینگ، معامله‌گر دارایی را دوباره در بازار خریداری می‌کند و به وام دهنده یا کارگزار پس می‌دهد. معامله‌گران برای کسب سود از یک موقعیت فروش استقراضی، امیدوارند تا دارایی مورد نظر را با قیمتی کمتر از زمانی که دارایی را قرض گرفته‌اند، باز خرید کنند. معامله‌گران برای انجام این دست از معاملات، مقداری کارمزد و کمیسیون به صرافی یا شخص ثالث پرداخت می‌کنند. برای محاسبه سود و ضرر معاملات شورت سلینگ، این دست از هزینه‌ها نیز باید محاسبه شوند و نیاز است قبل از انجام معامله، برای این هزینه‌ها آماده بود. معامله‌گر برای باز کردن یک موقعیت فروش استقراضی، نیاز به یک حساب مارجین یا فیوچرز [1] دارد و تا زمانی که موقعیت معاملاتی باز دارد، باید با توجه به ارزش دارایی قرض گرفته شده، بهره (Interest) بپردازد. سرمایه‌گذاران برای انجام این معاملات به مقداری سرمایه (با توجه به مقدار وام) بعنوان وجه تضمین در حساب معاملاتی خود نیاز دارند تا به صرافی ثابت کنند، توانایی پرداخت دارایی قرض گرفته شده را دارند. در صورتی که توانایی پرداخت دارایی قرض گرفته شده را نداشته باشد و ضرر موقعیت معاملاتی، بیش از دارایی موجود در حساب شود، صرافی معامله را بسته و سرمایه قرض داده شده را از حساب سرمایه‌گذار کسر کند. تاریخچه فروش استقراضی اختراع شورت سلینگ و اولین معامله آن، به دوره کمپانی هند شرقی هلند و سال ۱۶۰۹ برمی‌گردد. در آن زمان یکی از سهامداران قبلی این شرکت یعنی ایزاک لامار که به تازگی اخراج شده بود، متوجه شد که با افزایش تاجران فرانسوی، احتمالا قیمت کالاها کاهش یافته و این موضوع باعث کاهش قیمت کمپانی هند شرقی می‌شود. این فرد روش فروش استقراضی را اختراع کرد تا از این کاهش قیمت، سود دریافت کند. سال‌ها بعد بازارهای دیگر نیز به فکر استفاده از شورت سلینگ و قانون‌گذاری بر روی آن افتادند. در سال ۱۹۳۸ قانونی به نام "UpTick Rule" توسط SEC برای اجرا در بورس اوراق بهادار آمریکا تصویب شد که معامله گران را ملزم می‌کرد تنها در صورتی بتوانند معامله فروش باز کنند که قیمت پیشنهادی برای فروش اولیه، بالاتر از قیمت تقاضای فعلی باشد. این اتفاق باعث می‌شد تا قیمت ابتدا یک جهش به سمت بالا داشته باشد. دلیل تصویب این قانون، محدود کردن قدرت فروشندگان، در کاهش قیمت بی وقفه‌ی دارایی در طول یک دوره نزولی بود. این قانون در سال 2007 منقضی اعلام شد. تا به امروز فروش استقراضی دچار تغییراتی شده است و مواردی مانند مارجین، بهره مارجین، اهرم و... به آن اضافه شده‌ و کار با آن را پیچیده‌تر کرده است. شورت سلینگ در طول زمان موافقان و مخالفان خود را داشته است. عده‌ای باور دارند که وجود فروش استقراضی باعث جذب معامله‌گران به بازار، افزایش حجم، ورود پول و همینطور افزایش نقدشوندگی می‌شود. از طرفی برخی معتقدند که وجود معاملات فروش باعث سواستفاده افراد با نفوذ و ثروتمند می‌شود و ممکن است ریزش‌های بازار دستکاری شده و عمیق‌تر باشد و سرمایه‌گذاران معمولی دچار ضرر بیشتری شوند. در هر صورت تا به امروز فروش استقراضی در بازارهای بزرگ و معروفی مثل بازار بورس آمریکا و بازار ارزهای دیجیتال راه اندازی شده است و باعث می‌شود تا معامله‌گران در زمانی، اعم از دوره صعودی یا نزولی بازار، بتوانند از نوسانات قیمتی کسب سود کنند. چرا از شورت سلینگ استفاده کنیم؟ با فروش استقراضی می‌توان از کاهش قیمت‌های دارایی سود کسب کرد. از شورت سلینگ برای سفته‌بازی و پوشش ریسک استفاده می‌شود، در واقع این دو مورد اصلی‌ترین کاربردهای آن هستند. یک سفته‌باز در واقع مشغول شرط‌‌بندی بر روی قیمت آینده یک دارایی است و در صورتی که اشتباه کند، دچار ضرر سنگینی خواهد شد. از آن‌جایی که شورت سلینگ با ریسک‌های دیگری از جمله مارجین، دست و پنجه نرم می‌کند پس نگهداری طولانی این موقعیت‌ها سخت است و بهتر است که برای مواردی مانند سفته‌بازی، در تایم زمانی کمتری پوزیشن‌های معاملاتی را نگهداری کرد. همچنین ممکن است افراد برای محافظت از یک موقعیت خرید، یک پوزیشن فروش باز کنند. برای مثال اگر قرارداد اختیار خرید دارید می‌توانید برعکس آن، یک پوزیشن شورت سلینگ باز کنید یا برای پوشش ریسک دارایی که خریداری کرده‌اید، می‌توانید بر روی دارایی که با آن همبستگی دارد، پوزیشن شورت بگیرید. مثال از فروش استقراضی تصور کنید بیت کوین در نزدیکی محدوده حمایتی کلیدی 30 هزار دلار قرار دارد، پیش‌بینی این است که اگر این سطح شکسته شود بیت کوین تا 15 هزار دلار ریزش خواهد داشت. بنابراین معامله‌گر تصمیم می‌گیرد که 1 عدد بیت کوین بر روی 30 هزار دلار از صرافی قرض گرفته و بفروش برساند. قیمت تا 20 هزار دلار ریزش پیدا کرده و معامله‌گر ترجیح می‌دهد سریع‌تر سود خود را ذخیره کند. بنابراین او 1 عدد بیت کوین در قیمت 20 هزار دلار خریداری می‌کند. از آن‌جایی که تنها یک عدد بیت کوین فروخته شده و 10 هزار دلار پایین‌تر خریداری شده (10,000 = 20,000 - 30,000) است، بدین ترتیب بدون احتساب کارمزد و مارجین معامله، معامله‌گر 10 هزار دلار سود در این معامله کسب کرده است. شرایط ایده‌آل برای شورت سلینگ زمان‌بندی برای ورود به معاملات فروش استقراضی بسیار مهم است، زیرا دارایی‌های مالی سریع‌تر از آنکه افزایش قیمت را تجربه کنند، دچار ریزش می‌شوند؛ پس در صورتی که پیش‌بینی بر کاهش قیمت دارایی است، باید در انجام پوزیشن عجله کرد. از طرفی ورود سریع به معامله‌ی فروش استقراضی، باعث می‌شود که هزینه‌های مارجین و ضرر معامله بالا رفته و نگهداری آن بسیار سخت شود. در ادامه چند مورد از شرایط ایده آل برای ورود به معاملات شورت سلینگ را مطالعه می‌کنیم: در طول بازار نزولی روند نزولی یا بازار خرسی زمانی است که بازار در حال تشکیل کف و سقف‌های متوالی و پایین‌تر از قبلی است و در واقع قیمت مدام در حال کاهش است. یکی از مهم‌ترین اصول معامله‌گران این است که "روند بهترین دوست شماست". از این رو، گرفتن معاملات شورت در طول یک روند نزولی، به مراتب کم ریسک‌تر و پر سودتر، نسبت به شورت سلینگ در طول یک بازار صعودی است. مواقعی که بازارها دچار بحران‌های مالی شدیدی می‌شوند، معامله‌گرانِ فروش استقراضی، با سودهای هنگفتی رو به رو می‌شوند . بازار ارزهای دیجیتال در سال ۲۰۱۸ به همین شکل بود. دوره‌ بحرانی یک پروژه یا بازار یک پروژه به دلایل مختلفی ممکن است از لحاظ فاندامنتالی دچار مشکل شود. برای مثال، هک شدن پروژه، آزادسازی توکن، فروش سنگین توسط سرمایه‌گذاران پروژه، جدایی اعضای تیم، عدم آپدیت پروژه و ... عواملی هستند که ممکن است باعث تاثیرگذاری منفی روی قیمت یک ارز دیجیتال شوند. برای بوجود آمدن بحران در شرایط فاندامنتال یک بازار، نیاز به اتفاقات بزرگ‌تری است. فروش سنگین چندین نهنگ، تغییر نرخ بهره، به وجود آمدن مشکلات اقتصادی از جمله تورم یا اتفاقاتی ناگوار مانند جنگ یا بیماری‌های همه گیر، عواملی هستند که می‌توانند در شروع یک روند نزولی و کاهش ارزش یک بازار مالی تاثیرگذار باشند. ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا داده‌های فاندامنتال، بر روی نمودار و داده‌های قیمتی نیز مشاهده شوند؛ به همین دلیل معامله‌گرانِ شورت سلینگ ترجیح می‌دهند با شروع روند نزولی و تایید آن، به سراغ معاملات فروش خود بروند نه آنکه از قبل وارد معامله شوند. تایید شروع روند نزولی از اندیکاتورهای تکنیکال زمانی که چندین اندیکاتور، سیگنال روند نزولی صادر می‌کنند، احتمال کاهش قیمت بسیار بالا می‌رود. برای مثال از این سیگنال‌ها، می‌توان از شکست یک حمایت کلیدی و همینطور تقاطع نزولی دو میانگین متحرک [2] مانند تقاطع مرگ نام برد. تقاطع مرگ یکی از مهم‌ترین نشانه‌های روند نزولی است که زمانی این سیگنال صادر می‌شود که میانگین متحرک ۵۰، میانگین متحرک ۲۰۰ را به سمت پایین قطع کند. مزایا و معایب فروش استقراضی استفاده از شورت سلینگ می‌تواند بسیار پرهزینه باشد، در صورتی که معامله‌گر حدس اشتباهی در مورد حرکت قیمتی آینده‌ی دارایی مورد نظر داشته باشد. از طرفی معامله‌گری که یک دارایی مالی خریداری کرده است، تنها در صورتی صددرصد سرمایه‌اش را از دست می‌دهد، که قیمت دارایی به صفر برسد. اما معامله‌گری که یک پوزیشن فروش استقراضی باز کرده است ممکن است بیش از ۱۰۰٪ درصد از سرمایه‌اش را از دست بدهد، زیرا هیچ سقفی برای قیمت یک دارایی و افزایش آن وجود ندارد. زمانی که پوزیشن شورت سلینگ نگهداری می‌شود، معامله‌گر باید حساب مارجین و مارجین نگهداری (Maintenance Margin) را تامین کند تا معامله بسته نشود. برای آشنایی بیشتر با مارجین نگهداری و مارجین تریدینگ، پیشنهاد می‌شود مقاله مارجین تریدینگ [3] را مطالعه کنید. مزایای شورت سلینگ احتمال سودهای بیشترسرمایه اولیه مورد نیازِ پایینامکان سرمایه‌گذاری اهرمیپوشش ریسک دارایی‌ها معایب شورت سلینگ احتمال ضرر نامحدود نیاز به حساب مارجینبهره مارجین ایجاد شده (کارمزدی که وام‌دهنده دریافت می‌کند)نوسان مثبت قیمت ریسک‌های فروش استقراضی شورت سلینگ علاوه بر ریسک افزایش قیمت دارایی که خطر از دست دادن سرمایه را به‌همراه دارد، ریسک‌های دیگری را هم شامل می‌شود. خطر کال مارجین معاملات شورت سلینگ، عموما بر روی حساب‌های مارجین انجام می‌شود که با وام گرفتن از صرافی، می‌توان به معاملات با پوزیشن فروش پرداخت. در این دست از معاملات باید مقداری سرمایه‌ را بعنوان تضمین، در حساب مارجین صرافی نگهداری کرد تا صرافی معامله را باز نگه دارد. در صورتی که مقدار ضرر معامله بیشتر از سرمایه موجود در حساب باشد، صرافی برای جلوگیری از ضرر خود، معامله را بسته و معامله‌گر کال مارجین می‌شود و ۱۰۰٪ سرمایه وارد شده به معامله را از دست می‌دهد. زمان‌بندی اشتباه ممکن است یک پروژه یا یک ارز دیجیتال، Overvalue یا با ارزشی بیش از اندازه باشد ولی مدت‌ها زمان ببرد تا کاهش قیمت و ریزش را تجربه کند. در این مدت ممکن است کارمزدهای معامله بالا رفته یا معامله دچار ضرر شود که کار را برای معامله‌گر سخت می‌کند. ریسک قانون‌گذاری بازار ارزهای دیجیتال بازار نوپایی است و با توجه به مارکت کپ نسبتا پایینی که در مقایسه با سایر بازارها دارد، افراد قدرتمند با حرکت‌های هماهنگ شده می‌توانند نوسانات قیمتی شدیدی را در آن ایجاد کنند. این اتفاقات باعث می‌شوند تا قانون‌گذاران برای جلوگیری از فشار فروش، معاملات را به حالت معوق در آورند. این دست از اتفاقات باعث افزایش قیمت شده و فروشندگان را دچار ضرر می‌کند. شورت اسکوییز شورت اسکوییز (Short Squeeze) در واقع به افزایش ناگهانی قیمت گفته می‌شود. زمانی که این اتفاق رخ می‌دهد معامله‌گرانِ فروش استقراضی، دچار ضرر می‌شوند و از معاملات فروش خود خارج می‌شوند که این اتفاق نیز باعث افزایش قیمت بیشتر دارایی می‌شود. برای آشنایی بیشتر با پدیده شورت اسکوییز، این مطلب [4] را بخوانید. جمع‌بندی وجود معاملات شورت سلینگ برای بازارهای مالی بسیار مفید است، چرا که باعث افزایش نقدشوندگی در بازار می‌شود. بازارهای سهامی که از این معاملات استفاده نمی‌کنند، عمدتا با مشکلاتی از جمله عدم نقدشوندگی و روندهای نزولی فرسایشی و طولانی‌ مدت رو به‌ رو هستند. در نتیجه، وجود این دست از معاملات برای بازار ارزهای دیجیتال مفید است و بسته به زمان و نوع استفاده معامله‌گر، می‌تواند بسیار پر ریسک یا پر سود باشد. استفاده از این معاملات نیازمند تجربه‌ی بالا در معامله‌گری و مدیریت ریسک است تا با محدود کردن ریسک‌های معامله، بتوان از کسب سود حداکثری بهره‌مند شد.  منبع: Investopedia [5] , Bybit [6] , SpeedTrader [7] [1] https://blog.valmart.net/%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84%d8%a7%d8%aa-%d8%a2%d8%aa%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d9%81%db%8c%d9%88%da%86%d8%b1%d8%b2-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%b1%d8%a7%d9%87%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c-%d8%a7%d9%86%d8%af%db%8c%da%a9%d8%a7%d8%aa%d9%88%d8%b1-%d9%85%db%8c%d8%a7%d9%86%da%af%db%8c%d9%86-%d9%85%d8%aa%d8%ad%d8%b1%da%a9/ [3] https://blog.valmart.net/%d9%85%d8%a7%d8%b1%d8%ac%db%8c%d9%86-%d8%aa%d8%b1%db%8c%d8%af%db%8c%d9%86%da%af-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] https://blog.valmart.net/%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%da%a9%d9%88%d8%a6%db%8c%d8%b2-%db%8c%d8%a7-%d9%81%d8%b1%d9%88%d8%b4-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b6%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [5] https://www.investopedia.com/terms/s/shortselling.asp [6] https://learn.bybit.com/trading/how-to-short-crypto/ [7] https://speedtrader.com/short-selling-history/

بازارهای مالی نظیر سهام، فارکس و به طور خاص بازار رمزارزها، مملو از تله‌هایی هستند که برای به دام انداختن معامله‌گران احساسی و مردد طراحی شده‌اند. تله خرسی و گاوی از رایج‌ترین دام‌ها هستند. در این مطلب به شما یاد می‌دهیم چطور این تله‌ها را شناسایی کرده و با آن‌ها رفتار کنید تا به یک معامله‌‌گر بهتر تبدیل شوید. تله گاوی چیست؟ تله گاوی (Bull Trap) به افزایش ناگهانی قیمت در یک روند نزولی گفته می‌شود. این تله، به اشتباه سیگنال می‌دهد که یک دارایی در وضعیت گاوی قرار دارد؛ یعنی انتظار می‌رود قیمت افزایش یابد. معامله‌گران شاهد یک روند نزولی هستند و با پیش‌بینی بازگشت روند صعودی، به دنبال خرید روی قیمت مناسب هستند. پس از خرید در مرحله اول، قیمت رو به بالا شکسته و به بالای ناحیه حمایت یا سطح مقاومت می‌رسد اما بعد از آن برگشته و روند نزولی خود را از سر می‌گیرد. این الگو زمانی که قیمت رو به پایین شکسته و کف‌های پایین‌تری را تشکیل دهد، کامل شده و معامله‌گر را مجبور می‌کند که با ضرر از معامله خارج شود و یا در یک پوزیشن لانگ (خرید) گیر بیافتد. از این رو این شکست‌ قیمت را می‌توان سیگنال غلط در نظر گرفت و یکی از بدترین سناریوهایی است که یک معامله‌گر می‌تواند انتظارش را بکشد. تله گاوی چگونه اتفاق می‌افتد؟ یک تله گاوی کامل اساسا از سه بخش زیر تشکیل شده است که در تصویر نیز نشان داده‌ایم. روند نزولی– کاهش پیوسته قیمتبازگشت کاذب– بازگشت ضعیف قیمت رو به بالا در کوتاه مدتفروش زنجیروار– ادامه روند نزولی که کف جدیدی را ثبت می‎کند تله گاوی زمانی اتفاق می‌افتد که یک بازگشت کاذب، معامله‌گران امیدوار را در پوزیشن‌های لانگ به دام می‌اندازد. در تصویر بالا مرحله 1 یک روند نزولی در حال اصلاح را نشان می‌دهد. معامله‌گران سپس در مرحله 2 پیش‌بینی می‌کنند اصلاح قیمتی پایان یافته و به امید کسب سود وارد پوزیشن خرید می‌شوند. شاید این معامله با سود جزئی آغاز شود اما رالی قیمت، ممنتوم خود را از دست داده و نمی‌تواند پایدار باشد. هرچه تعداد فروشندگان از تعداد خریدارها در مرحله 3 بیشتر می‌شود، تغییرات قیمت نزولی‌تر شده و بازار را به سمت پایین سوق می‌دهند. الگو زمانی که قیمت به زیر کف قبلی سقوط کند، کامل شده و معامله‌گر معامله را متوقف کرده و یا در ضرری هنگفت فرو رفته‌ است. تله خرسی چیست؟ تله خرسی (Bear Trap) به کاهش قیمت سریع در یک روند صعودی گفته می‌شود. این تله نیز مانند همتای گاوی خود، سیگنال نادرست از اصلاح قیمت می‌دهد. این امر سبب می‌شود معامله‌گران به امید سود گرفتن از کاهش قیمت، پوزیشن شورت [1] باز کنند. البته از سوی دیگر می‌تواند باعث شود آنها دارایی خود را بفروشند تا از ضرر جلوگیری کنند. با این حال قیمت به روند صعودی خود ادامه داده و خرس‌ها متحمل ضرر یا از دست دادن فرصت‌های دیگر می‌شوند. تله خرسی چگونه اتفاق می‌افتد؟ یک تله خرسی مانند تله گاوی از سه بخش تشکیل شده است. روند صعودی– افزایش پیوسته قیمتبازگشت کاذب– بازگشت ضعیف قیمت رو به پایین در کوتاه مدتخرید زنجیروار– ادامه روند صعودی که سقف جدیدی را ثبت می‌کند تله خرسی زمانی اتفاق می‌افتد که یک بازگشت کاذب، معامله‌گران را در پوزیشن‌های شورت به دام می‌اندازد. در تصویر بالا مرحله 1 یک روند صعودی در حال اصلاح را نشان می‌دهد. معامله‌گران سپس در مرحله 2 پیش‌بینی می‌کنند اصلاح قیمتی پایان یابد و به امید کسب سود وارد پوزیشن فروش می‌شوند. در مرحله 3 با پیشی گرفتن تعداد خریداران از فروشندگان، تغییرات قیمت نیز صعودی‌تر شده و بازار را به سمت بالا سوق می‌دهد. این الگو زمانی که قیمت به بالای سقف قبلی صعود کند، کامل شده و معامله‌گر معامله را متوقف کرده و یا در ضرری هنگفت فرو رفته‌ است. چه کسانی پشت تله‌های خرسی و گاوی هستند؟ بسیاری از معامله‌گران و تحلیل‌گران معتقدند که بازار کریپتو دستکاری می‌شود. تعداد زیادی از تله‌های خرسی و گاوی توسط بازیگران بزرگ بازار رهبری می‌شوند: نهنگ‌ها– نهنگ‌ها (سرمایه‌گذاران بسیار بزرگ) همیشه به دنبال فرصت برای انباشت رمزارزها روی قیمت‌های پایین هستند و وقتی قیمت بالا می‌رود آن‌ را می‌فروشند. این افراد به لطف دارایی‌های عظیم خود قادرند یک پامپ یا دامپ را رهبری کنند. صرافی‌های بزرگ– صرافی‌ها از کارمزدهای لیکوئید شده سود دریافت می‌کنند، از این رو تله‌های خرسی به طور خاص به سود آنهاست. صرافی‌ها برای ایجاد تله‌های خرسی از ربات‌های معامله‌‌گر استفاده می‌کنند. بازارسازها– بازارسازها ظاهر اخبار را طوری دستکاری می‌کنند که احساسات حاکم بر بازار را با هدف آنان همسو سازد: ایجاد هیجان یا فاد (ترس، تردید و شک). نحوه شناسایی تله‌های خرسی و گاوی و جلوگیری از آنها اکنون که می‌دانید تله‌های گاوی و خرسی چگونه هستند به برخی نکات که در ادامه آورده شده توجه کنید تا در دام این دست معاملات نیافتید. به دنبال واگرایی RSI باشید یکی از راه‌های تشخیص یک تله گاوی یا خرسی محاسبه شاخص قدرت نسبی (RSI) دارایی است. این اندیکاتور تکنیکال به شما اجازه می‌دهد تا بررسی کنید یک رمزارز در حالت خرید/فروش بیش از حد قرار دارد یا خیر. RSI بالا می‌تواند سیگنال یک تله خرسی یا گاوی باشد. تله گاوی و RSI بالا در مورد تله گاوی، داشتن RSI بالا و موقعیت اشباع خرید به معنای فشار فروش رو به افزایش است. معامله‌گران به دنبال کسب سود بوده و احتمالا زود از معامله خارج می‎شوند. از این رو شکست قیمت و روند صعودی اولیه ممکن است نشانه افزایش ادامه‌دار قیمت نباشند. در عوض به محض آنکه معامله‌گران شروع به فروش دارایی‌های خود کنند، قیمت احتمالا کاهش خواهد یافت. تله خرسی و RSI بالا RSI بالا و موقعیت اشباع خرید در یک تله خرسی احتمالی می‌تواند نشانه فشار فروش بالا نیز باشد. در چنین مواردی ممکن است بازارسازها با هدایت قیمت به پایین به فروش گسترده دامن بزنند. این اقدام برای کاهش فشار فروش زیاد و ورود مجدد در قیمت‌های پایین‌تر است. هجوم تقاضای خرید در این مورد سبب افزایش قیمت خواهد شد. در چنین مواردی روند نزولی اولیه نشان‌دهنده تداوم ریزش قیمت نیست و تنها یک افت موقتی است که توسط دستکاری‌‌های بازار ایجاد شده است. به محض ورود بازارسازها قیمت مجددا افزایش می‌یابد.از این رو یک RSI بالا می‌تواند نشانه یک تله خرسی بالقوه نیز باشد. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی با اندیکاتور RSI این مطلب [2] را مطالعه کنید. حجم معاملات را چک کنید حجم معاملات هم در تله‌های خرسی و هم گاوی یک اندیکاتور مهم به‌شمار می‌آید. برای تغییر جهت قیمت به حجم زیادی از تراکنش‌ها نیاز است. بنابراین اگر شاهد افزایش یا کاهش ناگهانی قیمت هستید اما حجم معاملات تغییری نکرده است، آن را سیگنال هشدار تله‌های خرسی و گاوی تلقی کنید. اخبار را چک کنید اخبار، چه خوب و چه بد، روی بازار تاثیر دارند مخصوصا سرمایه‌گذاران تازه‌وارد، زیرا این روزها اخبار جعلی زیادی برای ایجاد فاد یا فومو [3] وجود دارند. بازیگران بزرگ بازار مانند کوسه‌ها، نهنگ‌ها و نهادهای مالی اغلب از اخبار برای ایجاد تله‌های خرسی و گاوی استفاده می‌کنند. بنابراین زمانی که شاهد تغییر جهت شدید قیمت هستید، سریعا به وبسایت‌های خبری معتبر رفته، به دنبال اخبار جدید بگردید و سپس تصمیم‌گیری کنید. حد ضرر بگذارید استفاده از حد ضرر بخش مهمی از یک استراتژی معاملاتی موفق است. حتی اگر کاملا درباره یک معامله مطمئن هستید، بازار همچنان می‌تواند برخلاف انتظار شما عمل کند. برای اینکه زمام امور از دستتان در نرود، باید از استاپ لاس استفاده کنید، زیرا اگر فقط 3 تا 5 درصد معامله را از دست دهید، همچنان فرصت جبران اشتباه را در معاملات دیگر دارید. اینکه همیشه از حد ضرر استفاده کرده و ضررهای بالقوه را در استراتژی معاملاتی خود وارد کنید، کار عاقلانه‌ایست و آشفتگی‌های احساسی را به حداقل می‌رساند. انتظار نداشته باشید بازار به میل شما رفتار کند، زیرا در بسیاری از موارد این گونه نیست. برای آشنایی با نحوه تعیین حد ضرر، توصیه می‌کینم این مقاله [4] را بخوانید. چگونه با وجود تله گاوی یا خرسی معامله کنیم اگر مطمئن نیستید که معامله‌ی پیش‌ِرویتان تله گاوی و یا خرسی است، می‌توانید محتاط‌تر عمل کرده و مدیریت ریسک مناسبی انجام دهید. در ابتدا می‎توانید به دنبال نشانه‌های تایید بگردید از جمله حجم معاملات، الگوهای کندل استیک  صعودی و RSI پایین یا خنثی! در ادامه نیز توصیه می‌شود برای به حداقل رساندن ضرر، استاپ لاس بگذارید. نحوه معامله با تله‌ گاوی در یک تله گاوی روند کاهشی است اما معامله‌گر همچنان در حال خرید می‌باشد. ریسک چنین معاملاتی در معامله خلاف جهت روند است. اما حقیقت این است که یک روند می‌تواند بیشتر از مقدار پیش‌بینی‌شده طول بکشد. بهترین روش این است که معاملات خود را با روند غالب همسو کنید. به عنوان مثال در تله گاوی فوق روند همچنان پایین‌تر است و در این حالت باید پوزیشن شورت باز کنید؛ از این رو تشخیص سطوح مقاومتی امری مهم به‌شمار می‌آید. اگر قیمت به سمت بالا برگشته و شاهد علائم تله گاوی - که پیش‌تر درباره آن‌ها توضیح داده شد – باشید، آنگاه ادامه روند نزولی از پتانسیل بالایی برخوردار خواهد بود. علاوه بر این، کف قیمتی قبلی را در نمودار پیدا کنید و در صورت شکست قیمت، یک اوردر استاپ قرار دهید. از اوردرهای فروش پی در پی برای گرفتن سود استفاده کرده و معاملات خود را با روند غالب  -که نزولی است - همسو کنید. روی هم رفته بهترین روش برای معامله در یک الگوی تله گاوی آن است که روند غالب را دنبال کرده و به جای فرصت خرید به دنبال فرصت‌های فروش استقراضی باشید. نحوه معامله با تله‌ خرسی معامله‌گران می‌توانند با استفاده از پرایس اکشن به معامله لحظه‌ای در یک تله خرسی بپردازند. اندیکاتورهای تکنیکال معمولا نمی‌توانند تضمین کنند که از تله خرسی در امان هستید. با این حال پرایس اکشن یک ابزار عالی برای تشخیص این الگوهاست. یک تله خرسی معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت به طور شدید و ناگهانی برخلاف روند صعودی قیمت حرکت می‌کند. درک چنین رفتار قیمتی کار ساده‌ایست. حرکت شارپی قیمت به سمت پایین، باعث ایجاد تله می‌شود چرا که معامله‌گران را می‌ترساند. معمولا در این مرحله قیمت به زیر یک سطح حمایتی مهم می‌رسد. اما این تله نهایتا منجر به یک رالی صعودی می‌شود. اگر پرایس اکشن بدانید، متوجه خواهید شد که یک تله خرسی در دو مرحله توسعه پیدا می‌کند: ریزش ناگهانی و شارپی قیمتریزش شارپی قیمت اغلب که با یک ریکاوری قوی همراه است و منجر به تشکیل الگوی “V” در نمودار می‌شود. نتیجه‌گیری وقتی پای معامله در زمان تله گاوی یا خرسی که ماهیتی غیرقابل ‌پیش‌بینی دارند در میان باشد، هیچ قانون محکمی نمی‌توان نوشت. با این حال با مطالعه اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال مرتبط و کسب تجربه در بازارهای مالی، علی‌الخصوص رمزارزها، در تشخیص تله‌های خرسی و گاوی ماهر شده و می‌توانید به راحتی معامله کنید. منبع: learn.bybit [5] , blog.liquid [6] , phemex [7] [1] https://blog.valmart.net/%d8%b4%d9%88%d8%b1%d8%aa-%d8%a7%d8%b3%da%a9%d9%88%d8%a6%db%8c%d8%b2-%db%8c%d8%a7-%d9%81%d8%b1%d9%88%d8%b4-%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d9%82%d8%b1%d8%a7%d8%b6%db%8c-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%a2%d9%85%d9%88%d8%b2%d8%b4-%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%a7%d9%86%d8%af%db%8c%da%a9%d8%a7%d8%aa%d9%88%d8%b1-rsi/ [3] https://blog.valmart.net/%d9%81%d9%88%d9%85%d9%88-%db%8c%d8%a7-%d8%aa%d8%b1%d8%b3-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d8%b3%d8%aa-%d8%af%d8%a7%d8%af%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d9%be-%d9%84%d8%a7%d8%b3-%db%8c%d8%a7-%d8%ad%d8%af-%d8%b6%d8%b1%d8%b1-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [5] https://learn.bybit.com/trading/what-is-a-crypto-bull-trap-and-how-to-avoid-it/ [6] https://blog.liquid.com/what-is-a-cryptocurrency-bear-trap-and-bull-trap [7] https://phemex.com/academy/bull-trap-vs-bear-trap#what_is_a_bull_trap

معامله‌گران برای تحلیل چارت رمزارزها و پیش‌بینی عملکرد آنها از اندیکاتورهای مختلفی استفاده می‌کنند. اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال می‌توانند مبتنی بر نوسان، ممنتوم، حجم معاملات و در اغلب موارد روندها باشند. یکی از اندیکاتورهای تشخیص روند محبوب در میان سرمایه‌گذاران کریپتو، شاخص ترس و طمع است. اما در این مورد بخصوص یک اندیکاتور روند داریم که شاخص هم هست؛ یعنی برای پیش‌بینی قیمت، طیف متنوعی از داده‌ها را با هم ترکیب می‌کند. در شاخص ترس و طمع ترکیب پارامترهای بنیادی و احساسات، تصویر اجمالی از ترس و طمع بازار بدست می‌دهد. این اندیکاتور به شما کمک می‌کند تا احساسات کلی حاکم بر بازار رمزارزها را بفهمید، گرچه برای معامله نباید فقط به یک اندیکاتور بسنده کرد. شاخص چیست؟ معامله‌گران هنگام ارزیابی ارزش فعلی یا آینده یک رمزارز، معمولا به داده‌های تکنیکال قوی متکی هستند. تعداد منابع و داده‌هایی که یک نفر می‌تواند انتخاب کند، تقریبا بی‌نهایت است. در نتیجه فعالان بازار با استفاده از شاخص‌ها دیگر نیازی ندارند ساعت‌ها وقت را صرف جمع‌آوری اطلاعات کنند. یک شاخص معمولا بخش‌های متعددی از داده‌ها را جمع‌آوری کرده و آن‌ها را در یک معیار آماری واحد ترکیب می‌کند. احتمالا تاکنون نام شاخص میانگین صنعتی داو جونز (DJIA) به گوشتان خورده است، یک شاخص معروف که بازار سهام را دنبال می‌کند. DJIA یک ترکیب وزنی قیمت از 30 شرکت بزرگ است که در صرافی‌های سهام بزرگ ایالات متحده لیست شده‌اند. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران می‌توانند با خریداری DJIA، ترکیبی از سهام این شرکت‌‌ها داشته باشند. شاخص ترس و طمع نیز یک معیار وزنی از داده‌های بازار است، اما این تنها شباهت این شاخص با DJIA است. شاخص ترس و طمع یک ابزار مالی و یا چیزی که بتوانید خریداری کنید نیست، تنها یک اندیکاتور بازار است که می‌تواند مکمل تحلیل‌هایتان باشد. شاخص ترس و طمع چیست؟ شاخص ترس و طمع در اصل توسط CNNMoney برای تحلیل احساسات بازار سهام ساخته شد. مجموعه Alternative.me پس از آن نسخه اصلی را اصلاح کرد و آن را با بازار کریپتو منطبق نمود. شاخص ترس و طمع مجموعه‌ای از روندها و اندیکاتورهای مختلف بازار را تحلیل می‌کند تا تعیین نماید که آیا فعالان بازار احساس ترس دارند یا طمع! رتبه 0 نشان‌دهنده ترس شدید و 100 نشان‌دهنده طمع شدید است. عدد 50 نشان می‌دهد بازار تقریبا در حالت خنثی به سر می‌برد. یک بازار سرشار از ترس می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که ارزش رمزارزها کمتر از مقدار واقعی آن است. ترس زیاد در بازار می‌تواند منجر به فروش بیش از حد شده و هیجانات افراطی شود. ترس لزوما بدین معنا نیست که بازار وارد روند خرسی طولانی‌مدت شده است. در عوض شما باید این نشانه را یک مبنای کوتاه یا میان‌مدت درباره احساسات کلی بازار تلقی کنید. پیشنهاد می‌شود مقاله فومو یا ترس از دست دادن در بازار رمزارزها [1] را مطالعه کنید. طمع در بازار به موقعیت برعکس ترس گفته می‌شود. اگر سرمایه‌گذاران و معامله‌گران طمع کنند، احتمال حباب و بالا رفتن ارزش رمزارزها وجود دارد. موقعیتی را تصور کنید که در آن فومو (FOMO) یا همان "ترس از دست دادن" باعث می‌شود سرمایه‌گذاران بازارها را پامپ کرده و قیمت بیت‌کوین [2] را بیش از حد بالا ببرند. به بیان دیگر، طمع زیاد ممکن است تقاضای مفرط به دنبال داشته و تورم مصنوعی برای قیمت ایجاد کند. درک احساسات بازار به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهد که از این موقعیت سود ببرند. وارن بافت (Warren Buffet)، سرمایه‌گذار معروف، در این باره می‌گوید: «وقتی دیگران طمع می‌کنند بترس و وقتی می‌ترسند طمع کن.» نحوه عملکرد شاخص ترس و طمع در رمزارزها به لحاظ تئوری شما می‌توانید شاخص ترس و طمع خودتان را طراحی کنید. پیش‌نیاز چنین امری این است که اطلاعات استفاده شده هم درست باشد و هم درست استفاده شود. به عنوان مثال بایستی به یک دانش معین از وقایع و واکنش‌های بازار دسترسی داشت تا بتوان تاثیر وقایع را به طور واقعی تشخیص داد. بررسی وزن فاکتورهای حقیقی نیز نقش مهمی در این تحلیل‌ها بازی می‌کند. شاخص ترس و طمع اینگونه اندازه‌گیری می‌شود: 0-24 = ترس شدید25-49 = ترس50-74 = طمع75-100 = طمع شدید در نمودار این شاخص ترس (0 تا 49) نشان‌دهنده کم شدن ارزش بازار کریپتو است و طمع (50 تا 100) حاکی از ارزش‌گذاری بالای رمزارزها و یک حباب بالقوه دارد. شاخص ترس و طمع از ساعت 00:00 (UTC) هر 8 ساعت بروز می‌شود. برای تعیین ارزش این شاخص باید اشاره کرد که اطلاعات ترس و طمع از شش منبع مختلف به دست می‌آید که در ادامه آورده شده‌اند. نحوه اندازه‌گیری شاخص ترس و طمع شاخص ترس و طمع از 6 فاکتور زیر با درصد وزنی متفاوت تشکیل شده است: نوسان (25%) نوسانات شدید در قیمت رمزارزها نشان‌دهنده یک بازار مضطرب است، درحالیکه رنج زدن قیمت به معنای ثبات بیشتر است. شاخص ترس و طمع، نوسان فعلی بازار را اندازه‌گیری کرده و آن را به ترتیب با میانگین‌های 30 و 90 روز گذشته مقایسه می‌کند. بدین ترتیب نوسان غیرعادی و شدید مستقیما روی قیمت تاثیر گذاشته و واکنش‌های زنجیره‌ای را سبب می‌شود. ممنتوم و حجم معاملات بازار (25%) ممنتوم بازار به نرخ شتاب کل برای اندازه‌گیری احساسات بازار گفته می‌شود. ممنتوم بازار می‌تواند در روند صعودی یا نزولی حرکت کند که تغییر حجم معاملات می‌تواند تاییدگر آن باشد. این بدان معناست که هرچه حجم معاملات بازار بیشتر باشد، معامله‌گران بیشتری در حال مشارکت‌اند. این فاکتور را می‌توان از حجم معاملات فعلی بازار با استفاده از میانگین 30 یا 90 روز گذشته محاسبه کرد. هرچه حجم خرید در یک بازار مثبت بیشتر باشد، شاخص طمع بالاتر است. حجم بازار همچنین با نرخ put-call (کاهش-افزایش) نیز قابل ارزش‌گذاریست. این فرمول با تقسیم کل تعداد گزینه‌های put (پوزیشن شورت) بر کل تعداد گزینه‌های call (پوزیشن لانگ) محاسبه می‌شود. اگر ارزش حاصل بیشتر از 1 باشد، گزینه‌های put حاکم بوده و اکثر فعالان بازار با احساسات منفی آن را ارزیابی می‌کنند (پیش‌بینی می‌کنند قیمت کاهش یابد). شبکه‌های اجتماعی (15%) شبکه‌های اجتماعی محل خوبی برای نظر دادن درباره معاملات بیت‌کوین و رمزارزهاست. بخصوص در توییتر، یک کامیونیتی قوی به طور پیوسته ناظر بازار بوده و مستقیما به آن واکنش نشان می‌دهد. با محاسبه هشتگ‌های معین و تعداد هشتگ‌های مربوط به بیت‌کوین در یک بازه خاص، می‌توان وضعیت را تقریبا دقیق تجزیه و تحلیل کرد. هرچه درخواست‌ها و اشتیاق بیشتر باشد، فاکتور طمع بالاتر است. شبکه‌های اجتماعی محرک پامپ و دامپ‌های بزرگ نیز هستند. به عنوان مثال پست‌های آنلاین ممکن است حاوی اطلاعات باارزشی بوده و انگیزه خرید یک رمزارز بخصوص باشند. به محض آنکه فومو پخش شده و هیاهوی خریداران ارزش آن دارایی را بالا ببرد، کسانی که پست گذاشته بودند، می‌توانند سهم‌های خود را فروخته و قیمت را به طور چشم‌گیری کاهش دهند. این افراد سپس می‌توانند با خرید مجدد رمزارزها سود کنند. نظرسنجی‌ها (15%) نظرسنجی‌ مستقیم درباره وضعیت فعالان بازار و دیگر ذینفعان گزینه مناسبی است. برای انجام آن، از تعداد کمی وبسایت واسطه معتبر استفاده می‌شود تا در فواصل زمانی مرتب آن‌ها را در جامعه آماری مناسبی اجرا کنند. نظرسنجی‌ به ما کمک می‌کند احساسات کلی بازار را تخمین بزنیم چرا که جامعه آماری انتخاب شده نماینده گروهی از معامله‌گران و سرمایه‌گذاران کریپتو هستند. کمپین‌های تبلیغاتی اغلب برای معرفی بهتر محصول خود از این روش استفاده می‌کنند. رای‌ها به طور خاص خریداری شده و نظرسنجی‌ها تنها نقش بازاریابی دارند. جاستین سان (Justin Sun)، موسس پلتفرم ترون [3]، بابت استفاده از این روش برای تبلیغ پلتفرم خود مورد انتقاد قرار گرفته بود. دامیننس بیت‌کوین (10%) بیت‌کوین در بازار رمزارزها پادشاه است. دامیننس این رمزارز در سهم آن از کل سرمایه بازار منعکس می‌شود. سرمایه بازار رمزارزها معیاری برای ارزش بازار است. دامیننس بالای بیت‌کوین می‌تواند نشان‎دهنده یک بازار مردد باشد، زیرا بسیاری از سرمایه‌گذاران سرمایه‌های خود را از آلت‌کوین‌های پرریسک به بیت‌کوین منتقل کرده‌اند. در چنین مواردی بیت‌کوین یک بهشت به‌شمار می‌آید که از سرمایه‌گذاران در برابر سقوط شدید قیمت محافظت می‌کند. البته این فاکتور را می‌توان به شکل متفاوتی نیز معنا کرد، مقدار زیاد سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین می‌تواند نشان‌دهنده فضای امن بازار نیز باشد. گوگل ترند (10%) Google Trends یک ابزار بسیار قدرتمند برای تحلیل اشتیاق کاربران است. این ابزار امکان ارزیابی مقدار جستجوی یک عبارت مشخص در موتور گوگل را فراهم می‌آورد. به عنوان مثال به محض افزایش توجه‌ها به بیت‌کوین، صف جستجوها و قیمت به طور همزمان بیشتر می‌شود. به لحاظ تاریخی افزایش جستجوها در گوگل برای بیت‌کوین با نوسانات هیجانی قیمت منطبق بوده است. آیا می‌توان از شاخص ترس و طمع برای پیش‌بینی بازار رمزارزها استفاده کرد؟ شاخص ترس و طمع یک اندیکاتور عالی برای پیش‌بینی زمانیست که کف موضعی قیمت‌ شکل گرفته و یک رالی قیمتی محتمل است. از سوی دیگر این اندیکاتور ابزاری ارزشمند برای زمان‌بندی تغییر در احساسات بازار و بازگشت بعدی قیمت‌هاست. قیمت با نزدیک شدن به ناحیه ترس شدید گرایش به برگشت دارد. این لحظه‌ایست که ترس اولین نشانه‌های تغییر به طمع را پیش از ورود کامل به منطقه طمع از خود نشان می‌دهد. شاخص ترس و طمع می‌تواند ابزاری کارآمد برای کنترل کردن تغییرات احساسات بازار باشد. پیش از آنکه بقیه بازار روند را منعکس کنند، نوسانات بزرگ می‌توانند نشان‌دهنده فرصتی برای ورود یا خروج باشند. آیا می‌توان از این شاخص برای تحلیل‌های بلندمدت استفاده کرد؟ این اندیکاتور در تحلیل‌های بلندمدت چرخه بازار کریپتو خوب عمل نمی‌کند. در یک رالی گاوی یا خرسی، سیکل‌های متعددی از ترس و طمع وجود دارد که برای نوسان‌گیری سودده هستند. با این حال پیش‌بینی تغییر بازار از گاوی به خرسی فقط از روی این شاخص برای سرمایه‌گذارانی که قصد هولد دارند دشوار خواهد بود. برای آنکه دید بلندمدتی داشته باشید، بایستی ابعاد دیگر بازار را نیز تحلیل کنید. توصیه همیشگی ما این است که به یک اندیکاتور یا سبک تحلیل متکی نباشید. قبل از هر سرمایه‌گذاری تحقیقات خود را انجام دهید و فقط مقداری از دارایی خود را سرمایه‌گذاری کنید که اگر از بین رفت آسیبی نبینید. جمع ‌بندی با آنکه شاخص ترس و طمع می‌تواند ابزاری بسیار مهم و کارآمد در تحلیل رمزارزها باشد، اما استفاده از آن به تنهایی هرگز کافی نیست. در تعیین قیمت همیشه فاکتورهای متعددی نقش دارند و باید آن‌ها را در نظر گرفت. به عنوان مثال شاخص ترس و طمع تنها به تحلیل احساسات بازار مربوط است، در حالی که تحلیل‌های تکنیکال و فاندامنتال مستقل از احساسات هستند. شاخص ترس و طمع به دلیل نوسان‌های موجود عموما برای پیش‌بینی‌های کوتاه و میان‌مدت به کار گرفته می‌شود. از آنجایی که این شاخص مستعد تغییرات سریع بوده و به راحتی تحت‌تاثیر پارامترهای جدید قرار می‌گیرد، استفاده از آن برای پیش‌بینی‌های بلندمدت قیمت‌ توصیه نمی‌شود. منبع: academy.shrimpy [4] , academy.binance [5] , learn.bybit [6] [1] https://blog.valmart.net/%d9%81%d9%88%d9%85%d9%88-%db%8c%d8%a7-%d8%aa%d8%b1%d8%b3-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d8%b3%d8%aa-%d8%af%d8%a7%d8%af%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a8%db%8c%d8%aa-%da%a9%d9%88%db%8c%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%aa%d8%b1%d9%88%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [4] https://academy.shrimpy.io/post/what-is-the-crypto-fear-and-greed-index [5] https://academy.binance.com/en/articles/what-is-the-crypto-fear-and-greed-index [6] https://learn.bybit.com/trading/crypto-fear-and-greed-index/

عرضه اولیه ارز دیجیتال یکی از از روش‌های پر سود برای سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزهاست که با ریسک‌های زیادی نیز همراه است. ارزهای دیجیتال هر روزه در حال پیشرفت و گسترش چشم‌گیری هستند. تیم‌های مختلف برنامه نویسی از سراسر جهان با اهداف گوناگون در تلاش‌اند تا ایده‌های خود را به مرحله عمل و تولید رسانده، در رشد تکنولوژی سهیم بوده و در نهایت دنیا را جای بهتری برای زندگی کنند. اما یکی از مهمترین ارکان لازم برای پیشرفت و توسعه تیم‌های برنامه نویسی، جذب سرمایه است. همانطور که در بورس، شرکت‌های تازه وارد با عرضه اولیه، سرمایه مورد نیاز خود را برای توسعه‌ی شرکت بدست می‌آورند، پروژه‌های کریپتوکارنسی نیز با روشی تقریبا مشابه سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری و مشارکت در رشد پروژه دعوت می‌کنند. در این مقاله با تمامی روش‌های عرضه اولیه، مزایا و معایب و همینطور نحوه اطلاع از عرضه اولیه‌ ارز دیجیتال آشنا خواهیم شد. عرضه اولیه ارز دیجیتال (ICO) چیست؟ عرضه اولیه کوین (Initial Coin Offering) یا به اختصار ICO که آن را اصطلاحا «عرضه اولیه ارز دیجیتال» می‌نامیم، چیزی شبیه به عرضه اولیه سهام (IPO) است اما این بار در دنیای بلاکچین و مخصوص به پروژه‌هایی که قصد فعالیت در حوزه کریپتوکارنسی‌ها دارند. در واقع ICO یک روش عرضه اولیه مربوط به رمزارزها است که یک استارتاپ بلاک‌چینی قبل از راه‌اندازی پروژه، فرصتی را در اختیار کاربران قرارمی‌دهد تا در صورت اعتماد به این پروژه قبل از لیست شدن در صرافی‌ها، با قیمت مناسبی بر روی این پروژه سرمایه‌گذاری کنند. در اینصورت استارتاپ‌ها بخش زیادی از سرمایه مورد نیاز خود برای شروع و ادامه فعالیت را بدین طریق بدست می‌آورند و در صورت رسیدن به اهداف مورد نظر، سرمایه ‌گذاران نیز سودهای قابل توجهی می‌کنند. روش دیگری به نام Initial Token Offering یا به اختصار ITO نیز وجود دارد که کاملا مشابه به ICO است با این تفاوت که مختص به توکن‌هاست، یعنی ارزهای دیجیتالی که بلاک‌چین مستقل و مخصوص به خود را ندارند. بسته به شرایط عرضه اولیه مورد نظر، شما می‌توانید با ارزهای دیجیتال (مانند بیت کوین، اتریوم و..) یا ارزهای فیات (مانند پوند، دلار و ...) ، در ICOهای مختلف شرکت کنید. سرمایه گذاران در قبال پولی که برای شرکت در عرضه اولیه می‌پردازند، مقداری از کوین‌های مربوط به پروژه را دریافت می‌کنند. در ادامه با توسعه پروژه و رشد قیمتی کوین پروژه، سرمایه گذاران می‌توانند با فروش کوین‌های خود، سود حاصل از شرکت در عرضه اولیه را کسب کنند. معمولا در ICOها با توجه به عدم شروع فعالیت پروژه و همینطور برای جلب توجه سرمایه گذاران، کوین‌ها با قیمت‌های پایین و مناسبی به آنها پیشنهاد می‌شود. نحوه انجام عرضه اولیه ارز دیجیتال مهمترین ابزار یک استارتاپ بلاک چینی برای انجام عرضه اولیه، وایت پیپر (WhitePaper) است که بدون شک برای بازاریابی در جهت جذب سرمایه پروژه لازم است.­­ استارتاپ‌های بلاک‌چینی در وایت پیپر خود در تلاش هستند تا از نظر فنی کاری که پروژه انجام می‌دهد را شرح دهند. همینطور نحوه کار پروژه و اهداف آن نیز در وایت پیپر درج شده است. ملاک برتری یک پروژه نسبت به پروژه‌های رقیب و راه حلی که برای رفع یک مشکل توسط پروژه ارائه می‌شود نیز از مواردی است که در وایت پیپر ذکر می‌شود. به همین علت قبل از اینکه در یک عرضه اولیه شرکت کنید، نیاز است تا در ابتدا بصورت کامل وایت پیپر پروژه را مطالعه کنید. اعضای تیم پروژه و سوابق آن‌ها، نقشه‌ی راه (RoadMap) و برنامه زمانی پروژه، سند توکنومیک پروژه شامل نحوه توزیع توکن، توکن‌های مخصوص سرمایه گذاران و توکن‌های مربوط به تیم پروژه و زمان اختصاص آن‌ها، نیز از عواملی هستند که قبل از سرمایه گذاری در یک عرضه اولیه نیاز است که بصورت کامل بررسی شوند. مزایا و معایب شرکت در عرضه اولیه ارز دیجیتال شرکت در انواع عرضه اولیه‌ ارز دیجیتال همانطور که ممکن است سودهای بزرگی به شما اهدا کند، ممکن است که شما رو دچار ضررهای سنگینی کند. از آنجایی که عمده معاملات در بازار ارزهای دیجیتال بصورت ناشناس و غیر قابل برگشت است و قانون‌گذاری جامعی در این حوزه انجام نشده، کلاهبرداری‌های زیادی توسط افراد سودجو شکل می‌گیرد که ارزهای دیجیتال بدون پشتوانه و جعلی را بفروش می‌رسانند.  سال 2017 در جریان روند صعودی بازار، تعداد زیادی از عرضه اولیه‌های ارز دیجیتال کلاهبرداری بوده و کلاهبرداران سودجو تعداد زیادی از سرمایه گذاران ناآگاه را به دام خود انداختند. همچنین ممکن است یک پروژه واقعی طبق برنامه ریزی‌های خود پیش نرود و به اهداف خود نرسد، در این صورت نیز سرمایه گذاران دچار ضررهای سنگین می‌شوند. اما در صورتی که یک پروژه واقعی باشد، طبق برنامه خود حرکت کرده و به اهداف خود نیز برسد (مانند پالی گان [1] یا اتریوم [2]) سرمایه گذاران شرکت کننده در عرضه اولیه آن به سودهای باورنکردنی خواهند رسید. اتریوم در زمان ICO هر توکن خود را با قیمت 0.31$ به فروش رساند و در حال حاضر با قیمتی بیش از 3900$ در حال معامله است. انواع روش‌های عرضه اولیه ارز دیجیتال در حال حاضر روش‌های متفاوت زیادی به جای ICO نیز در بازار در حال انجام هستند که هر کدام ویژگی‌های مخصوص به خود را دارند. بعضی از آنها ریسک کلاهبرداری را پایین تر می‌اورند و بعضی دیگر مخصوص به یک دسته از ارزهای دیجیتال (مانند گیمینگ) هستند. در این بخش از مقاله، مهم ترین روش‌های عرضه اولیه ارز دیجیتال را بررسی می‌کنیم. عرضه اولیه صرافی (IEO) IEO یا همان عرضه اولیه صرافی (Initial Exchange Offering) روشی مشابه با ICO است اما بجای انجام عرضه اولیه ارز دیجیتال توسط تیم خود پروژه، این کار توسط یک صرافی معتبر متمرکز به نمایندگی از تیم پروژه انجام می‌شود. در این روش کاربران برای شرکت در عرضه اولیه به صرافی مراجعه می‌کنند. عرضه اولیه صرافی نسبت به ICO امنیت بیشتری دارد، زیرا صرافی در ابتدا تحقیقات لازم در مورد پروژه را انجام داده و بعنوان یک واسط بین سرمایه گذار و استارتاپ برای جمع‌آوری سرمایه عمل می‌کند. صرافی‌های معتبری مانند بایننس، کوکوین و هوبی در این زمینه در حال فعالیت هستند. یکی از IEOهای موفق مربوط به صرافی بایننس و ارز دیجیتال AXS [3] می‌شود. تعداد کل توکن های این ارز دیجیتال 270 میلیون است که که در تاریخ 3 الی 4 نوامبر 2020، 11% آن با قیمت 0.1$ در عرضه اولیه فروخته شده و سرمایه‌ای در حدود 3 میلیون دلار در طی IEO برای این پروژه جمع آوری شده است. عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (IDO) IDO یا همان عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز (Initial Dex Offering) یکی دیگر از روش‌های جایگزین ICO است. این روش یکی از ایده‌های حوزه دیفای بوده و بسیار شبیه به IEO است و تنها تفاوت آن این است که جمع آوری سرمایه برای پروژه‌های نوظهور، به جای صرافی‌های متمرکز توسط صرافی‌های غیرمتمرکز و استخرهای نقدینگی [4] آن انجام می‌شود. در عرضه اولیه صرافی غیرمتمرکز، مشابه IEO پروژه‌ها توسط تیم صرافی بررسی شده و سپس اجازه لیست شدن و جمع آوری سرمایه به آنها داده می‌شود اما از آنجایی که سخت گیری‌ها نسبت به IEO کمتر بوده، احتمال کلاهبرداری یا به نتیجه نرسیدن پروژه نیز وجود دارد. توکن UMA یکی از موارد موفق IDO در صرافی یونی سواپ است که در تاریخ 29 آپریل 2020 در این صرافی لیست شد. عرضه اولیه این توکن با فروش 2% از تعداد کل توکن‌های آن (100,000,000 توکن) یعنی 2 میلیون توکن با قیمت هر توکن 0.26$ انجام شده و در نهایت سرمایه ای با ارزش 535,000$ جمع آوری شد. برای آشنایی کامل با صرافی‌های غیرمتمرکز و نحوه کار آنها، توصیه می‌کنیم این مقاله [5] را بخوانید. عرضه اولیه استخر استیک (ISPO) عرضه اولیه استخر استیک (Initial Stake Pool Offering) یا به اختصار ISPO یکی از روش‌های عرضه اولیه ارز دیجیتال است که در حال حاضر مخصوص به اکوسیستم کاردانو [6] محسوب می‌شود. دارندگان رمز ارز ADA می‌توانند در استخرهای تعیین شده، توکن‌های خود را استیک کنند و در ازای مقدار توکن استیک شده در عرضه اولیه‌ پروژه‌های مختلف شرکت کنند. البته این روش با تفاوت‌های کمی توسط سایر بلاک‌چین‌ها از جمله ترا [7]، سولانا [8] و پولکادات [9] نیز انجام می‌شود. این روش اولین بار در جولای - دسامبر 2021 برای پروژه MELD از اکوسیستم کاردانو انجام شده است و در نهایت در حدود 620 میلیون توکن ADA در استخرهای تعیین شده استیک شد، یعنی بیش از 1 میلیارد دلار سرمایه برای این پروژه جمع آوری شده است که نشان دهنده موفقیت آمیز بودن این نوع عرضه اولیه است. عرضه اولیه فارم (IFO) IFO یا همان عرضه اولیه فارم (Initial Farm Offering) یکی از جدیدترین روش‌های عرضه اولیه ارز دیجیتال است که اکثرا توسط صرافی‌های غیرمتمرکز انجام می‌شود و اولین بار توسط صرافی پنکیک سواپ انجام شد. این روش تا حدی شبیه به ییلد فارمینگ [10] است و سرمایه گذاران نقش تامین کننده نقدینگی را دارند. سرمایه گذاران برای شرکت در عرضه اولیه فارم به استخرهای نقدینگی مشخص شده مراجعه می‌کنند و توکن‌های نقدینگی یا LP تهیه کرده و سپس با توکن‌های نقدینگی خود در عرضه اولیه مورد نظر شرکت می‌کنند. در این روش با توجه به اینکه در صرافی‌های غیرمتمرکز انجام می‌شود، نیاز چندانی به احراز هویت نیست و کاربران در کشورهای تحت تحریم نیز می‌توانند در آن شرکت کنند. عرضه اولیه بازی (IGO) IGO یا همان عرضه اولیه بازی (Initial Game Offering) در واقع شبیه به روش‌های دیگر عرضه اولیه ارز دیجیتال است، با این تفاوت که این روش مخصوص به بازی‌های مبتنی بر بلاک‌چین [11] است که به شما امکان سرمایه گذاری روی این پروژه‌ها را از قبل از لانچ شدن آن می‌دهد. عرضه اولیه‌های بازی معمولا توسط لانچ پدها (LaunchPad) انجام می‌شود. لانچ پدها پلتفرم‌هایی مخصوص به عرضه اولیه هستند که فرآیند عرضه اولیه را راحت‌تر می‌کنند و سرمایه‌گذاران با روش‌های متفاوتی مثل خرید توکن به صورت مستقیم یا قفل کردن توکن بومی پلتفرم می‌توانند در عرضه اولیه‌های مختلف از جمله عرضه اولیه بازی شرکت کنند. GameFi و EnjinStarter دو لانچ پد فعال در زمینه انجام IGOها هستند که در حال حاضر در بازار کریپتوکارنسی فعالیت می‌کنند. عرضه اولیه توکن اوراق بهادار (STO) STO یا همان عرضه اولیه توکن اوراق بهادار (Security Token Offering) یکی دیگر از روش‌های عرضه اولیه ارزهای دیجیتال، مشابه با ICO است با این تفاوت که در این روش توکنی که قرار است برای اولین بار عرضه شود باید به عنوان اوراق بهادار ثبت شود که نیازمند تایید توسط نهادهای قانونی است که این اتفاق ریسک کلاهبرداری را تا حد بسیار زیادی پایین می‌آورد. در این روش مانند عرضه اولیه سهام یا IPO، تیم پروژه و تیم توسعه دهنده آن توسط نهادهای قانونی احراز هویت شده و این اتفاق تعهد توسعه دهندگان نسبت به اجرا پروژه و پیشبرد آن را بالا می‌برد. عرضه اولیه کوین برگشت پذیر (RICO) عرضه اولیه کوین برگشت پذیر (Reversible initial coin offering) یا به اختصار RICO، روشی شبیه به ICO یا همان عرضه اولیه ارز دیجیتال است که در آن امکان پس دادن کوین‌ها و دریافت وجه پرداختی سرمایه گذاران در هر مرحله از پروژه ممکن است. چگونه عرضه اولیه‌ها را پیدا کنیم؟ پس از بررسی ریسک و سودهای مشارکت در انواع عرضه اولیه‌، حال می‌خواهیم روش پیدا کردن عرضه اولیه‌های مختلف و شرکت در آن‌ها را به صورت مختصر با هم بررسی کنیم. در اینجا لیستی از معروف‌ترین سایت‌هایی که در آن عرضه اولیه‌های ارز دیجیتال مختلف اطلاع رسانی می‌شود را معرفی می‌کنیم. CoinMarketCap [12]Cryptorank [13]Coincodex [14]Top ICO List [15]ICO Drops [16]Cryptopotato [17]ICO Hot List [18]ICO Listing Online [19]ICO Holder [20]ICO Bench [21]ICO Link [22]Found ICO [23]ICO Data [24]ICO Coin List [25]ICO Buffer [26]ICO Top [27]ICO Champs [28]Crypto ICO Alert [29]Coincodex [30]Cryptoknowmics [31] در نظر داشته باشید این سایت‌ها صرفا منابعی برای پیدا کردن عرضه اولیه‌‌های مختلف هستند. با توجه به بالا بودن ریسک‌های مختلف عرضه اولیه، از جمله کلاهبرداری و امکان عدم دستیابی پروژه به اهداف مورد نظر، نیاز است تا در ابتدا وایت پیپر پروژه را بصورت کامل بررسی کرده و درصورتی که پروژه مورد تایید قرار گرفت، با در نظر گرفتن مدیریت سرمایه و ریسک، در عرضه اولیه مورد نظر شرکت کنید. جمع بندی در این مقاله بصورت کامل عرضه اولیه ارز دیجیتال، مزایا و معایب آن، روش‌های متفاوت عرضه اولیه و نحوه پیداکردن عرضه اولیه‌های مختلف و شرکت در آن‌ها را بررسی کردیم. شرکت در عرضه اولیه به همان میزان که می‌تواند سودده باشد، ریسک‌های زیادی را نیز با خود به دنبال دارد. اتفاقاتی از جمله کلاهبرداری یا شکست پروژه در پیشرفت و توسعه خود و در نتیجه از بین رفتن ارزش توکن آن، از جمله ریسک‌هایی هستند که سرمایه گذاران در عرضه اولیه‌های ارز دیجیتال با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. شرکت در عرضه اولیه‌ها نیازمند کسب تجربه در این زمینه و یادگیری تحلیل فاندامنتال و وایت پیپر خوانی پروژه‌هاست. فراموش نکنید با تمام ریسک‌های موجود، در صورتی که پروژه‌ای بتواند به اهداف مورد نظر خود برسد، کسانی که در زمان عرضه اولیه بر روی آن سرمایه گذاری کرده‌اند، از سودهای چشم‌گیری برخوردار خواهند شد. [1] https://blog.valmart.net/%d8%b4%d8%a8%da%a9%d9%87-%d9%be%d8%a7%d9%84%db%8c-%da%af%d8%a7%d9%86-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [2] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%a7%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%88%d9%85-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [3] https://blog.valmart.net/%d8%b1%d8%a7%d9%87%d9%86%d9%85%d8%a7%db%8c-%da%a9%d8%a7%d9%85%d9%84-%d8%a7%da%a9%d8%b3%db%8c-%d8%a7%db%8c%d9%86%d9%81%db%8c%d9%86%db%8c%d8%aa%db%8c/ [4] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b3%d8%aa%d8%ae%d8%b1-%d9%86%d9%82%d8%af%db%8c%d9%86%da%af%db%8c-%db%8c%d8%a7-%d9%84%db%8c%da%a9%d9%88%db%8c%db%8c%d8%af%db%8c%d8%aa%db%8c-%d9%be%d9%88%d9%84-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [5] https://blog.valmart.net/%d8%af%da%a9%d8%b3-%db%8c%d8%a7-%d8%b5%d8%b1%d8%a7%d9%81%db%8c-%d8%ba%db%8c%d8%b1-%d9%85%d8%aa%d9%85%d8%b1%da%a9%d8%b2-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [6] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%af%d8%a7%d9%86%d9%88-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [7] https://blog.valmart.net/%d8%b4%d8%a8%da%a9%d9%87-%d8%aa%d8%b1%d8%a7-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [8] https://blog.valmart.net/%d8%a7%d8%b1%d8%b2-%d8%af%db%8c%d8%ac%db%8c%d8%aa%d8%a7%d9%84-%d8%b3%d9%88%d9%84%d8%a7%d9%86%d8%a7-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [9] https://blog.valmart.net/%d9%be%d9%88%d9%84%da%a9%d8%a7%d8%af%d8%a7%d8%aa-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [10] https://blog.valmart.net/%db%8c%db%8c%d9%84%d8%af-%d9%81%d8%a7%d8%b1%d9%85%db%8c%d9%86%da%af-%db%8c%d8%a7-%da%a9%d8%b4%d8%aa-%d8%b3%d9%88%d8%af-%da%86%db%8c%d8%b3%d8%aa/ [11] https://blog.valmart.net/%da%a9%d8%b3%d8%a8-%d8%af%d8%b1%d8%a7%d9%85%d8%af-%d8%a7%d8%b2-%d8%a8%d8%a7%d8%b2%db%8c%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%da%a9%d8%b1%db%8c%d9%be%d8%aa%d9%88%db%8c%db%8c/ [12] https://coinmarketcap.com/ico-calendar/upcoming/ [13] https://cryptorank.io/upcoming-ico [14] https://coincodex.com/token-sales/ [15] https://topicolist.com/ [16] https://icodrops.com/ [17] https://cryptopotato.com/ico-list/ [18] https://www.icohotlist.com/icos/upcoming-icos/ [19] https://www.icolistingonline.com/ [20] https://icoholder.com/ [21] https://icobench.com/ [22] https://icolink.com/ [23] https://foundico.com/ [24] https://www.icodata.io/ [25] https://icocoinlist.com/ [26] https://icobuffer.com/ [27] https://icotop.io/ [28] https://www.icochamps.com/ [29] https://www.cryptoicoalert.com/ [30] https://coincodex.com/ieo-list/ [31] https://www.cryptoknowmics.com/ieos